20. Hukuk Dairesi 2016/12248 E. , 2019/1230 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... ile davalı ... Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kadastro sırasında ... ili, ... ilçesi, ... (köyü) mahallesi ... mevkiinde bulunan 102 ada ... sayılı parsel A1 (6.492,38 m²), A2 (6.991,01 m² ) ve B (....397,14 m²) yüzölçümü ve ... vasfıyla ... adına tespit edilmiştir.
Davacı ... 25/06/2015 tarihli dava dilekçesinde; mevkisini bildirdiği taşınmazları eski kayıt maliklerinden haricen devraldığını, bu taşınmazlarda zilyetliğin önceki malikleri ile birlikte 60 yılı geçtiğini, taşınmazların ... vasfında olmayı tarım arazisi vasfında olduğunu, bu taşınmazlarda lehine iktisap koşullarının oluştuğunu ileri sürerek tespite itiraz etmiş, yargılama sırasında tutunduğu eski kayıt maliklerine ait tapu kayıtlarının 13.12.1946 tarihli cilt:63, sayfa:74 No:13’te kayıtlı ve yine aynı tarih, aynı ciltte sayfa: 73’te kayıtlı 12 numaralı tapular olduğunu bildirerek, taşınmazların adına tescilini istemiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne, fen bilirkişi rapor ve krokisinde (A1) rumuzuyla gösterilen 6.492,38 m²"lik kısmın bu parselden ifrazıyla yeni bir parsel numarası verilerek davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, ifrazdan sonra kalan kısım miktarınca 102 ada ... parsel sayılı taşınmazın ... adına ... vasfıyla tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş olmakla, hüküm davacı ... ile davalı ... Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tespitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde ... kadastrosu, 3402 sayılı Kanunun Ek .... maddesine göre yapılmıştır.
Mahkemece verilen karar usul ve yasaya aykırıdır. Şöyle ki,
Dava konusu taşınmaz ... niteliğinde ... adına tespit edildiğine, ormanların mülkiyeti Hazineye ait olduğuna göre Hazinenin davada taraf olarak yer alması zorunlu olduğu halde mahkemece Hazinenin davaya katılımıyla taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulmuştur. Ayrıca, dosyada mevcut çekişmeli taşınmaza ait kadastro tutanağı aslından kadastro mahkemesinin 2015/90 Esas sayılı dava dosyasında davalı olduğu kaydı bulunmakla, dava konusu taşınmaz hakkında başka dava olup olmadığı, başka dava olması halinde davalar arasında hukuki ve fiili irtibat bulunup bulunmadığı, birleştirilerek yargılama yapılması gerekip gerekmediği değerlendirilmeden karar verilmiştir. Bunların yanında mahkemece davacı gerçek kişinin tutunduğu tapu kaydı ilk tesisinden itibaren getirtilerek uygulanmamış, davacı gerçek kişi tapu kaydı malikinden taşınmazı satın aldığını iddia ettiğine göre 3402 sayılı Kanunun .../B-b maddesi koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmemiş, davacıya bu hususta davasını isptal imkanı sağlanmamıştır. Ayrıca taşınmazlar hakkında ... bilirkişisinin 10/02/2016 havale tarihli raporunda taşınmazın (A2) ve (B) ile gösterilen kısımlarının 1955 tarihli hava fotoğrafında ... bitki örtüsü ile kaplı alanda kaldığı, (A1) ile gösterilen kısmının ... bitki örtüsü taşımayan alanda kaldığı belirtilmiş, ancak bitki örtüsü tarif edilmemiş, hava fotoğrafında ise (A1) ve (A2) bölümlerinin benzer şekilde görüldüğü anlaşılmakla taşınmazın öncesinin hukuki niteliği hakkında tereddüt oluşmuş, yine mahkemece kadastro tespit tarihinden 15-20 yıl önceki hava fotoğraflarında taşınmazın niteliği ve kullanılan yerlerden olup olmadığı yöntemince araştırılmamıştır. Taraf teşkili sağlanmadan, eksik inceleme ve araştırmayla hüküm kurulamaz.
O halde sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için; öncelikle dava dilekçesi ve ekleri Hazineye tebliğ edilerek Hazinenin davaya katılımıyla taraf teşkili sağlanmalı, Hazinenin delilleri toplanmalı, dava konusu taşınmaz hakkında başkaca dava olup olmadığı araştırılarak, başka davanın veya davaların mevcudiyeti halinde usul ekonomisi ve doğru sicil oluşturulması gerekleri nazara alınarak davaların birleştirilmesi gereği düşünülmeli, davacının tutunduğu tapu kaydı araştırılarak ilk tesisinden itibaren tüm tedavülleri ile getirtilmeli, tapu tescil ilamı ile oluşmuş ise tescil ilamı ve krokisi, tapu kaydı harita ve krokiye dayanıyorsa bu belgeler; tapu kaydı revziyon görmüş ise revziyon gördüğü parsellere ait kadastro tutanakları, komşu parsellere ait kadastro tutanakları ile dayanağı belgeler(tapu kaydı, vergi kaydı...); yöreye ait daha eski tarihli hava fotoğrafları ve bunlardan üretilen memleket haritaları var ise bunlar; ayrıca kadastro tespit tarihinden 15-20 yıl önceki iki ayrı tarihte çekilmiş hava fotoğrafları ve bu fotoğraflardan üretilen belgeler getirtilmeli, halen bakanlık ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir ... mühendisi, bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi(harita mühendisi), toprak konusunda uzman bir ziraat mühendisi ve bir harita mühendisi ile yerel ve tesbit bilirkişileri huzuruyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde(hava fotoğrafları, memleket haritaları ve amenjman planları) ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyetlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 tarihli ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da .../.../2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi ... olan bir yerin üzerindeki ... bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt ... toprağının ... sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hâkim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen belgeler uzman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; hava fotoğrafları ve orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ve hava fotoğrafları ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek ve hava fotoğraflarının üç boyutlu stereoskopik incelemesi yapılmak suretiyle, çekişmeli taşınmazın niteliği, üzerlerindeki bitki örtüsü, varsa ağaçların cinsi, yaşı, kapalılık durumlarını ve konumlarını çevre parsellerle birlikte haritalar ve hava fotoğrafları üzerinde gösterecekleri, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı, hukûken ve bilimsel olarak ve HGK"nın 15.11.2000 tarihli ve 2000/20-1663/1694 E.K. sayılı kararında açıklandığı gibi eğimi % 12"nin üzerinde olan toprak ve ... muhafaza karakteri taşıyan funda veya makiliklerle örtülü yerlerin ... niteliğinde ve 6831 sayılı Kanunun .../J bendi kapsamı dışında olduğu gözetilmeli, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 20. maddesi hükmü uyarınca dayanılan tapu kaydı tedavülleriyle birlikte yerel bilirkişi yardımı, uzman fen bilirkişi eliyle yerine uygulanmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan kayıttaki her sınır hakkında ayrıntılı ve inandırıcı bilgi alınmalı, kayıtlarda tarif edilen sınır yerlerinden yerel bilirkişice bilinemeyen sınır yerleri bulunduğu takdirde, bu konuda taraflara tanık dinletme olanağı sağlanmalı, uzman bilirkişiye kayıtlarda tarif edilen sınır yerleri düzenleyeceği haritada ayrı ayrı işaret ettirilmeli, uygulamaya ilişkin yerel bilirkişi ve tanık sözleri, dıştan komşu taşınmazların tesbit tutanağı içeriği ve varsa dayanakları kayıtlarla denetlenmeli, bu yolla dava konusu taşınmazın dayanılan tapu kaydının kapsamında kalıp kalmadığı duraksamasız saptanmalı, dayanılan tapu kaydı haritaya dayanıyorsa, kapsamının haritasına göre belirleneceği düşünülmeli; haritası mevcutsa uygulamada geniş kapsamlı kadastro paftasının ölçeği ile tapu kaydının dayanağı haritanın ölçekleri eşitlenerek haritalar çakıştırılarak yerine uygulanmalı, haritalarda tarif edilen belli poligon ve röper noktaları ile arz üzerindeki doğal ya da yapay sınır yerlerinden varsa değişmez nitelikte sınır yeri sayılabilecek kişi taşınmazlarından da yararlanılmalı, tapu kaydı ifraz görmüş ise, ifraz haritaya dayandığı takdirde, yukarıda açıklanan yöntemle haritalar yerine uygulanmalı; ifraz görmemiş ise, ifraz yoluyla oluşan müfrez tapu kayıtlarında tarif edilen sınır yerlerinden yararlanılmalı, uygulamada ifraz yoluyla oluşan müfrez tapu kayıtlarının kapsamının kök tapu kaydının kapsamı içinde aranmasının zorunlu olduğu düşünülmeli, ayrıca, taşınmazın tapu kaydında tarif edilen türü de deliller değerlendirilirken gözönünde tutulmalı, uzman bilirkişilerden keşfi izlemeye, yerel bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye imkan verecek ve yargı denetimine açık olacak şekilde ölçekli ve ayrıntılı, gerekçeli rapor alınmalı, tapu kaydının mahalline uyduğu saptandığı takdirde, çekişmeli taşınmazın ... bilirkişi raporu ve rapora ekli memleket haritası ve hava fotoğraflarındaki konumu dikkate alınarak tapu kaydının 4785 ve 5658 sayılı kanunlar kapsamında hukukî değerini yitirip yitirmediği değerlendirilmeli, taşınmazın ... sayılmayan yerlerden olduğu ve tapu kapsamında kalmadığı belirlendiği takdirde davacı zilyetlik nedenine dayandığına göre 3402 sayılı Kanunun 14 ve 17. maddesi koşulları araştırılmalı, taşınmazın davacıya nasıl intikal ettiği üzerinde durulmalı, mahkemece tüm deliller toplanıp değerlendirildikten sonra ulaşılacak sonuca göre ve dosya kapsamına uygun bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece böyle bir araştırma ve soruşturma yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı gerçek kişi ve davalı ... Yönetiminin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 25/02/2019 günü oy birliği ile karar verildi.