MAHKEMESİ:Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davacının 01/08/2011 tarihinden itibaren 3 ay boyunca davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığının ...ili ... ilçesi ... Beldesinde yaptırmış olduğu Jandarma Karakolu inşaatında çalıştığını, inşaat işinin davalı işverenlerden ... İnşaat San. ve Tic. A.Ş tarafından diğer davalı şirkete verildiğini, davacının inşaat ustası olarak 07.00-18.00 saatleri arasında haftada en az 80 saat çalıştığını, fazla çalışma ücretinin ödenmediğini beyanla işçilik alacağı, fazla çalışma ücreti, resmi ve dini bayram ücreti ile ihbar tazminatı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.Davalılar, davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı aleyhine açılan davanın reddine, diğer davalılar yönünden kısmen davanın kabulüne karar verilmiştir.Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.Taraflar arasında Taraflar arasında ihale makamı olan davalı Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığının ücret alacağından sorumluluğu noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.4857 sayılı İş Kanunu"nun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar, asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise işçilerin her hakediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, kanundan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.Somut uyuşmazlıkta mahkemece davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığının ihale makamı olduğu, ancak ihale makamı olmasının işçilik alacaklarından sorumlu olacağı sonucunu doğurmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacının ücret alacağı hüküm altına alınmış olup, ihale makamının İş Kanununun 36. maddesine göre ücret alacağından sorumlu olup olmadığı yönünde herhangi bir araştırma yapılmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Mahkemece eksik inceleme ile davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı yönünden davanın reddine karar verilmesi hatalıdır.Diğer taraftan davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından davacının sigorta kaydına rastlanmadığı bildirilmiş, ayrıca ... ili, ... ilçesi ..., ... Mevkilerinde Yapılacak Olan l"er Adet Jandarma Sınır Takım Komutanlığı Binaları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı" işinin 01.12.2011 tarih ve 532 sayılı Stratejik Planlama Komisyon Kararı ile feshedildiği, ikmal işinin geçici kabul çalışmalarının devam ettiği, işin yüklenicisi ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından resmi olarak İdareye herhangi bir alt yüklenici bildirilmediği, firmaya ait hakedişlerde işçi alacağı ile ilgili herhangi bir başvuru olmadığı belirtilerek ihale evrakları ile sözleşmelerin aynı mahkemenin bir başka dosyasına sunulduğu ifade edilmiştir. Davalı Kurumun bilirkişi incelemesinden sonra dosyaya sunduğu 2013 yılına ilişkin ilan ve tutanakların ise, diğer davalı şirketlerle ilgisi bulunmamaktadır. Mahkemece gerek davalı Kurumun savunmaları, gerekse sunulan belgeler üzerinde durulmadan sonuca gidilmiş olup, karar bu yönüyle hatalıdır.
Davalı İdareye başvurunun olmaması ihale makamı olan kamu kurumunun sorumluluğunu kaldırmaz ise de, somut olayda ilgili kayıtların dosyaya getirtilmediği, hakediş dönemlerinin netleştirilmediği, yüklenicinin bordro düzenleyip düzenlemediği bunları idareye sunup sunmadığı ve bu kapsamda hak ediş ödemesi yapılıp yapılmadığı yönlerinden araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde görülmemiştir. Bu durumda, davalı idare tarafından bildirilen belgeler getirtilmeli, davalı idare ile yapılan tüm sözleşme ve ekleri ilgili şirketlerden celbedilmeli, yüklenici firma tarafından işçilerin ücret bordrolarının düzenlenip düzenlenmediği araştırılmalı, ücret bordroları düzenlenmiş ise ihale makamı olan davalı idareye verilip verilmediği, verilmiş ise ücret bordrolarının ihale makamı tarafından hak edişlerin ödenmesi sırasında değerlendirilip değerlendirilmediği ve talep konusu alacağın hangi hakediş dönemine rastladığı idare tarafından dayanılan belgelerle karşılaştırılarak tespit edilmeli, ihale makamı olan davalı idarenin 4857 sayılı Kanun"un 36. maddesi uyarınca davacının ücret alacağından sorumlu tutulmasını gerektirecek koşulların oluşup oluşmadığı ve oluşmuşsa miktarı duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilerek sonuca gidilmelidir. Tüm bu yönler gözetilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07.07.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.