17. Hukuk Dairesi 2015/1974 E. , 2017/8747 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davacının 20/02/2009 tarihinde davalı ... Ltd. Şti." ne ait araçta yolcu olarak seyahat ederken gerçekleşen kaza sonucunda malul kalacak şekilde yaralandığını, aracın davalılardan ... ... A.Ş."ne Karayolları Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza ... poliçesi ile ... A.Ş."ne Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ile sigortalı olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla hastanede ve evde yattığı dönemde sarfettiği bakıcı gideri için 100,00 TL, işgücü kaybı nedeniyle 100,00 TL ve işten yoksun kaldığı dönem için uğradığı kazanç kaybı nedeniyle 800,00 TL olmak üzere şimdilik toplam 1.000.-TL maddi ve 7.000.-TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili; 21.05.2014 tarihli dilekçesi ile maddi tazminata ilişkin talebini 13.726,95 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili; kazaya karışan aracın diğer davalı ...Ş."ne Karayolları Taşımacılık Zorunlu Mali Sorumluluk ... Poliçesi ile sigortalı bulunduğunu, tazminatın öncelikle bu poliçe kapsamından karşılanması gerektiğinden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...Ş. (... A.Ş.) vekili; davacının talebinin öncelikle Karayolları Taşımacılık Zorunlu Mali Sorumluluk ... Poliçesinden karşılanması gerektiğini, tespit edilecek sakatlık durumuna göre belirlenen oranlarda ödeme yapılabileceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı... Ltd. Şti. vekili; davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davalı ...Ş. yönünden davanın reddine, davacının maddi tazminat talebinin kabulü ile 13.726,95.-TL maddi tazminatın 25/11/2009 dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı ...Ş. (poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla) ve ... A.Ş."den alınarak davacıya verilmesine; davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 5.000.-TL manevi tazminatın 21/02/2009 olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... A.Ş." den alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre,davacılar vekili ve davalı ...Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, taşıma sırasında meydana gelen trafik kazası sonucu davacının yaralanması nedeniyle açılan maddi ve manevi tazminatı istemine ilişkindir.
Dosya kapsamındaki poliçe bilgilerinden davalı ...Ş."nin kazaya karışan aracın zorunlu trafik ... poliçesini ve diğer davalı ...Ş. (... A.Ş.)"nin ise Karayolları Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza ... poliçesini düzenlediği anlaşılmakla aracın Karayolları Taşımacılık Zorunlu Mali Sorumluluk ... poliçesinin kimin tarafından düzenlendiği dosya kapsamından anlaşılamamakla yargılama aşamasında da aracın zorunlu karayolu taşımacılığı mali sorumluluk ... poliçesinin bulunup bulunmadığı araştırılmamıştır.
Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A.1. maddesine göre, “Bu ... ile sigortacı, poliçede belirtilen motorlu taşıtta seyahat eden yolcuların, duraklamalar da dahil olmak üzere, kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelebilecek bir kaza sonucu bedeni zarara uğraması halinde, sigortalının 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’ndan doğan sorumluluğunu, poliçede yazılı ... tutarlarına karar temin eder.“
4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Kanunun 17. maddesinde düzenlenen sorumluluklarını ... ettirmek zorundadır. Anılan Kanunun 19/son ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları"nın B.8. maddeleri hükümlerine göre, meydana gelen zarar öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanır. Ancak bu sigortanın hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu ... teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için, sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur.
Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu yolcuların uğradığı bedeni zararlar bakımından taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir. Başka bir anlatımla, yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak limit aşımında sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu söz konusu olacaktır.
Bu nedenlerle öncelikle aracın karayolları zorunlu taşıma sigortası olup olmadığı, zorunlu taşıma sigortası olması durumunda hesaplanan tazminatın taşıma sigortası teminat limiti kapsamında olması durumunda zorunlu karayolları zorunlu mali sorumluluk sigortası sorumluluğunun olmayacağı, taşıma sigortasının bulunmaması durumunda ise davacının doğrudan zorunlu mali mesuliyet ... poliçesi kapsamında tazminat talep edebileceği hususu dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
3-Davalı ...Ş. kazaya neden olan aracın zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısıdır.
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, yolculuğun başlangıcından bitişine kadar, otobüsün içinde veya dışında, otobüs hareket halinde iken veya değilken, yolculuk sırasında veya bekleme, duraklama ve mola yerlerinde karşılaşılabilecek her türlü kazalara karşı, sigortalılar (yolcular, sürücüler ve yardımcılar) yararına taşımacı tarafından yaptırılması zorunlu bir kaza (can) sigortası olup, kazanın oluşunda taşımacının yada sürücü ve yardımcılarının bir kusurları bulunmasa bile, ölümlerde ... poliçesinde yazılı tutarın tamamı, bir zarar (destekten yoksunluk) hesabı yapılmaksızın, ölen kişinin mirasçılarına eksiksiz ve kesintisiz olarak; yaralanmalarda beden gücü kayıp oranına göre zarar gören kişilere ödenir.
Ödenecek tazminat miktarı yönünden “zarar sigortası - tutar (meblâğ) sigortası” ayrımında Zorunlu Koltuk Sigortası bir “tutar (meblâğ) sigortası”dır. Zarar sigortasında sigortacının ödeyeceği tutar, “... değeri” ya da “... poliçesinde yazılı tutar” olmayıp, sigortalının ya da üçüncü kişinin uğradığı “zararın tutarı”dır. Meblâğ sigortasında ise, sigortacı, ... ettirilen kişinin zarara uğraması durumunda, somut zarar ne olursa olsun, ... sözleşmesinde belirlenen tutarı (meblâğı), başka bir deyişle, ... poliçesinde yazılı olan “... bedelini” eksiksiz ve tam ödemek zorundadır.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile buna bağlı Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra düzenlenen 25.03.2004 tarihli Genel Şartlar A.3.2 maddesi 1.fıkrasında: “Bu ... ile teminat altına alınan bir kaza, sigortalının kaza tarihinden itibaren iki yıl içinde sakatlığına yol açtığı takdirde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda, sakatlık tazminatı aşağıda belirtilen oranlar dahilinde kendisine ödenir.“ denildikten sonra, (36) satırdan oluşan bir tabloya yer verilmiştir.
Açıklanan bu hususlar çerçevesinde, bir meblağ sigortası olan zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısı olan davalı ...Ş."nin sorumluluğunun, diğer davalılardan farklı ve ayrı olduğu gözetilerek, tespit edilen sakatlık oranı ve Genel Şartlar"a ekli cetvellere göre ödenmesi gereken meblağın, konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle tespit ettirilerek davalının sorumluluğunun tespiti gerekirken, yazılı olduğu şekilde sorumluluğuna hükmedilmiş olması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. Vekilinin, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı ..."ye geri verilmesine 09/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.