23. Hukuk Dairesi 2019/1447 E. , 2020/2624 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ile davalı ... Hiz. Kurye Dağ. Tas. İnş. Yat. San. Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirketler arasında ihale sonrası hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, yapılacak iş kapsamında davalı şirketler bünyesinde çalışmakta iken iş akdi feshedilen dava dışı işçi ... tarafından müvekkili aleyhine açılan işçilik alacakları ile ilgili davanın işçi lehine sonuçlandığını ve bu kapsamda müvekkili tarafından dava dışı işçiye icra takibi sonucunda kıdem, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının icra masraflarıyla birlikte ödendiğini, yapılan bu ödemeden sözleşme hükümlerine göre davalıların sorumlu olduğunu ileri sürerek müvekkilince ödenen 16.756,14 TL"nin ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte sorumlulukları oranında davalılardan rücuen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Ltd.Şti. vekili, işçilerin işe alım ve işten çıkarılmalarında yetkinin davacıda olduğunu, müvekkilinin işveren sıfatı olmadığından rücuen tazminat istenemeyeceği aksi kanaat halinde müvekkilinin sorumluluğunun işçiyi çalıştırdığı süre ile sınırlı ve yarı oranında olabileceğini, icra masraflarından sorumlu olamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacının sözleşme gereği ödemiş olduğu miktarı her bir davalıdan dönemleri ile sorumlu olacak şekilde talep edebileceği, ödenen işçi alacaklarının mahkeme kararı ile kesinleşen ve icraya konulan alacaklar olduğu ancak davacının icra dosyasına ödemede gecikerek faiz işlemesine sebebiyet verdiğinden kendi kusuru ile oluşan 543,20 TL tutarındaki zararı talep edemeyeceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 10.270,26TL alacağın davalı ... Hiz. Kurye Dağ. Tas. İnş. Yat. San. Tic. Ltd. Şti"den, 5.760,68TL alacağın davalı ANG Oto Ltd. Şti"nden ödeme tarihi olan 20/03/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı ... ..Ltd.Şti. vekili temyiz etmiştir.
Dava, hizmet alımı sözleşmesinden kaynaklı rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekilinin temyizi yönünden;
1- 5219 Sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonucu HUMK"nın 427.maddesinde öngörülen kesinlik sınırı, 5236 sayılı Kanunun 19. maddesiyle HUMK"ya eklenen Ek-Madde 4’te öngörülen yeniden değerleme oranı da dikkate alındığında 2018 yılı için 2.590,00 TL"dir. Mahkemece, açılan davada 543,20 TL tutar yönünden davanın reddine karar verilmiştir. Davacı tarafından temyize konu edilen bu kısım, anılan madde hükmüne göre temyiz sınırının altında kaldığı cihetle kesin nitelikte olduğundan davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
2- Davalı ... ..Ltd.Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Bu durumda mahkemece, son yüklenici olmayan davalı ... ..Ltd.Şti."nin ihbar ve yıllık izin ücretinden sorumlu olmayacağı gözetilerek dava dışı işçinin davalı şirket nezdinde çalıştığı dönem ve süreye göre sorumlu olduğu kıdem tazminatının ve feri mahiyetteki ödemelerin belirlenmesi gerekirken bu hususlar gözardı edilerek hazırlanmış eksik bilirkişi raporuna dayalı hüküm kurulması doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin mahkeme hükmünün kesinlik sınırı kapsamında kalması nedeniyle reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı ... Hiz. Kurye Dağ. Tas. İnş. Yat. San. Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 07.09.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.