10. Hukuk Dairesi 2015/19592 E. , 2016/1238 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine;
2- Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 26. maddesidir.
Kurumun, sigortalı veya hak sahiplerine bağladığı ilk peşin sermaye değerli gelirden fazlasını isteme hakkı bulunmamaktadır. Bağlanan gelirin kesildiği veya kesilmesi gereğinin, yargılama sürecinde ortaya çıktığı durumlarda, Kurumun ödemediği veya ödeyemeyecek olduğu gelir kesimini rücuan isteyemeyeceği yönü de, tazmine yönelik davada gözetilmesi gereken genel ilkeler arasında bulunmaktadır. İş kazasına uğrayan sigortalı Mehmet İlhan"a 17.07.2000 başlangıç, 10.02.2005 onay tarihli gelir bağlandığı, bağlanan gelirin sigortalının 01.03.2010 tarihinde yaşlılık aylığına hak kazanması nedeniyle, 506 sayılı Yasanın 92. maddesi uyarınca yarıya indirildiği anlaşılmıştır.
506 sayılı Yasanın 92. maddesi ise, “malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tümü, eksik olanın da yarısı bağlanır. Bu aylık ve gelirler eşitse, iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından bağlanan gelirin tümü, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından bağlanan aylığın da yarısı verilir.” düzenlemesini içermektedir.
Mahkemece uyulan Dairemiz bozma ilamında, “Sürekli işgöremezlik gelirinin yarıya indirildiği durumlarda, peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarihi itibariyle, %50 üzerinden belirlenmesi; bu oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire, gelir başlangıç tarihinden, gelirin yarıya düştüğü tarihe kadar ödenen gelirin %50 fark oranına karşılık miktarının ilavesi gerekeceği ve ayrıca, başlangıçtaki gelir onay tarihinin esas alınması gereği de bulunduğu” belirtilmiştir.
10.2.2005 onay tarihli ilk peşin sermaye değerli gelirin sosyal yardım zammı dahil 21.196,83TL olduğu ve yaşlılık aylığı bağlandığı 1.3.2010 tarihine kadar fiili ödemenin 54.125,07 TL olduğu şeklinde kurum cevabı dikkate alındığında, bozma ilamı gereği yapılan hesaplamada ilk peşin sermaye değerli gelirin %50"sinin 10.598,42TL, fiili ödemenin %50"sinin 27.062,03TL olacağı bu durumda davalının %80 kusur karşılığı 30.383,78TL kurum zararının oluşacağı, gelirin yarıya indirilmediği ilk halinde kusur karşılığı 16957,46TL kurum zararının oluşacağı anlaşılmaktadır.
506 sayılı yasanın 92 madde uygulamasında, gelir başlangıç tarihi itibariyle %50 gelir ile yarıya indirme tarihine kadarki %50 fiili ödeme miktarının toplanması ile bulunacak miktara kusur uygulanması ile rucü edilecek miktar bulunmalı, ne var ki bu miktarın ilk peşin değerli gelirin kusur karşılığını geçemeyeceği gözetilmelidir.
Kabule göre ise; davacının 26.4.2011 havale tarihli ıslah talebi ile 16.957,46TL peşin sermaye değerli gelir, 255,02TL geçici işgörmezlik ödeneği talebi karşısında, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 26. (mülga HUMK 74.) maddesindeki taleple bağlılık ilkesi ihlal edilerek, davacının talebinde bulunmamasına rağmen, Mahkemece, peşin sermaye değerli gelir yönünden 30128,76TL miktar üzerinden kabule karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, ilk peşin sermaye değerli gelirin kusur karşılığı olan 16957,46TL peşin sermaye değerli gelir ve 255,02 TL geçici iş görmezlik ödeneğine hükmedilmesi gerekirken talebin aşılması suretiyle fazla Kurum alacağına hükmedilmesi hatalıdır.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalıya iadesine, 08.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.