(Kapatılan) 6. Hukuk Dairesi 2013/11768 E. , 2013/16967 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Sözleşmenin uyarlanması
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı sözleşmenin uyarlanması davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, hasılat kirasında olağan üstü nedenlerle kira parasının indirilmesi istemidir. Mahkemece davanın kabulüne ve 2007 yılı için kira parası alınmamasına karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı dava dilekçesinde, 31.02.2004 başlangıç tarihli 31.12.2013 tarihinde sona erecek kira sözleşmesi ile davalıya ait ... adet parselde bulunan zeytinlikleri yapılan ihale neticesinde kiraladığını, piyasa koşulları ve kuraklık nedeniyle kira parasını ödeyemediğini, 2007 yılı kirasının ihale şartnamesindeki muhammen bedele indirilmesine, kira parasına zam yapılmamasına ve aylık olarak ödenen kira parasının 2008 yılı Mart ayında ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece ilk yapılan yargılama neticesinde davanın reddine karar verilmiş ve sonrasında Yargıtay 14. Hukuk Dairesi tarafından bozulan bu kararda direnilmiş, Yargıtay HGK tarafından “ mahkemece, uyuşmazlıktaki maddi ve hukuki olgular dikkate alınarak 818 sayılı Borçlar Kanunun 282. maddesi gereğince kuraklığın etkili olduğu 2007 yılı kirasında yapılması gereken indirimin kapsamının alınacak bilirkişi raporu ile adalet ve hakkaniyet ölçüleri içerisinde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 4. maddesinin hâkime tanıdığı takdir yetkisi de göz önünde tutularak belirlenerek, bu miktara hükmedilmesi gerekirken davanın reddine ilişkin önceki hükümde direnilmesi doğru olmamıştır” denilerek bozulması üzerine mahkemece yeniden yapılan yargılama neticesinde davacının 2007 yılında kira parası ödemese dahi bakım giderleri nedeniyle zarar ettiğinin bilirkişi tarafından mütalaa edilmesi üzerine, davacıdan 2007 yılı kira parası olan 98.424,00 TL nin alınmamasına karar verilmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriği ile hükmüne uyulan bozma kararları doğrultusunda işlem yapılmış olmasına göre davalının kira parasından indirim istenemeyeceğine ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalının indirim miktarına yönelik temyiz itirazlarına gelince;
6100 sayılı HMK’nun 266.maddesi gereğince sorunun çözümünde yardımcı olmak üzere uyuşmazlığın bir ayağı özel ve teknik bilgiyi gerektiriyorsa bilirkişi oy ve görüşünün alınması gerektirmektedir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık da özel ve teknik bilgiyi gerektirmektedir. Mahkemece her ne kadar bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de bilirkişi raporunda sadece zarar saptaması yapılmış, ortaya çıkardığı zararın kira parasına ne şekilde
yansıması gerektiği hususunda ayrıntılı bir değerlendirmede bulunulmaksızın kira parası alınmamasının uygun olacağı mütalaa edilmiştir. Öte yandan, davacı dava dilekçesinde 57 adet parsele yönelik kira parasının muhammen bedel olan aylık 1705,00 TL olması gerektiğini belirterek kira parasının bu miktara indirilmesini istemiştir. Halbuki mahkeme 6100 sayılı HMK’nun 26.maddesindeki taleple bağlılık ilkesini gözardı etmiş, talepten fazlasına hükmetmiştir. Kaldı ki Hukuk Genel Kurulu kararı da BK.nın 282 ve TMK.nın 4. maddesi değerlendirilerek indirim yapılmasına ilişkindir. Bu nedenle davaya konu dönem kira parası üzerinden indirim miktarının belirlenerek hüküm oluşturulması gerekir.
Mahkemece yapılması gereken iş, davaya konu parseller bakımından kuraklığın olduğu, 2007 yılında sözleşmede kararlaştırılan kira parasından “felaketli vakalar” sebebiyle tenzili gereken miktarı bilirkişiye tesbit ettirmek, ayrıntılı ve gerekçeli rapor almak, bu şekilde bir veri sağlandıktan sonra gerekirse Türk Medeni Kanununun 4.maddesinin hakime tanıdığı takdir yetkisini de kullanarak tenzil edilmiş kira parasına hükmetmek, bunu yaparken davacının dava dilekçesindeki taleplerini ve dava konusu dönemdeki kira parasını gözetmek, istemi bütün bunların sonucuna göre bir karara bağlamak olmalıdır.
Bu nedenle eksik inceleme ve araştırmaya dayalı karar, açıklanan nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 18.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.