17. Hukuk Dairesi 2015/10968 E. , 2017/7932 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ...A.Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, davalıların sürücüsü, maliki ve zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracın davacılardan ...’nin maliki ve ...’nın sürücüsü olduğu yabancı plakalı araca tam kusurlu olarak çarpması sonucu araçta mahkeme kanalıyla yapılan tespitte 58.627,00 TL hasar meydana geldiğini, davalı ... şirketince 22.500,00 TL ödeme yapıldığını ancak araçta değer kaybı oluştuğunu, araç pert olduğundan yurtdışına uçakla dönüş yapmak zorunda kaldıklarını, davacı sürücü ...’nın kaza nedeniyle elinden ameliyat olması gerektiğini, kendisiyle birlikte davacı eş ve çocukların da elem çektiğini beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminatın kaza, aksi halde dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle (davalı ... şirketi poliçe limitleri ile sınırlı sorumlu olmak kaydıyla) davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, 14.1.2014 tarihli celsede taleplerinin kaza nedeniyle araçta oluşan hasar nedeniyle uğranılan zarara ilişkin olduğunu, maddi tazminat talebinin araç malikine ilişkin olup, diğer davacı için manevi tazminat talebi olduğunu beyan etmiş, ıslah dilekçesiyle maddi tazminat talebini toplam 74.960,43 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı ... A.Ş. vekili, müvekkilince 23/08/2012 tarihinde 22.000,00 TL ve 24/08/2012 tarihinde 500,00 TL olmak üzere poliçe teminat limiti olan 22.500,00 TL’nin davacı ..."ye ödendiğinden müvekkilinin borcu kalmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... A.Ş. vekili, kusurun davacı sürücüde olduğunu, hasar tespit raporunu kabul etmediklerini, talebin fahiş olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, kusurun davacı sürücüde olduğunu, hasar tespit raporunu kabul etmediklerini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulü ve kısmen reddi ile, 39.345,32 TL"nin 1.000,00 TL tazminatın olay tarihi olan 13/07/2012 tarihinden itibaren bakiye kalan 38.345,12 TL"nin 01/10/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılar ... ile ...Ltd. Şti"den alınarak davacıya verilmesine, davalı tarafın zorunlu mali mesuliyet ... poliçesini düzenleyen davalı HDİ ... ...ye yönelik davanın ... teminatı limiti kapsamında kalan miktarın davalı şirket tarafından ödenmesi nedeniyle reddine, davacının fazlaya ilişkin taleblerin reddine, davacı ... için 3.000,00 TL davacı ..."ün eşi ... için 1.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 13/07/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ile ...Ltd. Şti"den alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ...A.Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, ceza zamanaşımının dolmamış olmasına göre, davalı ... A.Ş. vekili ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Somut olayda davacıya ait yabancı plakalı aracın 13.7.2012 tarihli kazadan sonra 3.8.2012 tarihinde gümrüğe terk edildiği dosya kapsamından anlaşılmakta olup, hükme esas alınan makine mühendisi tarafından düzenlenen bilirkişi raporunda araç hasarı 30.5.2014 rapor tarihi itibariyle 74.960,43 TL olarak hesaplanmış, ek bilirkişi raporunda ise aracın değerinin 22.1.2015 ek rapor tarihine göre 181.000,00 TL olduğu, aracın tamirinin ekonomik olduğu belirtilmiştir. Yabancı ülkeye kayıtlı araçların hasar zararının hesabında kayıtlı oldukları ülkedeki kaza tarihi itibariyle rayiç bedelinin belirlenmesi gerektiği gibi, Türkiye’deki hasarın tamir bedelinin de kaza tarihi itibariyle tespit edilmesi gerekmektedir. Mahkemece bu hususta yapılmış bir inceleme olmadan bilirkişi raporunun hükme esas alınması doğru değildir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece alanında uzman üç kişilik bir bilirkişi heyetinden alınacak raporla davacıya ait yabancı plakalı aracın kayıtlı olduğu ülkedeki 13.7.2012 kaza tarihi itibariyle 2. el piyasa rayiç değeri, Türkiye"deki hasar bedeli belirlenip raporun sonucuna göre eğer aracın onarım gideri 2. el piyasa rayicini geçmez ise; yabancı plakalı araç kazadan sonra tamir ettirilmeden hasarlı olarak gümrük dairesine terk edildiğine göre, davacı zararı, tamir masraflarıdır. Rayiç değeri eğer bu değer onarım giderinden az ise, aracın olay gününde yurtdışındaki sürüm değerini davalı taraftan isteyebilir. Bu durumda mahkemece yukarıdaki açıklamalar ışığında rapor alınarak sonucuna göre (talep ve temyiz eden davalılar lehine oluşan kazanılmış haklar da dikkate alınarak) hükmedilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Kabule göre de, tazminatın saptanması için öncelikle zararın belirlenmesi gerekir. Bu nedenle ilk olarak zararla ilgili indirim sebepleri uygulanarak gerçek zarar belirlenecek, sonra da tazminattan indirim nedenleri uygulanacaktır.
Somut olayda makine mühendisinden aldırılan 30.5.2014 tarihli bilirkişi raporunda hesaplanan tazminattan mahkemece öncelikle davalı ... A.Ş. tarafından davacılara 23.8.2012 ve 24.8.2012 tarihlerinde yapılan ödemeler mahsup edilmiş, daha sonra kusur indirimi yapılmış ise de, hesaplanan tazminattan önce davacının %25 kusur oranına göre indirim yapılıp, sonra ödemelerin tenzil edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
4-Dava dilekçesinde tüm davacılar için toplam 50.000,00 TL manevi tazminat talep edildiği halde, davacı çocuklar ... ve ... bakımından manevi tazminat hakkında hüküm kurulmamış ise de, temyiz edenlerin sıfatına göre bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
5-Gerekçeli karar başlığında davacı çocuklar ... ve ...’nun adlarının yer almaması mahallinde düzeltilmesi mümkün maddi hata olarak değerlendirilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekili ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ....A.Ş. vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... ve ...A.Ş"ye geri verilmesine 19.9.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.