Dolandırıcılık - Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2018/6545 Esas 2018/7572 Karar Sayılı İlamı

15. Ceza Dairesi         2018/6545 E.  ,  2018/7572 K.

"İçtihat Metni"

Dolandırıcılık suçundan sanık ..."ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 157/1, 168/1, 168/2 ve 52/2. maddeleri uyarınca 1yıl hapis, 1 yıl 6 hapis (üç kez), 9 ay hapis (iki kez), 6 hapis cezası ve 5.000,00 Türk lirası, 3.000,00 Türk lirası (üç kez), 1.500,00 Türk lirası (iki kez), 1.000,000 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 26.10.2010 tarih ve 2008/236-2010/446 sayılı kararının mağdur ..."ya yönelik eyleme ilişkin kurulan mahkûmiyet hükmü yönünden Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 22.01.2015 tarih ve 2013/7004-2015/1102 sayılı ilâmı ile onanmak suretiyle kesinleşmesini, müştekiler ..., .... ..., ... ve ..."ye yönelik eylemler yönünden bozulmasını müteakip, yapılan yargılamada sanığın anılan Kanun"un 157/1, 168/1, 168/2 ve 52/2. maddeleri uyarınca 1 yıl 6 hapis (üç kez), 9 ay hapis (iki kez), 6 hapis cezası ve 3.000,00 Türk lirası (üç kez), 1.500,00 Türk lirası (iki kez), 1.000,000 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 18.02.2016 tarih ve 2015/58-2016/41 sayılı kararının kesinleşmesini müteakip anılan kararların infazı aşamasında, 02.12.2016 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 34. maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253. maddesinde yapılan değişiklik neticesinde infaza konu ilâmdaki suçun uzlaştırma kapsamına alındığından bahisle uyarlama kararı verilmesi ve infazın durdurulması talebinin kabulü ile infazın durdurulmasına dair aynı mahkemenin 07.12.2016 tarih ve 2015/58-2016/41 sayılı ek kararı ile 31.01.2017 tarih ve 2008/236-2010/446 sayılı ek kararlarını müteakip uzlaşma sağlanamadığından bahisle ilâmların infazının devamına dair Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 02.10.2017 tarih ve 2008/236-2010/446 sayılı ek kararı ile 14.05.2017 tarih ve 2015/58-2016/41 sayılı ek kararı ve anılan son karara yönelik itirazın reddine ilişkin mercii Antalya 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 11.08.2017 tarih ve 2017/1059 değişik iş sayılı kararı aleyhine yüksek Adalet Bakanlığınca verilen 14.09.2018 gün ve 94660652-105-07-7217-2018 sayılı kanun yararına bozma talebine dayanılarak dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 26.09.2018 gün ve 2018/75263 sayılı tebliğnamesiyle dairemize gönderilmekle okundu.
Kanun yararına bozma isteyen tebliğnamede;
Dosya kapsamına göre, uzlaştırmacının müşteki ve sanığın adreslerine gönderdiği uzlaştırma daveti sonrasında taraflara ulaşılamadığından bahisle uzlaşma sağlanamadığına dair düzenlenen raporlar nazara alınarak anılan cezalarının aynen infazına karar verilmiş ise de;
02.12.2016 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 34. maddesi ile değişik 5271 sayılı Kanun’un 253. maddesinin 6. fıkrasında yer alan, "Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye veya bunların kanunî temsilcisine ulaşılamaması halinde, uzlaştırma yoluna gidilmeksizin soruşturma sonuçlandırılır."
Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliğinin 7/12. maddesinde yer alan, "Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma veya kovuşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye, sanığa veya kanunî temsilcisine ulaşılamaması hâlinde soruşturma veya kovuşturma konusu suçla ilgili uzlaştırma yoluna gidilmez."
Aynı Yönetmeliğin 29/7. maddesinde yer alan, "Uzlaşma teklifinde bulunmak için çağrı; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi araçlardan yararlanılmak suretiyle de yapılabilir. Ancak, bu çağrı uzlaşma teklifi anlamına gelmez."
Anılan Yönetmeliğin 29/6. maddesinde yer alan, "uzlaştırmacının uzlaşma teklifinde bulunacağı şüpheli, sanık, katılan, mağdur veya suçtan zarar gören ya da kanunî temsilcilerine iletişim araçlarıyla ulaşılamaması hâlinde açıklamalı uzlaşma teklifi büro aracılığıyla yapılır."
Bahsi geçen Yönetmeliğin 29/5. maddesinde yer alan, "Uzlaştırmacı, uzlaşma teklifini büro aracılığıyla açıklamalı tebligat, istinabe veya Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) yoluyla da yapabilir."
7201 sayılı Tebligat Kanunu"nun 10/1. maddesinde yer alan, "Tebligat, tebliğ yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır."
Aynı Kanun"un 21/1-2. maddesinde yer alan, " Kendisine tebligat yapılacak kimse veya yukarıdaki maddeler mucibince tebligat yapılabilecek kimselerden hiçbiri gösterilen adreste bulunmaz veya tebellüğden imtina ederse, tebliğ memuru tebliğ olunacak evrakı, o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birine veyahut zabıta amir veya memurlarına imza mukabilinde teslim eder ve tesellüm edenin adresini ihtiva eden ihbarnameyi gösterilen adresteki binanın kapısına yapıştırmakla beraber, adreste bulunmama halinde tebliğ olunacak şahsa keyfiyetin haber verilmesini de mümkün oldukça en yakın komşularından birine, varsa yönetici veya kapıcıya da bildirilir. İhbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır. Gösterilen adres muhatabın adres kayıt sistemindeki adresi olup, muhatap o adreste hiç oturmamış veya o adresten sürekli olarak ayrılmış olsa dahi, tebliğ memuru tebliğ olunacak evrakı, o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birine veyahut zabıta amir veya memurlarına imza karşılığında teslim eder ve tesellüm edenin adresini ihtiva eden ihbarnameyi gösterilen adresteki binanın kapısına yapıştırır. İhbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır."
Şeklindeki düzenlemeler hep birlikte değerlendirildiğinde;
Kendisine uzlaştırma işlemlerini gerçekleştirmek üzere dosya tevdi edilen uzlaştırmacının öncelikle uzlaştırma teklifi yapılacak ilgililere telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi araçlardan yararlanılmak suretiyle uzlaştırma teklifi yapmak üzere çağrı yapması, şayet belirtilen şekilde çağrı yapılamaz ise bu defa uzlaştırmacının ilgili savcılık nezdinde kurulmuş uzlaştırma bürosundan uzlaşma teklifi yapılmasını talep etmesi gerektiği, böyle bir taleple karşılaşan büronun da muhatabına ulaşamaması durumunda öncelikle muhatabın bilinen son adresine tebliğ yapması, tebligatın iade gelmesi durumunda bu defa muhatabın MERNİS adresinin tespitini yaparak, MERNİS adresi ile bilinen en son adresin aynı olduğunun anlaşılması halinde 7201 sayılı Kanun"un 21/2. maddesi gereğince işlem yapılması, mernis adresinin farklı bir adres olduğunun anlaşılması durumunda ise mernis adresine aynı kanunun 10/1. maddesi gereğince tebligat yapılması gerektiği;
Somut olayda sanığın 7 farklı mağdura karşı işlemiş olduğu birbirinden bağımsız dolandırıcılık eylemi nedeniyle 7 kez mahkûmiyetine karar verildiği, uzlaşmanın her bir mağdur yönünden ayrı ayrı değerlendirilmesi ve uzlaşma sağlanan her bir mağdur bakımından tayin edilen cezanın düşürülmesine karar verilmesi gerektiği, müşteki ... ile mağdurlar ... ve ..."ın uzlaşma teklifini kabul ettikleri, mağdur ..., ..., ..... ve sanık ..."a ulaşılamadığı, uzlaştırmacının müşteki ve sanığın adreslerine gönderdiği uzlaştırma daveti sonrasında taraflara ulaşılamadığından bahisle uzlaşma sağlanamadığına dair rapor düzenlediği anlaşılmakla, uzlaşma teklifinde bulunulacak müşteki ve sanığa Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliğinin 29. maddesinin 7. fıkrasında belirtilen başka iletişim araçları kullanılarak ulaşılmaya çalışılmadan, ulaşılamaması halinde ise uzlaştırma bürosu aracılığıyla usulüne uygun bir uzlaşma teklifi yapılmasını sağlamak üzere uzlaştırmacı tarafından büroya teklif formları tevdi edilmeden, nihayetinde usulüne uygun bir uzlaştırma işlemi gerçekleştirilmeden uzlaşma sağlanamadığı gerekçesiyle düzenlenen rapora istinaden yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozma talebine dayanılarak ihbar olunmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Kanun yararına bozmaya atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, Antalya 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 11.08.2017 tarih ve 2017/1059 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi gereğince BOZULMASINA, aynı maddenin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca müteakip işlemlerin itiraz merciince yerine getirilmesine, hükümlü hakkındaki CEZALARIN İNFAZININ DURDURULMASINA, CEZAEVİNE ALINMIŞSA VE BAŞKA SUÇTAN TUTUKLU VEYA HÜKÜMLÜ DEĞİLSE İŞBU SUÇLARDAN DERHAL TAHLİYESİ İÇİN İLGİLİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA MÜZEKKERE YAZILMASINA, 05.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.