Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/4341 Esas 2022/395 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 14. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen 24.05.2018 tarih ve 2014/941 E. - 2018/565 K. sayılı kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin kabulüne dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi’nce verilen 10.10.2019 tarih ve 2018/1532 E. - 2019/1291 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili ve davalılar MBT Endüstriyel Tekstil Ürün San. ve Tic. Ltd. Şti., Sirkeci Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve ... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, davacı şirketin davalılardan Sirkeci Tekstil A.Ş ile ürün satışından dolayı cari hesap ilişkisi bulunduğunu, cari hesap ve taraflar arasında düzenlenen protokol kapsamında 322.020,00 TL ve ayrıca davalı Globus Danışmanlık Şirketinden protokol kapsamında 65.506,10 TL alacağın mevcut olduğunu, 26/03/2014 tarihli protokole göre davacı tarafa verilen çeklerden TBK 201. madde kapsamında tüm davalıların sorumlu olduğunu ayrıca 100.000,00 TL'lik teminat senedinin de iadesi veya iptali gerektiğini ileri sürerek toplam 387.526,10 TL'nin davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıların borçlusu olduğu 30/04/2014 tarihli 100.000,00 TL bedelli senedin iadesi, mümkün değilse iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Globus Dan. Tekstil Ltd. Şti. ve ... vekili, müvekkillerinde davacıya ait herhangi bir teminat senedi veya çekin bulunmadığını, sureti sunulan belgelerdeki imzanın kendilerine ait olmadığını, davanın zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Diğer davalılar vekili, davacılardan ...’ın taraflar arasında akdedilen protokolde ve davacı şirket tarafından davalı MBT Endüstriyel Ltd. Şti.’ne verilen senette kefil olarak yer aldığını, cari hesap alacağı ve bizzat keşide etmiş olduğu senet bulunmayan bu davacının davada aktif husumet ehliyetinin olmadığını, Sirkeci Tekstil A.Ş.’nin davacı şirket ile olan tüm cari hesap borcunun imzalanan protokol uyarınca, diğer davalı Globus Dan.Tekstil Ltd. Şti.’ne devrettiğini, ayrıca davacının davalı Globus Dan.Tekstil Ltd. Şti.’nden 65.506,10 TL alacaklı olduğunu iddia etmiş ise de, bu borca müvekkillerinin kefaleti bulunmadığını, protokolden sonra imzalanan borcun nakli sözleşmesinde müvekkili ...’nin imzasının olmadığını, müvekkilinin protokoldeki kefalete ilişkin sorumluluğunun borcun nakli sözleşmesi ile değiştiğini, bu sözleşmeye yazılı onayı alınmayan müvekkili ... yönünden davanın reddi gerektiğini, davacı şirketin protokol kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmediğinden sözkonusu teminat senedini iadesini de isteyemeyeceğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; davanın dayanağı olan 26/03/2014 tarihli protokolün altında bulunan imza bir kısım davalılar tarafından inkar edilmiş ise de, imza yönünden isticvap davetiyesinin tebliğ edilmesine rağmen duruşmaya gelmeyerek imzayı kabul ettikleri, tarafların kabulünde olan bu sözleşmeye göre taraflar arasında bir kısım çek alışverişinin oluştuğu, asıl ticari ilişkinin davacı şirket ile davalı ... Tekstil arasında bulunduğu, 2. Protokolün 1. maddesinde belirtilen faturalardan doğan Sirkeci Tekstil'in cari hesap borcunun diğer davalılardan Globus Ltd Şti'ne temlik edildiği, bu sözleşmenin TBK 201. madde kapsamında borca katılma olmayıp TBK 196. maddesine göre borcun nakli niteliğinde bulunduğu, 322.020,00TL 'nin Sirkeci Tekstil'den nakledilen borç olduğu, 65.506,00 TL'nin ise Globus Ltd. Şti'nin davacı şirkete olan borcu olduğu, davacı defterlerinin sahibi lehine delil niteliğinde olup davalı Globus Ltd. Şirketi'nin defterlerini ibraz etmediği, davalı MBT Tekstil'in davacıya olan 13.561,31 TL borcunun davalı ... Tekstil'e 13.560,89 TL olarak virman ettiği bu hususun tarafların defterlerinde kayıtlı olduğu ayrıca cari hesap bakiye borcu olarak Globus Şirketi'ne Sirkeci Tekstil'in toplamda 375.965,00 TL virman yaptığı, böylece ticari kayıtları düzenlediği, dolayısıyla söz konusu cari hesap borcundan, borcu nakil yoluyla devralan davalı Globus Şti'nin sorumlu olduğu, diğer davalıların bu alacak yönünden sorumluluğunun bulunmadığı, davaya konu senet yönünden ise sözleşmede belirtilen ve 26/04/2017 tarihli ek raporda açıklandığı üzere 30/04/2014 tarihli 100.000,00 TL'lik çekin davacı şirket tarafından tahsil edilmesi nedeniyle teminat senedinin iadesinin söz konusu olamayacağı gerekçeleriyle davacı şirketin davalı ... aleyhine açtığı davanın kısmen kabulü ile, 373.965,21 TL'nin dava tarihi olan 02/07/2014 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsiline fazlaya ilişkin talebin reddine, davacıların MBT Ltd. Şti. aleyhine açtığı 100.000,00 TL'lik senet iptaline ilişkin davanın reddine, davacı şirketin Globus Dan. Tekstil ve Tic. Ltd. Şirketi dışındaki diğer davalılar aleyhine açtığı alacak davasının reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacılar vekili istinaf kanun yoluna başvuruda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, davalıların borçtan sorumluluklarının protokol hükümleri ile sınırlı olduğu, bu durumda taraflar arasındaki protokolün 3.7 maddesine göre, davacıya verilmesi gereken çeklerden 31.01.2015 ve 28.02.2015 tarihli 45.000.- TL bedelli 2 adet çekin verilmediğinden sözleşmeye aykırılıktan ötürü davacıya karşı teslim edilmeyen bu çeklere isabet eden 90.000.- TL tutarından sorumlu olduklarının kabul edilmişse de; ilk derece mahkemesinin kararına karşı, yalnızca davacılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğundan, usuli kazanılmış haklar ve aleyhe hüküm verme yasağı gözetilerek, ilk derece mahkemesince kabul edilen 373.965,21 TL’nin tamamından davalı Globus Danışmanlık Ltd. Şti.’nin ve bu tutardan tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla diğer davalıların 90.000 TL ile sınırlı olarak sorumlu tutulmalarına ve teminat senedinden kaynaklanan borç içinse Protokolde başlangıçta iadeye konu çeklerden olan ve fakat protokolün sonuna eklenen ek madde uyarınca, diğerlerinden farklı bir düzenlemeye tabi tutulan 30.04.2014 tarihli 100.000 TL bedelli çeke ilişkin olarak, davacı şirkete verilmesi gereken emtianın teslim edilmediğinden bu çek bedelinin davacı tarafça tahsil edilmesinde sözleşmeye aykırılık olmadığı gibi, davalılar tarafından ek madde uyarınca, davacıya emtia verildiği ileri sürülmediği ve bu yönde herhangi bir delil de dosyaya sunulmadığı gerekçesiyle karşılıksız kalan dava konusu teminat senedinden dolayı davacıların borçlu olmadığının kabulü, dava konusu teminat senedinin davalı MBT Endüstriyel Ltd. Şti.’nin elinde olduğu sabit olduğundan, dava konusu senet yönünden bu davalı hakkındaki davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davacılar; Globus Dan. Tekstil Ltd. Şti. ve ... dışındaki davalılar vekili tarafından temyiz etmiştir.
(I) İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön bulunmamasına göre davacılar vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
(II) Davalılardan MBT Endüstriyel Tekstil Ürün Sanayi ve Ticaret Limited Şirket, Sirkeci Tekstil Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve ... vekilinin temyiz taleplerine gelince, mahkemece iki adet teslim edilmeyen 45.000,00TL’lik çekler bakımından toplam 90.000,00 TL’nin tüm davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmişse de, dava dilekçesi bütün olarak gözönüne alındığında açık, gizli veya harçlandırılmış bu çeklerle ilgili davanın bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle talep aşılarak iki çek bedeli yönünden toplam 90.000,00 TL’nin temyiz eden davalılardan tahsiline karar verilmesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda; (I) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin tüm temyiz istemlerinin reddine, (II) numaralı bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalılar lehine BOZULMASINA, HMK'nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 36,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz eden davalılar MBT Endüstriyel Teks. Ürün San. ve Tic. Ltd. Şti., Sirkeci Teks. San. ve Tic. A.Ş. ve ...'ye iadesine, 18/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.