MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hüküm davacılar ve davalılar ... ve ...Bakanlığı"nca temyiz edilmiş, davacılar vekilince de duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 15.11.2016 Salı günü davacılar vekili Av. ... ile davalı ... vekili Av. ... ve davalı ... vekili Av. ... geldi. Davalı ... tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle iade edilen dosya ikmal edildikten sonra tekrar gelmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların sürücüsü ve maliki olduğu aracın destek...’un kullandığı araca çarpması sonucu sürücü destek... ile yolcuları ...,..., ... ve ...’ın vefat ettiğini, ...’nın yaralandığını, davalı malik ... (...) ile davalı ...’na bağlı... Devlet hastanesi arasında araç kiralama hizmet alımına ilişkin sözleşme imzalanmış olup aracın üzerinde hasta nakil aracı yazdığını, hastane adına faaliyette bulunduğunu gösterir ibareler bulunduğunu, davacı ..."in eşi ..., kızı..., gelini ..., damadı ..., torunu ..."ın öldüğünü, torunu ..."nın yaralandığını, davacı ..."ın annesi ..., eşi ..., kız kardeşi..., eniştesi..., yeğeni ..."ın öldüğünü, kızı ..."nın yaralandığını, davacı ..."in annesi ..., kız kardeşi..., abisinin eşi ..., eniştesi..., yeğeni ..."ın öldüğünü, yeğeni ..."nın yaralandığını, davacı ..."in annesi ..., kızkardeşi..., abisinin eşi ..., eniştesi..., yeğeni ..."ın öldüğünü, yeğeni ..."nın yaralandığını, davacı ..."nin annesi ..., kız kardeşi..., abisinin eşi ..., eniştesi..., kızı ..."ın öldüğünü, yeğeni ..."nın yaralandığını, davacı ..."ın kayınvalidesi ..., eşinin kız kardeşi..., eşinin kardeşinin eşi ..., bacanağı... ve kızı ..."ın öldüğünü, kaynının kızı ..."nın yaralandığını, tüm müvekkillerinin ölümler ve yaralanma nedeniyle elem çektiğini beyanla, davacı ... için 150.000 TL, ...için 100.000 TL, ... için 50.000 TL, ... için 50.000 TL, ...için 75.000 TL, ... için 75.000 TL, ... için 100.000 TL, ... için 100.000 TL, ... için 25.000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, müvekkilinin davada husumet ehliyeti bulunmadığını, kazanın oluşumunda kusuru bulunmayan kimselere sorumluluk yükletilmesinin hatalı olacağını, talebin fahiş olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, kazaya karışan aracın mülkiyetinin müvekkiline ait olduğunu, müvekkili ile... Devlet Hastanesi arasında 2012 yılı araç kiralama hizmet sözleşmesi imzalandığını, yani olaya karışan aracın hasta nakil aracı olarak kullanıldığını, kazanın oluşumunda müvekkilinin kusuru bulunmadığını, davalı sürücünün müvekkilinin işçisi olduğunu, talebin fahiş olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile; davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı çocuk ... için 25.000,00 TL, davacı çocuk ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 15.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL olmak üzere toplam 169.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen olay tarihi 25/01/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte alınarak davacılara verilmesine, fazla ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle, ceza yargılaması sırasında alınan ve kesinleşen bilirkişi raporundaki kusur dağılımının oluşa uygun olması sebebiyle benimsenmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklanan ölüm ve cismani zarar nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davaya konu trafik kazasında sürücü muris ... ile yolcuları ...,..., ... ve ... vefat etmiş, davacı yolcu ... yaralanmıştır. Dava dilekçesinde davacı ..."in eşi ..., kızı..., gelini ..., damadı..., torunu ..."ın öldüğünü, torunu ..."nın yaralandığını, davacı ..."ın annesi ..., eşi ..., kız kardeşi..., eniştesi..., yeğeni ..."ın öldüğünü, kızı ..."nın yaralandığını, davacı ..."in annesi ..., kız kardeşi..., abisinin eşi ..., eniştesi..., yeğeni ..."ın öldüğünü, yeğeni ..."nın yaralandığını, davacı ..."in annesi ..., kızkardeşi..., abisinin eşi ..., eniştesi..., yeğeni ..."ın öldüğünü, yeğeni ..."nın yaralandığını, davacı ..."nin annesi ..., kız kardeşi..., abisinin eşi ..., eniştesi..., kızı ..."ın öldüğünü, yeğeni ..."nın yaralandığını, davacı ..."ın kayınvalidesi ..., eşinin kız kardeşi..., eşinin kardeşinin eşi ..., bacanağı... ve kızı ..."ın öldüğünü, kaynının kızı ..."nın yaralandığını, tüm müvekkillerinin ölümler ve yaralanma nedeniyle elem çektiğini beyanla, davacı ... için 150.000 TL, ...için 100.000 TL, ... için 50.000 TL, ... için 50.000 TL, ...için 75.000 TL, ... için 75.000 TL, ... için 100.000 TL, ... için 100.000 TL, ... için 25.000 TL manevi tazminat talep edilmiş; mahkemece davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı çocuk ... için 25.000,00 TL, davacı çocuk ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 15.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL olmak üzere toplam 169.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmiştir.
Davacıların manevi tazminatı aralarındaki çeşitli akrabalık bağları nedeniyle hem beş murisin ölümü, hem de davacı ...’nın yaralanması nedeniyle talep ettikleri anlaşılmakla, mahkemece HMK"nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma ödevi doğrultusunda, her bir davacıya hangi murisin ölümünden dolayı ayrı ayrı ne kadar, ...’nın yaralanmasından dolayı ne kadar manevi tazminat istemleri olduğunun ayrı ayrı açıklattırılması ve sonucuna göre de her bir talep bakımından ayrı ayrı karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
3-Kabule göre de;
a)2918 sayılı ..."nun “işleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu” başlığını taşıyan 85. maddesi uyarınca; bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Aynı yasanın 3. maddesi gereğince işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Somut olayda, trafik kazasına karışan ... plakalı araç, davalı ... adına kayıtlı ise de, 25.01.2012 tarihli kiralama sözleşmesiyle, davalı tarafından diğer davalı ...... Devlet Hastanesi"ne kazadan
önce kiralanmış olduğu, davalı ... tarafından aracın hasta nakil işinde kullanıldığı, ayrıca 2009 yılından bu yana her yıl yenilenen sözleşmeler ile aracın bu şekilde kullanımının sağlandığı görülmektedir. Bu durumda, uzun süreli kiralama yoluyla aracı işletenin davalı ... olduğu sabit olduğundan, araç maliki olan davalı ... hakkında açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirmeyle, kiralamanın kısa süreli olduğu kabul edilerek, davalının işleten sıfatının devam ettiği gerekçesiyle, adı geçen davalı bakımından yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
b)Harçlar Kanunu’nun 13/j maddesi uyarınca davalı ... harçtan muaf olduğu halde, diğer davalılar ile müştereken ve müteselsilen harçtan sorumlu tutulması doğru görülmemiştir.
4-Bozma neden ve şekline göre davalı ... vekilinin sair ve davacılar vekilinin tüm temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3-b) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının, (3-a) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davalı ... vekilinin sair ve davacılar vekilinin tüm temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 1.350,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacılara verilmesine, 1.350,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... ve ...Bakanlığı"na verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara ve davalı ..."a geri verilmesine 3.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.