Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2011/71 Esas 2012/2509 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine tarihsiz verilen dilekçe ile tapu kaydında düzeltim istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28/09/2010 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, tapu kaydında malik olarak adı yazılı kişilerin davacının murisi olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın murislerine ait olduğunu belirten davacı tapuda muris bilgilerinin tam olmadığından intikal işlemlerini yaptıramadığını, bu nedenle taşınmazın murislerine ait olduğunun tespiti ile tapu kaydındaki soyadlarının düzeltilerek tescilini istemiş, mahkemece davacının murislerinin soyadlarının tespitine karar verilmiştir.
Tapu kaydının iptali ve tescili işlemleri idari nitelikte olmakla birlikte, dosya içeriğinden; davacının dava açmaktaki amacının, mülkiyetin murislerine ait olduğu iddiası ile tapu sicil kaydının iptali ve mülkiyetinin tespiti ile tescili istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Böyle bir davada çoğun içinde azın da bulunacağı ilkesi gereğince davacının tescil kaydının iptali ile tesciline ilişkin istemin tespit istemini de içerdiği kabul edilmelidir. Zira, davacı tapuda işlem yaptıramamaktadır. Davacının amacı nüfus kayıtları ile tapu kayıtları arasındaki bu çelişkinin giderilmesine yönelik olup, tapuda yapılacak işlemler bakımından hukuki yararı da mevcuttur. Davacının istemi tapu ve nüfus kayıtlarında yer alan bilgilerin aynı kişiye ait olduğunun tespiti yönündedir. Mahkemece de bu şekilde karar verilmesi gerekir.
Hukuk Muhakemeleri Yasası’nın 33. maddesi gereğince bir davada öne sürülen maddi olguların hukuki nitelemesini yapmak, uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak yargıcın kendiliğinden yapması gereken bir görevdir. Yargıç, tarafların ileri sürdükleri maddi olgu ve istem sonucu ile bağlı olup hukukî nitelendirme ile bağlı değildir.
Dava dilekçesinin hukuki nitelemesi usul ve yasaya uygun olarak yapılarak, istemin kabulünü gerektirir. Koşulların bulunduğunun belirlenmesi durumunda, davacının mirasbırakanları ile tapuda adı yazılı kişilerin aynı kişi olduklarının tespitine karar verilmelidir.
Yerel mahkemece açıklanan yön gözetilmeyerek, davacının mirasbırakanlarının kayıt malikleri ile aynı kişiler olduklarının tespitine karar verilmesi gerekirken, hukuki nitelendirmede yanılgıya düşülüp soyadlarının tespitine karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 21/02/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.