Mahkemesi : İş Mahkemesi
Tarihi :23.09.2014

Davacı, yaşlılık aylıklarından sağlık primi kesintisi yapılmasına ilişkin Kurum işleminin iptali ile yapılan kesintilerin istirdadına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki belgelerden, salt 3201 sayılı Yasaya göre borçlanılan süreler gözetilerek 01.01.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmış olan davacıya, 5510 sayılı Yasanın Geçici 19. maddesi uyarınca Kurum tarafından sağlık primi borcu çıkarılıp, aylıklarından kesilmeye başlanıldığı anlaşılmaktadır.
Türk sosyal güvenlik sisteminde kısa vadeli sigorta kolları ve uzun vadeli sigorta kolları bulunmaktadır. Uzun vadeli sigorta kollarından, ödenen prim gün sayısı ve sigortalılık süreleri gözetilerek malullük, yaşlılık ve ölüm aylığına; kısa vadeli sigorta kollarından ise analık, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık sigortasından gelir veya sigorta yardımlarına hak kazanılır.
Mülga 1479 sayılı Yasanın uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin primlerin düzenlendiği 49. maddesinde ve Esnaf Bağ-Kur sigortalıları sonradan genel sağlık sigortası kapsamına alındığından sağlık sigortası gelirlerini düzenleyen Ek 15. maddesinde gelir basamağına göre %20’şer oranında prim ödeneceği belirtilmiş; Yine, Mülga 506 sayılı Yasanın 73. maddesinde sigortalı ve işveren payı toplamı %20 oranında uzun vadeli sigorta kolları, %11 oranında hastalık sigortası primi, ayrıca tamamı işveren tarafından ödenmek üzere iş kazası ve meslek hastalığı primi ile analık sigortası priminin ödeneceği düzenlenmiştir.
Ayrıca, 5510 sayılı Yasanın 81. maddesinin “a” bendinde, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası prim oranının, (özel durumlar dışında) sigortalının prime esas kazancının %20’si olup, bunun %9’unun sigortalı hissesi, %11’inin işveren hissesi olduğu; “c” bendinde tamamı işveren tarafından ödenmek üzere %1 ila %6,5 arasında kısa vadeli sigorta kollarından prim alınacağı; "f” bendinde ise genel sağlık sigortası prim oranının %12 (tüm sigorta kollarına tabi olanlar için %5’i sigortalı, %7,5’i işveren payı olmak üzere %12,5’dir.) olduğu belirtilmiştir.
Kurumun işlemine yasal dayanak yaptığı 5510 sayılı Yasanın geçici 19. maddesinde, “1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre aylık almakta olanlarla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaları nedeniyle Geçici 2 nci
./..

maddeye göre aylık bağlanacaklara aylık bağlamaya esas tüm hizmetleri süresince on yıl süreyle hastalık sigortası veya sağlık sigortası veya genel sağlık sigortası primi ödememiş olanlardan, hastalık sigortası, sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası primi kesilmiş olan süreler düşülmek kaydıyla, aylıklarının % 10’u oranında ve 10 yılı tamamlayacak süreyle genel sağlık sigortası primi kesilir. Ancak, bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılan kesintiler iade edilmez.” düzenlemesine yer verilmiştir. Bu maddede, sağlık primi ödenmeden yaşlılık aylığı bağlanmış olması nedeniyle sağlık primlerinin sonradan tahsili mümkün hale getirilmiştir.
3201 sayılı Yasanın borçlanma ve aylık tahsis tarihlerinde yürürlükte bulunan “Borçlanma tutarı ve borçlanma tutarının iadesi” başlıklı 4. maddesi “Sosyal güvenlik kuruluşlarınca döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için tahakkuk ettirilecek prim, kesenek ve karşılık borcu tutan bir dolardır. Dövizin cinsi ve miktarı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilebilir. Değişen miktar, tahakkuk ettirilmiş borçlanmanın tamamını ödememiş olanların bakiye borç sürelerine de uygulanır…” şeklinde iken; sonradan 5754 sayılı Yasanın 79. maddesi ile yapılan ve halen yürürlükte olan değişiklikle “Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82 nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32"sidir. Ancak, prime esas asgari günlük kazancın altında olmamak üzere borçlanma tutarına esas alt sınırı farklı bir miktarda belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yasa koyucu tarafından, 3201 sayılı Yasaya göre borçlanma bedelinin, uzun vadeli sigorta kollarından ödenmesi gereken primin tamamı (%20) ile genel sağlık sigortasından ödenmesi gereken prim oranı (%12) toplamı gözetilerek toplam %32 olarak belirlendiği; borçlanma tarihine göre belirlenen borçlanma bedelinin de uzun ve kısa vadeli sigorta kollarına tabi sigorta primleri değerlendirilerek belirlendiği, bu durumda 3201 sayılı Yasa gereği borçlandırılanların uzun ve kısa vadeli sigorta kollarına tabi primleri ödemiş oldukları gözetildiğinde, Kurum’un, 10 yıla tamamlayacak şekilde sağlık sigortası primi ödenmemiş olanlardan sağlık sigortası primini tahsili amaçlayan 5510 sayılı Yasanın geçici 19. maddesini gerekçe yaparak sağlık primi borcu çıkarma işlemi yerinde bulunmadığından, davanın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 11.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.