Kasko Poliçesi - Kazası Sonucu Hasar - Sigortalı Rehin Hakkı - Tazminat İsteme Hakkı - Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2005/710 Esas 2006/851 Karar Sayılı İlamı

11. Hukuk Dairesi 2005/710 E., 2006/851 K.

11. Hukuk Dairesi 2005/710 E., 2006/851 K.

• KASKO POLİÇESİ
• KAZASI SONUCU HASAR
• SİGORTALI REHİN HAKKI
• TAZMİNAT İSTEME HAKKI

• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1281 ]
• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1292 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında görülen davada Ermenek Asliye Hukuk Mahkemesi"nce verilen 16.09.2004 tarih ve 2004/138-2004/247 sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Mutlupınar Şengel tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili,müvekkiline ait aracın davalı şirkete kasko poliçesi ile sigortalı olduğu sırada meydana gelen tek taraflı trafik kazası sonucu hasarlandığını,sigorta eksperi tarafından yapılan inceleme sonucu hasarın tespit edilmesine ve istemde bulunulmasına rağmen davalının ödeme yapmadığını ileri sürerek müvekkilinin aracında oluşan hasar ve davalının edimini yerine getirmemesinden dolayı uğradığı zarar toplamı olan 4.243.380.000 TL sının faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili,kazadan sonra tutanak düzenlenmemesi ve kaza mahallinde ekspertiz incelemesi yapılmasına imkan vermeyecek şekilde aracın çekilmesi sonucu davacının kasko poliçesi genel şartlarına ve TTK"nun 1292.maddesine aykırı davranışta bulunduğunu ve böylelikle sigorta haklarını zayi ettiğini,müvekkili şirket tarafından yapılan incelemeler sonucu kaza sırasında aracı kullanan şahsın alkollü olduğu ve kazanın bu nedenle meydana geldiğinin anlaşıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece iddia,savunma ve tüm dosya kapsamına göre,davaya konu kazanın 20.04.2003 tarihinde saat 20.30 sıralarında meydana geldiği,davacının aracı olay yerinde bırakarak durumu yetkili mercilere bildirmeden evine gittiği,daha sonra aracın davacının yakınları tarafından olay yerinden çekildiği,davacının kazadan hemen sonra olayı yetkili mercilere bildirmemesi,kaza tutanağı ve alkol durumuna ilişkin rapor düzenletmemesi gibi davranışları nazara alındığında davacının Kasko Sigortası Genel Şartları ile TTK"nun 1292.maddesine aykırı davrandığı,kazayı zamanında ve iyi niyetle davalı şirkete ihbar etmediği,davacı sigortalının kendi haksız ve kötü niyetli hareketleri ile sigorta haklarını zayi ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı,davacı vekili temyiz etmiştir.

1-Dava,davalı şirkete kasko poliçesiyle sigortalı aracın hasarlanması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.

Davaya konu tazminat alacağının dayanağını oluşturan sigorta poliçesinde dava dışı Türkiye İş Bankası Ermenek Şubesi"nin "rehinli alacaklı"olarak geçtiği anlaşılmıştır.Böyle bir durumda,sigortalı rehin hakkı sahibi olduğundan sigortadan tazminat talep etme hakkı da öncelikle ona aittir.Bu itibarla,sigorta ettiren ancak lehine rehin verilen alacaklının açık muvafakatını almak şartıyla ve kendi menfaati de zedelendiği takdirde, tazminat isteme hakkına sahip olur.Buna göre mahkemece yapılacak iş,asıl dava ve talep hakkına sahip bankadan açılan davaya muvafakat veya icazetleri olduğuna dair gerekli belgeyi sunması için davacı tarafa süre verilmesi ve bu usuli işlem tamamlandığı takdirde işin esasına girilmesi gerekirken;davacının aktif taraf sıfatına (husumete) ilişkin olan ve mahkemece re"sen göz önünde bulundurulması gereken bu eksiklik giderilmeden yazılı şekilde işin esasına girilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

2-Kabul şekline göre de,sigorta sözleşmeleri gerek kuruluşları sırasında,gerek devamlarında,gerekse rizikonun gerçekleşmesinden sonraki ihbar yükümlülükleri bakımından iyi niyet esasına dayalı sözleşme türlerindendir.Taraflar arasında geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sigortacı sorumlu olduğu gibi,TTK"nun 1281 nci maddesi hükmüne göre,kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigortacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir.Ancak,olayın sigortalının iddia ettiği şekilde değil de,sigortacının iddia ettiği şekilde gerçekleşmiş olması halinde ise,bu oluş şeklinin Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5 nci maddesinde sayılan teminat dışında kalan hallerden olması gerekmektedir.İlkeler bu şekilde olmakla beraber;sigortalı Kasko Poliçesi Genel Şartlarının 1.5nci maddesi ve TTK"nun 1292/3ncü maddesi uyarınca rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbarda bulunma mükellefiyetini kasten yerine getirmez veya iyi niyet kurallarına aykırı şekilde sigorta teminatı dışında kalan bir hususu teminat içinde kalacak şekilde ihbar ederse ispat külfeti yer değiştirip,oluşan rizikonun teminat içinde kaldığının ispatı külfeti sigortalıya geçer.

Açıklanan bu ilkeler doğrultusunda somut olaya bakıldığında;davacı aracının 20.04.2003 tarihinde meydana gelen kaza sonucu hasarlandığını iddia etmiş,bu kazaya ait resmi bir tutanak ve belge ibraz edememiştir.İhbarın yasal sürede yapılmaması ve resmi makamlarca kaza tutanağı ile olay yeri görgü tutanağının düzenlettirilmemiş olması salt bu nedenlerle tazminat isteme hakkının düşmesi sonucunu doğurmaz.Davalı sigorta şirketi,aracın kaza sırasında alkollü olarak kullanıldığını ve kazanın bu nedenle meydan geldiğinden hasarın teminat dışında kaldığını ileri sürmüştür.

Ancak,dosyada bu yöndeki iddiasını kanıtlayacak deliller bulunmamaktadır.Bu durumda meydana gelen rizikonun teminat dışında kaldığı hususunun davalı tarafından somut delillerle ispatlanamamasına rağmen mahkemece ispatlanmayan hususun sübuta ermiş gibi kabul edilmesi sonucu davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş,bu itibarla kabul şekli açısından da kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ:Yukarıda (1) ve (2) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 02.02.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.