Taraflar arasında görülen davada; Davacı, dava konusu 39584 ada, 1 parsel sayılı taşınmazı satış yoluyla 29.05.1992 tarihinde temellük ettiğini, davalının hukuken geçerli bir neden olmaksızın ikamet etmek suretiyle tasarrufta bulunduğunu ileri sürerek elatmanın önlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; kayden davacıya ait çaplı taşınmaza davalının haklı ve geçerli bir neden olmaksızın elattığının keşfen sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi .. ... raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava; elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.
Mahkemece; davalının kayden davacıya ait çaplı taşınmaza haklı ve geçerli bir neden olmaksızın elattığı keşfen saptanarak davanın kabulü şeklinde hüküm kurulmuş olması kural olarak doğrudur.Ancak dava dilekçesinde dava değeri gösterilmemiş olmakla beraber davacıdan 6.60 TL.Başvurma 14-TL.olmak üzere Peşin Nisbi harç tahsil edildiği, davanın açıldığı sulh hukuk mahkemesinde taraf vekillerinin dava değerinin 25.000-TL.olduğu üzerinde mutabık oldukları ve buna görede mahkemece görevsizlik kararı ile dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesine intikal ettirildiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki; iddianın içeriği ve ileri sürülüş biçiminden davanın taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve konusunu oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu açıktır. Bu tür bir davada, HUMK.’ nun 413 ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesi dava değerinin ve buna göre alınacak harcın elatılan yerin değeri ile talep edilen ecrimisil toplamından, elatma isteğinin yanında yıkım isteği de varsa dava değeri elatılan yerin değeri ve yıkımı istenilen yapının değerinin toplamından (04.03.1953 tarih, 10/2 sayılı İB. K. ) ibaret olacağı kuşkusuzdur.
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Yasası, harç alınması veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış, değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re’sen) gözetilmesini ve harcın yatırılmaması halinde de ne gibi bir mukteza tayın edileceğini 30. ve 32. maddelerinde hükme bağlamıştır. Anılan Yasanın30 ve 32. maddelerinde ise yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı vurgulanmıştır.
Oysa mahkemece res"en gözetilmesi gerektiği halde, ne tarafların üzerinde anlaştıkları ve nede asıl olan keşfen belirlenen değer üzerinden harç ikmali yapılmadan değinilen ilkelerle düzenlemeler gözetilmeksizin ayrıca öngörülen usulü işlemler gerçekleştirilmeksizin sonuca gidilmiştir.
Hal böyle olunca; öncelikle dava dilekçesinde elatıldığı ileri sürülen yerle ilgili keşfen saptanan değere göre harç ikmali yapıldıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru olmadığı gibi nihai karardada " harç peşin alındığından ayrıca harç alınmasına yer olmadığına" değinilerek davalının harçtan sorumlu tutulmaması ve harcın hüküm altına alınmaması da isabetsizdir.
Davalının temyiz itirazları açıklanan nedenlerden ötürü yerindedir. Kabulüyle işin esasına girilmeksizin hükmün HUMK’ nun 428 maddesi uyarınca BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 10.2.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.