MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi



1. Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İstanbul Anadolu 11. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin karar davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı şirkete ... Mali Sorumluluk Sigortası ile sigortalanan, diğer davalının işleteni olduğu araç içinde yolcu olarak bulunmakta iken meydana gelen kazada yaralanan dava dışı İbrahim Günyaşar"ın müvekkiline sigortalı olduğunu, müvekkili tarafından sigortalısına yaralanma nedeniyle tedavi, bakım ve geçici işgöremezlik tazminatı için 20.646,17Euro ödeme yapıldığını, ödenen bedelin rücu amacıyla davalı ...Ş.’ye başvurulmasına rağmen davalı şirket tarafından 4.670Euro ödeme yapıldığını ileri sürerek kalan 15.976,17Euro’nun kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafça yapılan başvuru neticesinde tedavi giderleri talebi ve tedavi giderlerine ilişkin faturaların uzman doktor tarafından incelendiğini, 25.11.2008 tarihinde davacı tarafa 5.937.01Euro karşılığı olmak üzere 10.425TL ödeme yapıldığını, yine Sağlık Bakanlığının başvurusuna istinaden dava dışı sigortalının tedavi giderlerine ilişkin olarak da Bakanlık hesabına aynı tarihte 438,08TL ödeme yapıldığını, müvekkilinin sigorta poliçesinden kaynaklanan sorumluluğunu yerine getirdiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
6. Davalı ... usulüne uygun tebligata rağmen davalı cevap dilekçesi sunmamış, duruşmalara da katılmamıştır.

Mahkeme Kararı:
7. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.10.2011 tarihli ve 2009/186 E., 2011/313 K. sayılı kararı ile; davalıya sigortalı aracın tam kusurlu olduğu, ... trafik sigortası kapsamında davalının sigortasının 27.10.2008 tarihinde 10.425TL karşılığı 4.917,45Euro ödeme yaptığı, bilirkişi tarafından hesaplanan tedavi giderlerine göre davalının ödemeleri düşülerek kalan 14.351,14Euro gideri dava tarihindeki karşılığının davalılardan tahsilinin gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 14.351,14Euro karşılığı 29.850,35TL tedavi giderinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
8. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ...Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
9. Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin 24.12.2013 tarihli ve 2012/3470 E., 2013/18316 K. sayılı kararı ile;
“…Dava, trafik kazası nedeniyle ödenen tedavi giderinin rücuen tahsili istemine ilişkindir.
25.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun 98.maddesinde değişiklik yapan) 6111 Sayılı Yasanın 59. maddesinde “trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın "Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı",
Yasanın geçici 1.maddesi ile de "Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı, söz konusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanunun 59. maddesine göre belirlenen tutarın %20"sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği" öngörülmüştür.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 91. maddesi ve ... Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A-1. maddesinde, sigortacı poliçede belirtilen aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre işletene düşen hukuki sorumluluğu ... sigorta limitlerine kadar temin edeceği, düzenlenmiştir. Karayolları Trafik Kanuna göre, ... mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorunludur.
Sigorta poliçesinde belirtilen ve motorlu aracın işletilmesinden kaynaklanan kaza nedeniyle sigorta şirketi zarar görenlerin tedavisi için ödenen giderleri ... olarak teminat altına alır. Sigorta şirketinin yasadan ve sözleşmeden doğan bu yükümlülüğü, 6111 sayılı Yasa ile getirilen düzenleme ile sona erdirilmiş bulunmaktadır.
Yukarıda açıklanan yasal düzenlemelere göre, 2918 sayılı Yasanın 98.maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluk "Sosyal Güvenlik Kurumu"na" geçtiğinden eldeki davada yasal hasmın "Sosyal Güvenlik Kurumu" olması gerekir.
Bu durumda mahkemece, "Sosyal Güvenlik Kurumu"nun davaya dahil edilmesi, tarafların delillerinin toplanması, davacı tarafından ödenen ve rücuen tahsili talep edilen tedavi giderlerinden 2918 sayılı Yasanın 98.maddesi kapsamında kalanların ve Sosyal Güvenlik Kurumunun sorumluluğuna esas olanların belirlenerek 2918 Sayılı Yasanın 98 maddesi kapsamında kalan tedavi giderleri yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu"nun, yasa kapsamı dışında kalan giderlerden ise davalının sorumlu tutulması gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir…” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
10. İstanbul Anadolu 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.07.2014 tarihli ve 2014/179 E., 2014/251 K. sayılı kararı ile; davalı sigortanın temyiz dilekçesinde bozma kararında bahsedilen şekilde yasal zorunluluğun yerine getirildiğine ilişkin bir belge sunulmadan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığının davada yasal hasım olarak kabulünün mümkün olmadığı, Kanun’un yürürlüğe girmesinden önceki tedavi harcamalarının ödeme şartına bağlı olduğu, ödeme yapılmadan yasal hasım olamayacağından öncelikle buna ilişkin belgelerin dosyaya sunulmasının gerektiği, mahkemenin bu şekilde bir araştırmaya girmesinin eski tarihli dosyalarda gereksiz yere davanın uzamasına sebebiyet vereceği, davalının sadece Kanun’a dayanarak iddiada bulunmasının ve tüm araştırmanın mahkemenin üzerine yıkılmasının haklı olan davacı tarafın mağduriyetine neden olacağı, davalı Kanun’a göre hakkı varsa SGK Başkanlığına rücu edebileceğinden sonuçta davalı taraf üzerine düşen ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemişse SGK Başkanlığına karşı gereksiz husumet yöneltilmiş olacağından davalı tarafın tüm belgelerini sunmadığı gibi duruşmaya bile gelmediğinden yasal hasım duruma gelmeyen SGK Başkanlığının gereksiz yere davaya dahilinin usule aykırı görüldüğü gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
11. Direnme kararı süresi içinde davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

II. UYUŞMAZLIK
12. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun (KTK) 98. maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının dosyada yasal hasım olmasının ve buradan varılacak sonuca göre mahkemece Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının davaya dahil edilip sonucuna göre karar verilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmıştır

III. GEREKÇE
13. 25.02.2011 tarihinde yürürlüğe giren  6111 sayılı Kanun’un “Sağlık hizmet bedellerinin ödenmesi” başlıklı 59. maddesi ile KTK’nın 98. maddesinde yapılan değişiklikle “Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır.
Trafik kazalarına sağlık teminatı sağlayan ... sigortalarda; sigorta şirketlerince yazılan primlerin ve Güvence Hesabınca tahsil edilen katkı paylarının %15’ini aşmamak üzere, münhasıran bu teminatın karşılığı olarak Hazine Müsteşarlığınca sigortacılık ilkeleri çerçevesinde maktu veya nispi olarak belirlenen tutarın tamamı sigorta şirketleri ve 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 14 üncü maddesinde düzenlenen durumlar için Güvence Hesabı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılır. Söz konusu tutar, ilgili sigorta şirketleri için sigortacılık ilkelerine göre ayrı ayrı belirlenebilir. Aktarım ile sigorta şirketlerinin ve Güvence Hesabının bu teminat kapsamındaki yükümlülükleri sona erer. Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu söz konusu tutarı % 50’sine kadar artırmaya veya azaltmaya yetkilidir.
Bu madde çerçevesinde sigorta şirketleri ve Güvence Hesabı tarafından ödenecek meblağın süresinde ödenmemesi halinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uygulanır.
Sigorta şirketleri ve Güvence Hesabından Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılacak meblağın belirlenmesi ve ödenmesi ile sağlık hizmetleri için teminat sağlanan sigortaların tespiti ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığınca belirlenir. Trafik kazası sebebiyle Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurumlarınca gerçekleştirilen tedavi giderleri bakımından, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Sağlık Bakanlığına yapılacak ödemeye ilişkin usul ve esaslar Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı tarafından ayrıca belirlenir.” hükmü getirilmiş;
Aynı Kanun’un Geçici 1. maddesi ile de; "Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı, sözkonusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanunun 59. maddesine göre belirlenen tutarın % 20"sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği" öngörülmüştür.
14. 6111 sayılı Kanun"un 59. maddesi ile KTK’nın 98. maddesinde yapılan değişiklik ve 6111 sayılı Kanun"un Geçici 1. maddeleri birlikte gözetildiğinde; Kanun’un yürürlük tarihinden önce meydana gelen trafik kazalarında, 2918 sayılı Kanun’un 98. maddenin 2. fıkrası düzenlemesinden, primlerin aktarılmamış olması hâlinde, sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının sorumluluğunun devam edeceği anlamının çıkarılabileceği görülmekte ise de, bu hükmün aynı maddenin 3. fıkrası ile birlikte değerlendirildiğinde; maddenin, sigorta şirketleri ve Güvence Hesabı’na eski hükümlere göre, rücu hakkı verdiği şeklinde değil, süresinde aktarılmayan primleri tahsil için takip yapabilme yetkisini verdiği, dolayısıyla, sigorta şirketlerinin ve Güvence Hesabının, yapacağı aktarım ile prim aktarma borçlarının sona ereceği şeklinde anlaşılması gerekir. Buna karşılık aktarımın yapılmaması hâlinde Kurumun sigorta şirketine, Güvence Hesabına, işletene ve şoföre rücu hakkının devam edeceği şeklindeki düşünce, Kanun’un amacına uygun düşmeyecektir. Özellikle Kanun’da aktarım için üç yıllık bir sürenin öngörülmüş olması nedeniyle, aktarımın yapıldığı tarihe kadar sorumluluğun devam edeceğinin kabulü, 6111 sayılı Kanun’un Geçici 1. madde de düzenlenen geçmiş dönemlerin prim ve katkı paylarının aktarımı hükmü fiilen uygulanamaz hâle gelecektir. Bunun sonucunda da Kurum, geçmiş dönem için hem primleri ve katkı paylarını tahsil ederken, aynı zamanda zararını rücuen tahsil edebileceği için sebepsiz zenginleşebilecektir. Sonuç olarak; Kurumun, süresinde aktarılmayan prim ve katkı payları için sigorta şirketlerine karşı 5510 sayılı Kanun"un 89. maddesine göre takip yaparak tahsil yetkisi bulunduğu gözetildiğinde, trafik kazası nedeniyle sigortalıya yapılan tedavi giderleri için 6111 sayılı Kanun"un 59. maddesi ile 2918 sayılı Kanun"un 98. maddesinde yapılan değişikliğin yürürlük tarihi olan 25.02.2011 tarihinden itibaren, sigorta şirketlerine, Güvence Hesabına, sürücü ve işletene karşı, Kurumun rücu hakkının sona erdiğinin kabulü gerekir. Nitekim aynı ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 19.06.2013 tarihli ve 2013/10-327 E., 2013/862 K.; 18.02.2021 tarihli ve 2016/10-1363 E., 2021/103 K. sayılı kararlarında da benimsenmiştir.
15. Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. maddesi ile ... Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A-1. maddesinde; sigortacının poliçede belirtilen aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı KTK’ya göre işletene düşen hukuki sorumluluğu ... sigorta limitlerine kadar temin edeceği, düzenlenmiştir. KTK’ya göre, ... mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorunludur. Sigorta poliçesinde belirtilen ve motorlu aracın işletilmesinden kaynaklanan kaza nedeniyle sigorta şirketi zarar görenlerin tedavisi için ödenen giderleri ... olarak teminat altına alır. Sigorta şirketinin Kanun’dan ve sözleşmeden doğan bu yükümlülüğü, 6111 sayılı Kanun ile getirilen düzenleme ile sona erdirilmiş bulunmaktadır. KTK’nın 98. maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluk "Sosyal Güvenlik Kurumuna" geçtiğinden, 31.07.2009 tarihinde açılan eldeki davada Sosyal Güvenlik Kurumu yasal hasım hâline gelmiştir. Bu nedenle mahkemece, Sosyal Güvenlik Kurumunun davaya dahil edilmesi, tarafların delillerinin toplanması, davacı tarafından ödenen ve rücuen tahsili talep edilen tedavi giderlerinden KTK’nın 98. maddesi kapsamında kalanların ve Sosyal Güvenlik Kurumunun sorumluluğuna esas olanların belirlenerek KTK’nın 98. maddesi kapsamında kalan tedavi giderleri yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunun, Kanun kapsamı dışında kalan giderlerden ise davalının sorumlu tutulması gerektiği gözetilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
16. Hâl böyle olunca; yerel mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
17. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

IV. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3. maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA,
İstek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine,
Aynı Kanun’un 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren on beş gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.10.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.