MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Sarıgöl Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 19.06.2019 tarih ve 2019/41-2019/184 sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesinin asıl ve birleşen davada davacılar vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl davada davacı vekili, müvekkiline ait üzüm bağının Tarsim tarafından 1261639 ve 1261570 sayılı devlet destekli bitkisel ürün sigorta poliçesi kapsamında sigortalandığını, ürünlerin 19.10.2011-20.10.2011 tarihleri arasında meydana gelen don nedeniyle hasara uğradığını, hasarın poliçe kapsamında olduğunu, zararın 9.146,52 TL olduğunu ileri sürerek bu miktarın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, müvekkiline ait üzüm bağının Tarsim tarafından 1261704 ve 1261777 sayılı devlet destekli bitkisel ürün sigortası poliçesi kapsamında sigortalandığını, ürünlerin 19.10.2011-20.10.2011 tarihleri arasında meydana gelen don nedeniyle hasara uğradığını, hasarın poliçe kapsamında olduğunu, zararın 9.146,52 TL olduğunu ileri sürerek bu miktarın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı vekili daha önce hasar ihbarı neticesinde yapılan incelemede teminat kapsamında görülen dolu hasarının ödendiğini, ancak ürünler üzerinde don hasarına rastlanmadığını, bu nedenle müvekkili şirketin herhangi bir tazminat ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre, asıl ve birleşen davada davacıların paylı maliki oldukları taşınmazlara ilişkin olarak 19.10.2011-20.10.2011 tarihleri arasında meydana gelen "don" olayı nedeniyle oluşan zararın istendiği, ancak dosya kapsamında yer alan bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere, oluşan zararın daha önce yaşanarak ihbara konu olan don ve dolu olayının doğal sonucu olması ve uzun süre ürünün hasadı yapılmayıp dalda tutulmasının da bu zarara sebebiyet verebileceği, bu nedenle dava konusu zararların davaya gerekçe yapılan don olayından kaynaklanmayıp sigorta poliçesi kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl ve birleşen davada davacılar vekili temyiz etmiştir.
1- Asıl ve birleşen davalar, bitkisel ürün sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminat istemlerine ilişkin olup, Mahkemece yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, Dairemizin 27.11.2018 tarih, 2017/1914 E.,2018/7421 K. sayılı bozma ilamında asıl ve birleşen davalara konu poliçelerde dava dışı Dadağlı Tarım Kredi Kooperatifinin dain-i mürtehin olarak gösterildiği, adı geçen dain-i mürtehinin rehin hakkı bulunup sigortadan tazminatını talep etme hakkının da öncelikle kendisine ait olduğu, sigortalının ancak lehine rehin verilen alacaklının açık muvafakatini almak şartıyla ve kendi menfaati de zedelendiği takdirde tazminat isteme hakkına sahip olduğu, mezkur usulü eksiklik tamamlandığı takdirde işin esasına girilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiş ve Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak dain- mürtehinin davaya muvafakatını sunması istenmişse de, bozmaya rağmen asıl davada davacı ... yönünden dain-i mürtehin tarafından dosyaya açık muvafakatın henüz sunulmamış olduğu, sunulan muvafakatın sadece birleşen davanın davacısı Yılmaz Uysal’a ilişkin olduğu görülmekle, asıl davanın davacısı yönünden de dain-i mürtehinin muvafakatını sunmak üzere asıl davada davacı yana gerekli ihtaratla birlikte süre verilmesi gerekirken mezkur usulü eksiklik tamamlanmaksızın işin esasına girilmesi doğru olmamıştır.
2- Dosya muhteviyatında yer alan Sarıgöl İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün 15.07.2013 tarihli yazısına göre Dadağlı köyünde bulunan meterolojik veri cihazı verilerine göre hava sıcaklığının 19.10.2011 günü Saat 03:17 ila 08:17 arasında -1,51 derece; 20.10.2011 günü saat 02:17 ila 08:17 arasında ise -1,06 derece olarak seyrettiği ve zirai don olaylarının gerçekleştiği, Sarıgöl Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2011/28 D.İş dosyasında bulunan ziraat bilirkişisi raporunda ise daha önce küf kaynaklı %10 hasarlı olan davaya konu üzüm bağlarında don kaynaklı hasarların tespit edildiği belirtilmiştir. Öte yandan, davalı vekili, davacıların 13.05.2011 tarihinde de don hasarı ihbarında bulunduklarını yapılan inceleme neticesinde don hasarı bulgusuna rastlanmadığından talebin reddedildiğini, daha sonra 10.06.2011 tarihinde bu defa dolu hasarı ihbarında bulunduklarını ve inceleme neticesinde dolu hasarına ilişkin ödemelerin yapıldığını belirtmiştir.
Mahkemece itibar edilen bilirkişi raporunda, tespit dosyasında yer alan fotoğraflardan anlaşılan hasarın daha önceki don ve dolu hasarlarının geciktirilen hasat nedeniyle daha da gelişmesi şeklinde oluşmuş olmasının da ihtimal dahilinde olması nedeniyle davaya konu hasarın güncel bir dondan kaynaklanıp kaynaklanmadığının tam olarak belirlenemeyeceği mütalaa edilmişse de, daha önce küf ve dolu kaynaklı hasarlandığı dosya muhteviyatı ve taraf beyanları doğrultusunda sabit olan davaya konu üzüm bağlarında, davalı yanca daha önce bir don hasarının meydana geldiği kabul edilmemiş olmakla bu defa oluşan zararın ne miktarda olduğunu, eş anlatımla zararın daha önceki küf ve dolu hasarından kaynaklandığını ispat yükü davalı taraftadır.
Şu halde mahkemece, önceki hasar dosyaları da celp edildikten sonra, tespit dosyasındaki bilirkişinin yerinde yaptığı gözlemler de dikkate alınmak ve açıklanmak suretiyle üzüm bağlarının daha önce de küf ve dolu kaynaklı hasarlanarak uğradıkları verim kaybı ile işbu davaya konu don olayı sonrası oluşan verim kaybı doğrultusunda denetime elverişli yeni bir bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yetersiz ve denetime elverişsiz bilirkişi raporuna itibar edilerek karar verilmesi doğru olmamış ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, kararın re’sen, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın davacılar yararına BOZULMASINA, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz eden asıl ve birleşen davada davacılara iadesine, 19.01.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.