Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/5869 Esas 2022/366 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Antalya 2. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 05.12.2018 tarih ve 2016/676 E. - 2018/770 K. sayılı kararın asıl ve birleşen davada davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nce verilen 12.02.2020 tarih ve 2019/1059 E. - 2020/213 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi birleşen davada davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl davada davacı vekili, taraflar arasında yağ alım-satımı ilişkisi olduğunu, davacı davalıdan satın alacağı yağların bedeli olarak davalıya 3 adet 72.000,00 TL bedelinde, 3 adet 100.000,00 TL bedelinde toplam 516.000,00 TL tutarında çek teslim ettiğini, davalının çeklerin fotokopisi üzerine emaneten verildiğini yazdığını, davalının davacıya sıvı yağ teslim etmediği gibi çekleri de iade etmediğini, çeklerin bedelsiz kaldığını, çeklerden 30/07/2016 tarihli 72.000,00 TL değerindeki çekin bankaya tahsile verildiğini, davacının bu çek bedelini ödemek zorunda kaldığını, çeklerin şu an Antalya Kuveyttürk Katılım Bankası ... Şubesi ve Akbank ...Şubesi'nde bulunduğunu ileri sürerek, davacının çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, ödemek zorunda kaldıkları 72.000,00 TL çek bedelinin kendilerine iadesine, kalan 5 adet çekin arkalarına karşılıksız olduğunun yazdırılmasının önlenmesi ve ödemenin durdurulması için tedbir konulmasına ve bu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davada davalı Kaplanlar Reklam Tanıtım Tab. Metal Nakl. İnş. Pet. Ür. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, mahkemenin 2016/676 Esas sayılı menfi tespit ve istirdat davasına konu çeklerden 5 adet çek yönünden ödemenin önlenmesi için tedbir kararı verilmesine rağmen, davalı bankalar tarafından tedbir kararının uygulanmayacağının beyan edildiğini ve çekleri ödemeye zorlandıklarını, çek bedelleri ödendiğinden davanın istirdat davasına dönüştüğünü, davalıların iyiniyetli hamil olmadığını, teminat niteliğinde olan dava konusu çeklerin lehdarı olan davalı ile aralarındaki ilişkiyi ortaya koymak ve bu çeklerin bedellerini tahsil etmek için haklı bir nedenleri olduğunu ispatla yükümlü olduklarını ileri sürerek, davalılara borçlu olmadığının tespitine, davalıların iyiniyetli üçüncü kişi olmadıklarının tespitine, ödemek zorunda kaldıkları 516.000,00 TL çek bedelinin ticari faizi ile birlikte istirdaden kendilerine ödenmesine, icra takibine konu edilen çek yönünden %20 oranında kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı ...Ş. vekili; dava konusu çeklerin Kuveyttürk Katılım Bankası tarafından takastan ibraz edildiğini, davalının iyiniyetli üçüncü kişi olduğunu, bu nedenle keşideci davacı ile lehdar davalı şirket arasındaki itiraz ve def'ilerin davalıya karşı ileri sürülemeyeceğini, davalı banka yönünden davanın husumetten reddi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davalı .... vekili; davalı ile dava dışı Kaplanlar Reklam Tanıtım Tab. Metal Nak. İnşaat Petrol Ürünleri Tur. ve Tic. Ltd. Şti. arasında 12/02/2016 tarihinde imzalanan, genel kredi sözleşmelerine istinaden kullandırılan kredilerin, 12/01/2017 tarihli kat ihtarına rağmen ödenmediğini, borçlu firma hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla, kefilleri hakkında ise ilamsız icra takibi başlatıldığını, kredi kullanan dava dışı şirketin menfi tespit davasına konu 30/08/2016 keşide tarihli 72.000,00 TL bedelli çeki ödeme aracı olarak temlik cirosu ile davalıya devrettiğini, TTK'nın 659 ve 687. maddeleri uyarınca davalının iyiniyetli hamil olduğunu ve çek nedeniyle Antalya 5. İcra Müdürlüğü'nün 2017/3118 dosyasından takip başlatıldığını, iyiniyetli hamil olan davalıya karşı davacının şahsi def'ilerini ileri süremeyeceğini savunarak, davanın reddi ile %40 oranında tazminata hükmedilmesini istemiştir.
Birleşen davada davalı ...Ş. davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre, asıl dava yönünden davacı vekili tarafından aslı ibraz edilen çeklerin fotokopilerinin bulunduğu belgede, çeklerin davalı tarafça emanet olarak alındığı ve iade edileceğinin yazılı olduğunun anlaşıldığı, belge konusunda asıl davada davalı şirket yetkilisine meşruhatlı isticvap davetiyesi gönderildiği ancak isticvap duruşmasına katılmadığı, bir itirazda bulunmadığı, imzalı belgelerde açıkça çeklerin emanet olarak alındığı, iade edileceği yazılı olduğundan bu çekler nedeniyle davacının, asıl dava davalı şirkete herhangi bir borcunun olmadığı, birleşen dava yönünden ise davalılardan Finansbank A.Ş.’nin dava konusu çeklerde sadece muhatap banka konumunda olduğu, mahkemece verilen tedbirin sadece asıl dava davalısı tarafından çeklerin ibrazında ödenmemesine ilişkin olup, banka tarafından buna aykırı haksız bir işlemde bulunmadığı, birleşen dava davalıları .... ve Kuveyttürk Katılım Bankası A.Ş. yönünden ise, davalıların çekleri ciro yoluyla ve alacak karşılığı temlik aldıkları, iyi niyetli üçüncü kişi konumunda oldukları, davalı .... yönünden asıl dava davalısı cirosunun altında "İşbu alacağımızı Türk Borçlar Kanunu 183-192 maddeleri gereğince tediye makamına tayin olmak üzere Akbank A.Ş. Hal Şubesine devir ettik" kaydı bulunsa da, TTK'nın 789. maddesi gereğince çekte devri sağlayan işlemin ciro olması, cironun şartsız olup, yazılan şartlarında geçersiz ve yok hükmünde olduğu, cironun temliği sağlayan işlem olup ayrıca temlik edilmesinin gerekmediği gerekçeleriyle; asıl davanın kabulü ile davacının davalı Kaplanlar Tanıtım Reklam Petrol Ltd. Şirketine, Finansbank ... Şubesi'ne ait 30.07.2016 tarih 380176 nolu 72.000,00 TL bedelli, 30.08.2016 tarih 380173 nolu 72.000,00 TL bedelli, 30.09.2016 tarih 380174 nolu 72.000,00 TL bedelli, 30.10.2016 tarih 380175 nolu 100.000,00 TL bedelli çekler ve Kuveyttürk Aspendos Şubesine ait 30.11.2016 tarih ... nolu 100.000,00 TL bedelli ve 30.09.2016 tarih 28738 nolu 100.000,00 TL bedelli çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine, çeklerden dolayı davacı tarafça yapılan 344.000,00 TL ödemenin davalıdan istirdaden alınarak davacıya verilmesine, birleşen dava yönünden davalı ...Ş yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, davalılar ...ve Akbank TAŞ yönünden davanın esastan reddine karar verilmiştir.
Karara karşı sadece birleşen davada verilen hüküm yönünden asıl ve birleşen davada davacı vekilince istinaf isteminde bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; dava konusu çekin arka yüzündeki beyanın temlik cirosu niteliğinde olduğu, bu nedenle bankaya karşı keşideci ile lehtar arasındaki bedelsizlik def'inin ileri sürülemeyeceği gerekçesiyle asıl ve birleşen davada davacı vekilinin İlk Derece Mahkemesi'nin birleşen 2017/231 Esas sayılı dosyasında verilen karara ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, birleşen davada davacı vekili temyiz etmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, birleşen davada davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden birleşen davada davacıdan alınmasına, 18/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.