MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


1. Taraflar arasındaki “işçilik alacağı” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Ankara 21. İş Mahkemesince verilen davalı... Dış Tic. Paz. Ltd. Şti. yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, davalı ... San. Ltd. Şti. yönünden kısmen kabulüne ilişkin karar davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonunda bozulmuş, mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılara ait çelik konstrüksiyon işinde imalatçı-kaynak operatörü olarak çalıştığını, davalılardan hangisinin asıl işveren hangisinin alt işveren olduğunu bilmediğini, fazla çalışma yaptığını, resmî tatillerde çalıştığını, son bir yıllık ücretli izin alacağı ile dört aylık ücret alacağının bulunduğunu ileri sürerek, bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalılar cevap dilekçesi sunmamışlardır.
Mahkeme Kararı:
6. Ankara 21. İş Mahkemesinin 24.03.2016 tarihli ve 2015/736 E., 2016/140 K. sayılı kararı ile; davacının davalı... Dış Tic. Paz. Ltd. Şti’de çalışmasının olmadığı, diğer davalı şirket ile arasında organik bağ bulunduğu kanıtlanamadığı, bu nedenle davalı... Dış Tic. Paz. Ltd. Şti. hakkındaki davanın husumet nedeni ile reddine karar verildiği, diğer davalı şirket nezdinde çalışmakta olan davacının son 4 aylık ücretinin ödenmemesi sebebi ile 21.05.2012 tarihinde iş sözleşmesini haklı nedene dayanarak feshettiği, kıdem tazminatına hak kazandığı, ayrıca bir kısım işçilik alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
7. Ankara 21. İş Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 03.03.2020 tarihli ve 2016/32432 E., 2020/4070 K. sayılı kararı ile; davacının sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra “…2-…Somut olayda davacı vekili tarafından aynı şirketlere karşı açılan davalarda davalı şirketlerin cevap dilekçelerinde şirketlerin grup şirketi olup organik yapılarının aynı olduğunu aynı yerde çalıştıklarını dile getirdikleri tespit edilmiştir. Bu nedenle birlikte istihdam ve organik bağın araştırılması yönünden ticaret sicil kayıtları ile şirket ana sözleşmelerinin getirtilerek faaliyet konuları ile merkez ve şube adreslerinin araştırılarak aynı işi yapıp yapmadıkları ve birlikte istihdam edilen işçiler olup olmadığı veya asıl işveren, alt işverenlik ilişkisinin bulunup bulunmadığı belirlenerek hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile... Dış Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın husumet yönünden reddi isabetsiz olmuştur.
3-Taraflar arasındaki diğer uyuşmazlık konusu davacının fazla mesai yapıp yapmadığı noktasındadır…Somut olayda hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının haftanın 5 günü 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığından fazla çalışma yapmadığı değerlendirilmiştir. Davacı tanığı ...’un beyanı hangi 6 yıl davacı ile birlikte çalıştığının belli olmadığı gerekçesiyle hükme esas alınmamıştır. Davacı tarafından dosyaya sunulan emsal bilirkişi raporlarında da tanıklarca cumartesi günü saat 16.00’ya kadar çalışıldığı beyan edilmiştir. Hem tanığın davalılara ait işyerinde hangi tarihler arasında çalıştığı sgk kayıtlarıyla belirlenerek hem de emsal bilirkişi raporlarındaki aynı işi yapan işçiler için yapılan hesaplamalar göz önünde bulunarak davacının fazla çalışma alacağının hesaplanması gerkirken reddi isabetsiz olmuştur...” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
9. Ankara 21. İş Mahkemesinin 06.10.2020 tarihli ve 2020/276 E., 2020/326 K. sayılı kararı ile; davacının 17.01.2008 -21.05.2012 tarihleri arasında davalı ... San. Ltd. Şti. nezdinde, 02.06.2012-31.05.2014 tarihleri arasında ise dava dışı E-Berk Makine Metalurji San. Tic. A.Ş. işyerinde çalışmaları mevcut olup, davalı... Dış Tic. Paz. Tic. Ltd. Şti.’de çalışmasının bulunmadığı, dava dilekçesinde dava dışı E-Berk Şirketinde istihdam edildiğine veya diğer davalılarla arasında organik bağı bulunduğuna dair herhangi bir iddia olmadığı gibi dava dışı E-Berk A.Ş. işyerinde gerçekleşen çalışmanın davalı... Dış Tic. Paz. Tic. Ltd. Şti. nezdinde gerçekleştiğine dair de bir iddia olmadığı, davacı tarafından dosyaya emsal olarak ibraz edilen kararların tamamında iki davalı hakkında dava açılmasına rağmen tüm bilirkişi raporlarında hizmet dökümü yapılmadan davacının "davalılar nezdinde” çalıştığının yazılı olduğu, diğer bozma nedenine ilişkin olarak ise, davacı tanığının beyanında hesaplama yapılacak nitelikte bir veri olmadığı gibi iş yoğun olduğunda şeklinde varsayıma dayalı ifade ile haftanın 5 günü 08:00-18:00 saatleri dışında çalışma yapıldığının kabulüne olanak bulunmadığı, davacı tanığı ..."un aynı davalılar hakkında, aynı taleplerle 20.11.2014 tarihinde açtığı davanın 19.09.2017 tarihinde karara bağlandığı, böyle olunca davacı tanığı olarak ifade verdiği tarihte davalılar hakkında açtığı davanın derdest olduğunun görüldüğü, husumetli davacı tanığı ..."un ifadesinin herhangi bir yan delille desteklendiğini kabul etme olanağının bulunmadığı, her dosya kendi delil durumuna göre değerlendirileceğinden, fazla çalışma alacağının reddine karar verilmesinin de dosya içeriğine ve delil durumuna uygun olduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
10. Direnme kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

II. UYUŞMAZLIK
11. Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda,
1-Davalılar arasında birlikte istihdam ve organik bağın araştırılması yönünden ticaret sicil kayıtları ile şirket ana sözleşmelerinin getirtilip faaliyet konuları ile merkez ve şube adreslerinin araştırılarak aynı işi yapıp yapmadıkları ve birlikte istihdam edilen işçiler olup olmadığı veya asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı hususlarının belirlenmesinin gerekip gerekmediği, buradan varılacak sonuca göre davalı... Dış Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın husumet yönünden reddine karar verilmesinin yerinde olup olmadığı,
2-Davacı tanığının davalılara ait işyerinde hangi tarihler arasında çalıştığının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarıyla belirlenmesinin ve emsal bilirkişi raporlarında aynı işi yapan işçiler için yapılan hesaplamaların göz önünde bulundurularak davacının fazla çalışma alacağının hesaplanmasının gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.

III. ÖN SORUN
12. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasına geçilmeden önce direnme adı altında verilen kararın yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı; buradan varılacak sonuca göre temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulu tarafından mı yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.

IV. GEREKÇE
13. Direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir.
14. Mahkemenin yeni bir bilgi, belge ve delile dayanarak veya bozmadan esinlenip gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek dolayısıyla da ilk kararının gerekçesinde dayandığı hukukî olguyu değiştirerek karar vermiş olması hâlinde direnme kararının varlığından söz edilemez.
15. İstikrar kazanmış Yargıtay içtihatlarına göre; mahkemece direnme kararı verilse dahi bozma kararında tartışılması gereken hususları tartışmak, bozma sonrası yapılan araştırma, inceleme veya toplanan yeni delillere dayanmak, önceki kararda yer almayan ve Özel Daire denetiminden geçmemiş olan yeni ve değişik gerekçe ile hüküm kurmak suretiyle verilen karar direnme kararı olmayıp, bozmaya eylemli uyma sonucunda verilen yeni hüküm olarak kabul edilir.
16. Somut olayda mahkemece davanın davalı... Dış Ticaret Pazarlama Ltd. Şti. yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, diğer davalı ... San. Ltd. Şti. yönünden kısmen kabulüne dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyizi üzerine Özel Dairece davacının sair temyiz itirazlarının reddi ile davalılar arasında birlikte istihdam ve organik bağın araştırılması için ticaret sicil kayıtları ile şirket ana sözleşmelerinin getirtilerek faaliyet konuları ile merkez ve şube adreslerinin araştırılması, aynı işi yapıp yapmadıklarının, birlikte istihdam edilen işçiler olup olmadığının veya asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi; fazla çalışma alacağı yönünden ise davacı tanığının davalılara ait işyerinde hangi tarihler arasında çalıştığının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarıyla tespit edilmesi ve emsal bilirkişi raporlarında aynı işi yapan işçiler için yapılan hesaplamalar göz önünde bulundurularak davacının fazla çalışma alacağının hesaplanması gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
17. Mahkemece bozma sonrası yapılan yargılamada, 20.05.2020 tarihli tensip tutanağı ile bozma kararı doğrultusunda eksiklikleri gidermek üzere taraflara kesin süre verilmesine ve bozma kararında yazılı esaslara göre hesaplama yapılması için dosyanın bilirkişiye gönderilmesine karar verildiği, davacı vekili Türkiye Ticaret Sicili gazetesinde yer alan davalı şirketlere ait ilanlar ile davacı tanığının davalılar aleyhine açtığı dava sonucunda verilen gerekçeli kararı sunduktan ve bozma kararı doğrultusunda bilirkişi raporu alındıktan sonra 06.10.2020 tarihli duruşmada direnme kararı verildiği anlaşılmıştır.
18. Açıklanan bu maddi ve hukukî olgulara göre, mahkemece Özel Daire bozma kararı uyarınca alınan dosya içerisine alınan belgelere ve fazla çalışma ücreti alacağı yönünden bozma kararındaki esaslara göre hesaplama yapılmak üzere alınan bilirkişi raporuna dayanılarak direnme adı altında verilen kararın, usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, bozma konusu ile ilgili bozma kararı sonrası toplanan yeni delile dayalı olarak oluşturulan yeni hüküm niteliğinde olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
19. Hâl böyle olunca, kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
20. Bu nedenle yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.

V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 19.10.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.