8. Hukuk Dairesi 2018/784 E. , 2019/3407 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Aynı İsmi Taşıyan Derneğin Adının Değiştirilmesi, Olmazsa Feshi
İ
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi hükmüne karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması sonunda ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, bu kez davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
Davacı vekili, dava dilekçesinde; derneğin kuruluş bildirimi ve eklerinin 24/12/2015 tarihinde saat 14:50 de ... mülki idare amirliğine vermek sureti ile tüzel kişilik kazanarak 23-011-054 kütük numarasına kaydının yapıldığını, .... Mühendisleri derneği adını aldığını, tüzükte eksiklik bulunduğuna dair 05/01/2016 tarih ve E.12 sayılı yazı ile yapılan bilgilendirmeye müteakip derneğin arşiv sistemine kaydının yapılması istendiğinde ... İl Dernekler Müdürlüğünün görev alanında 04/01/2016 tarihinde kurularak 34-219-174 kütük numarasına kaydının yapılmış aynı isimde bir dernek daha bulunduğu uyarısının alındığını, ..."daki dernekten daha önce ..."da tüzel kişilik kurulduğu ve isim hakkını kazanmış durumda olduklarını, ..."daki dernekle uzlaşmak için yapılan telefon görüşmesinde olumsuz sonuç alındığını ileri sürerek davalı derneğinin adının değiştirilmesi veya iptali, bunun mümkün olmaması halinde derneğin feshine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... (..."da kurulu), derneğin tüm evraklarının eksiksiz olarak teslim edilerek derneğin kurulduğunu ve faaliyetlerine başladığını ileri sürerek haksız ve yersiz davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; derneklerin kuruluşunda özgürlük esasının benimsendiği, davalı derneğin kuruluşunda ve devamında özellikle TMK"nin 89.maddesi ve Dernekler Kanunu"nun 29. maddesine göre bir aykırılığın bulunmadığı anlaşılmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı vekilinin istinaf başvurusu, ... Hukuk Dairesi 2017/1053-1196 esas-karar sayılı ilamı ile oyçokluğuyla esastan reddedilmiştir.
Dava 5253 sayılı Dernekler Kanunu"nun 29.maddesinde düzenlenen yasağa aykırı hareket eden davalı derneğin adının değiştirilmesi,mümkün olmadığı takdirde derneğin feshi istemine ilişkindir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 59.maddesi “ Dernekler, kuruluş bildirimini, dernek tüzüğünü ve gerekli belgeleri yerleşim yerinin bulunduğu yerin en büyük mülkî amirine verdikleri anda tüzel kişilik kazanırlar.
Kuruluş bildiriminin içeriği ve gerekli belgelerin nelerden ibaret olduğu, yönetmelikte gösterilir.”
Dernekler Yönetmeliğinin, kuruluş bildirimini düzenleyen 5.maddesinin (f) bendi “Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar. “ hükmünü içermektedir.
5253 sayılı Dernekler Kanunu 29.maddesi “ Derneklerin, mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş bir siyasî partinin, bir sendikanın veya üst kuruluşun, bir derneğin veya üst kuruluşun adını, amblemini, rumuzunu, rozetini ve benzeri işaretleri ya da başka bir ülkeye ve daha önce kurulmuş Türk devletlerine ait bayrak, amblem ve flamaları kullanmaları yasaktır.”
Temyiz incelemesi yapılan eldeki davada, davacı ... (..."da kurulu), kuruluş bildirimi ve eklerini 24.12.2015 tarihinde mülki idare amirliğine vererek tüzel kişilik kazanmıştır. Davalı ... (..."da kurulu) ise 04.01.2016 tarihinde kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine teslim etmişler,aynı gün kütüğe kaydı yapılmıştır. Davalı derneğin kütüğe kaydının davacı dernekten önce yapılmış olması, davacı dernekten önce tüzel kişilik kazandığını göstermez. Dernekler Kanunu"nun 29. maddesinde de, derneklerin bir derneğin adını kullanmalarının yasak olduğunun belirlenmesi karşısında, davanın esastan reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nin 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 28/02/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.