Danıştay 6. Daire 2020/9842 Esas 2020/12283 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9842
Karar No : 2020/12283

DAVACILAR : 1- … 2- …
3- … 4- …
5- … 6- …
7- … 8- …
9- … 10- …
11- … 12- …
13- … 14- …
15- … 16- …
17- … 18- …
19- … 20- ...
21- … 22- …
23- … 24- …
25- … 26- …
27- … 28- …
29- … 30- …
31- … 32- …
33- … 34- …
35- … 36- …
37- … 38- …
39- … 40- …
41- … 42- …
43- … 44- …
45- … 46- …
47- … 48- …
49- … 50- …
51- … 52- …
53- … 54- …
55- … 56- …
57- … 58- …
59- … 60- …
61- … 62- …
63- … 64- …
65- … 66- …
67- … 68- …
69- … 70- …
71- … 72- …
73- … 74- …
75- … 76- …
77- … 78- …
79- … 80- …
81- … 82 …
83- … 84- …
85- … 86- …
87- … 88- …
89- … 90- …
91- … 92- …
93- … 94- …
95- … 96- …
97- … 98- …
99- … 100- …
101- … 102- …
103- … 104- …
105- … 106- …
107- … 108- …
109- … 110- …
111- … 112- …
113- … 114- …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- … Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

3- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

4- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN ÖZETİ : İzmir ili, Bornova ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ada, 1 parsel, … ada, … ve … parsel, … ada, … parsel ve … ada, … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 10.01.2020 tarihinde onaylanan1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile dayanağı 1/25.000 ve 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni planılarının iptali istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakimi …'ün açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi gereğince incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
2575 sayılı Danıştay Kanununun "İlk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalar" başlıklı 24. maddesinde: " 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak:
a) Cumhurbaşkanı kararlarına,
b)Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere,
c) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,
e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,
f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine,
Karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar.
2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar." hükmü yer almıştır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasında; idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki iptal ve tam yargı davaları ile idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalara bakacağı, hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesinin 1. fıkrasında, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı; ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği belirtilmiş, 14. maddesinin 3. fıkrasında; dilekçelerin sırayla a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği belirtilmiş, 15. maddenin 1. fıkrasının (d) bendinde, dilekçelerde 14. maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verileceği, 5. fıkrasında, 1. fıkrasının (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği, hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesinin 1. fıkrasında, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı; ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, İzmir ili, Bornova ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ada, … parsel, … ada, … ve … parsel, … ada, … parsel ve … ada, … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 10.01.2020 tarihinde onaylanan1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile dayanağı 1/25.000 ve 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planlarının iptali istemiyle davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
2575 sayılı Danıştay Kanununun 24. maddesine göre İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının birden çok idare mahkemesinin yetki alanına giren düzenleyici işlem niteliğinde bulunduğu anlaşıldığından, bu işlemlere karşı açılan davanın görüm ve çözüm yeri Danıştaydır.
Dava konusu 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı, 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin uyuşmazlığın görüm ve çözüm yeri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununa göre taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesidir.
Bu durumda, ayrı yargı yerlerince değerlendirilerek sonuçlandırılması gereken söz konusu işlemlere karşı aynı dilekçeyle dava açılmasına olanak bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesince her ne kadar davacılar tarafından 1/1000, 1/5000 ve 1/25000 ölçekli imar planları ile bu planların dayanağı 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının da iptalinin istenilmiş olması karşısında, anılan çevre düzeni planının İzmir ve Manisa Bölgesinde uygulanacak ve birden çok idare mahkemesinin yetki alanına giren düzenleyici işlem olduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın görüm ve çözümün Danıştay'ın görev alanında bulunduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine, dosyanın Danıştay'a gönderilmesine karar verilmiş ise de, yukarıda belirtildiği üzere dava konusu 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı, 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin uyuşmazlığın görüm ve çözüm yeri İdari Yargılama Usulü Kanununa göre taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesi olduğu, 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı, 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden uyuşmazlığın yetkili İdare Mahkemesince çözümlenerek karara bağlanması gerektiği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanunun 5. maddesi hükmüne uygun bulunmayan dava dilekçesinin, aynı Kanunun 3622 sayılı Kanun ile değişik 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 (otuz) gün içinde görevli ve yetkili yargı yerlerinde yeniden dava açılmak üzere reddine, yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hususunun davacılara duyurulmasına, yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin istek halinde davacıya iadesine, 08/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.