MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün ve saatte temyiz eden ... vs. vekili Avukat ... ile aleyhine temyiz istenilen ... vs. vekili Avukat ... geldiler. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında ... Köyü çalışma alanında bulunan 412 ve 415 parsel sayılı 8280 ve 15,200 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar Asliye Hukuk Mahkemesinde dava konusu olduklarından söz edilerek malik haneleri açık bırakılmak suretiyle tespit edilmiştir. Davacı ...., ..... tarafından davalılar Hazine ve Köy Tüzel Kişiliği aleyhine Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tescil davası davaya konu olan parseller hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır. Kadastro Mahkemesinde çekişmeli parsel tutunakları ile dava dosyası birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ve çekişmeli 412 ve 415 parsel sayılı taşınmazların payları oranında ...... mirasçıları adına tesciline karar verilmiş ve kararın temyiz incelemesinden geçerek hükmen kesinleşmesi ile 16.12.1997 tarihinde ...... mirasçıları olan davalılar adlarına tescil edilmiştir. Davacılar ....., ..... ve ... vekili 23.09.2011 tarihli dava dilekçesi ile çekişmeli taşınmazların tespit gününden önce 01.01.1978 tarihli senetle davacılara satılıp teslim edildiği halde geçen sürede tapunun devredilmediğini bildirerek tapu iptali ve tescil, bunun mümkün olmaması halinde davacılar tarafından ödenmiş satış bedelinin günün ekonomik koşullarına göre belirlenecek miktarının davalılardan tahsili ile davacılara verilmesi istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 412 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tesciline, çekişmeli 415 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile eşit paylarla davacılar ..... ve ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; taşınmazların harici satışlarının kural olarak geçersiz olduğu, ancak tesis kadastrosu geçmemiş ve çap kaydı oluşmamış tapuda kayıtlı olmayan taşınmazların menkul mal hükmünde olmaları nedeniyle devirlerinin herhangi bir şekle tabi olmadığı; çekişmeli taşınmazların 01.01.1978 tarihli satış sözleşmesi ile tespit gününden önce davacılara satılıp zilyetliklerinin devredildiği ve davalılar yararına edinme koşullarının oluştuğu kabul edilerek karar verilmiş ise de mahkemenin kabul ve değerlendirmesi dosya içeriğine uygun bulunmamaktadır. Davacıların istemi tapu iptali ve tescil, bunun mümkün olmaması halinde davacılar tarafından ödenmiş satış bedelinin günün koşullarına göre belirlenecek miktarının davalılardan alınarak davacılara verilmesine yöneliktir. Çekişmeli parseller 24 Ağustos 1978 ve 28 Ağustos 1978 tarihlerinde tespit görmüşlerdir. Davacılar 01 Ocak 1078 günü düzenlenmiş satış senedine, yani tespit gününden önceki hakka dayanarak dava açmışlardır. Dosya içinde bulunan tapu kayıtlarından çekişmeli her iki taşınmazla ilgili kadastro tespitlerinin 16.12.1997 tarihinde kesinleşerek tescil edildikleri ve 23.09.2011 dava tarihine kadar 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 12/3 maddesinde öngörülen hak düşürücü sürenin geçtiği anlaşılmaktadır. Hak düşürücü süre, dava şartı olup yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilmesi zorunludur. Hal böyle olunca; tapu iptali ve tescile yönelik istemlerin hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle reddine karar vermek gerekirken, yazılı şekilde esastan ve kabule yönelik karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır. Davacıların istemi tapu iptali ve tescil istemlerinin mümkün olmaması halinde ödenmiş satış bedelinin günün koşullarına göre belirlenecek miktarının kendilerine verilmesine ilişkin de olduğundan; davacıların tapu iptali ve tescil istemlerinin açıklanan nedenlerle hak düşürücü süreden reddine karar verildikten sonra bedele yönelik istemleri değerlendirilerek bir karar verilmelidir. Davalılar vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 1.100,00 TL vekalet ücretinin davacı taraflardan alınarak duruşmada kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,
peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalılara iadesine, 31.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.