Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7654 Esas 2022/374 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Alaşehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 03.07.2018 tarih ve 2015/380 E. - 2018/257 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacının ihraç ettiği kiraz emtiasının davalı tarafından taşındığını, emtianın uygun ısı koşullarında taşınmaması nedeniyle alıcısına hasarlı teslim edildiğini, davalının kusuru sonucu oluşan emtiadaki hasar nedeniyle davacının mal bedelini alıcılardan eksik tahsil ettiğini, davalının 66.547 EURO zarara karşılık sadece 29.385,50 EURO ödeme yaptığını, davacının halen 37.161,50 EURO zararı bulunduğunu ileri sürerek, 37.161,50 EURO karşılığı olan 100.336,00 TL’ nin dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalı firmanın adresinin Antalya olduğunu, ayrıca taraflar arasında yapılan taşıma sözleşmesine göre yetkili mahkemenin "Antalya Mahkemeleri" olarak belirlendiğini, CMR konvansiyonu 31/2. maddeye göre de Antalya Mahkemelerinin yetkili olduğunu, CMR ile zararın tespit edilip meydana gelen zararın Lutz Sigorta A.Ş. tarafından davacıya ödendiğini, davacının bundan daha fazla zararı olduğu iddiasını kabul etmediklerini bu sebeple davanın söz konusu sigorta şirketine de ihbarı gerektiğini, CMR 32 maddeye göre açılacak davaların 1 yıl içinde açılması gerektiğini, ancak süresinde açılmayan davanın zaman aşımına uğradığını, taşınan kiraz meyvesinin +2 derecede taşınması gerektiğini, davalı şirketin bu kurala riayet etmediğinin davacı tarafça ispatlanması gerektiğini, yine CMR 23/5 maddesine göre zararın navlunu geçemeyeceği kuralı da dikkate alınarak davacının fahiş taleplerini kabul etmediklerini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya göre; CMR belgesi üzerine alıcı firmanın ihtirazi kayıtla malı kabulü dışında taşımaya konu kirazların hasarlarına ilişkin dosyada uzman ekspertiz firmasından alınmış hasar tespitinin yaptırıldığına ilişkin herhangi bir rapor bulunmadığı, CMR evrakı üzerindeki derkenarın zararın tespiti bakımından kesin ve yeterli bir delil oluşturmayacağı, zararın tespitine ilişkin resmi bir kuruluşça düzenlenmiş bir rapor olmadığı, bu şekilde zarar talebinde bulunmanın yasal mevzuata da uygun olmadığı, davacının zararının varlığını ve miktarını usulü dairesinde ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, CMR Konvansiyonuna tabi uluslararası taşıma sırasında uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece her ne kadar davacı tarafından alıcının malı hasarlı olarak teslim aldığına ilişkin delil sunulmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, dosyaya sunulan İtalya'ya ve Almanya'ya gönderilen kirazlarla ilgili hamule senetlerinde %60 hasarlı olarak kirazların teslim alındığı yönünde çekince bulunduğu, kirazların +2 derecede taşınması gerekirken +10 ila +12 derecede taşındığı dosya kapsamı ile anlaşılmıştır.
Sorun, zarar miktarı noktasından toplanmaktadır.
Varlığı ve miktarı ispatlanmayan zarar, tazmin olunamaz. Eşya taşıma sözleşmelerinde, eşyanın değerini tespit zor olduğundan, zarar görenin zararının tamamını tespit etmek mümkün olmayabilir. Bu takdirde, varlığı muhakkak, ancak miktarını tespitte güçlükle karşılaşırken zarar, Borçlar Kanunu'nun 50. maddesine dayanılarak hakkaniyet ilkesi çerçevesinde hesaplanır. Bu nedenle, varlığı muhakkak zarar miktarı, mahkeme tarafından araştırılması gereken bir sorumluluk şartıdır.
Bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde, hamule senetleri üzerindeki teslim alınan kirazların %60 oranında bozuk olduğu yönündeki ihtirazı kaydı, bu kayda davalının ve adamının (şoförün) bir itirazının olmaması, alıcıların %40 oranındaki kiraz ücretini ödemesi karşısında, hasar miktarı bakımından bir karine oluştuğu ve aksini kanıtlama yükümlülüğünün davalıda olduğu sonucuna ulaşılması gerekir. Bunun yanında TBK m. 50'sinde somut olayda uygulanması olanağı kalmamıştır. Tüm bu nedenlerle yeterli olmayan gerekçe ile ispat yükü davacıya yüklenerek davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 18/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.