Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Asıl davada, davalı-birleşen dava davacısı ...’a yersiz ödenen aylıklar ile kesilmeyen sosyal güvenlik destek primlerinin istirdadı, birleşen davada, davalı-birleşen dava davacısı ...’un yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin Kurum işleminin iptali ile aylığın yeniden bağlanarak ödenmeyen aylıkların yasal faizi ile ödenmesi talep edilmiştir.
Mahkemece, ilâmında belirtilen gerekçelerle asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı-birleşen dava davalısı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Asıl davada, davacı-birleşen dava davalısı Kurum tarafından, davalı-birleşen dava davalısı ...’un 506 sayılı Kanunun geçici 81/1-A maddesine göre 01.06.2004 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı almakta iken 2011 yılı 7-11. aylarda 5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamında zorunlu sigortalı olarak çalışmasının bildirilmesi sebebiyle aylığının 2011 yılı 7. ay itibariyle kesilerek, davalıya yersiz ödendiği belirtilen aylıklar ile kesilmeyen sosyal güvenlik destek primleri sebebiyle borç tahakkuk ettirildiği, birleşen dosyada, ...’un 2011/7-11. ayları arasında bildirilen sigortalı çalışmaların kendisine ait olmadığını, kaldı ki kendisinin zaten yaşlılık aylığı almakta iken petrol istasyonu işletmekte olduğunu ve bu nedenle de aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilmekte olduğunu belirterek yaşlılık aylığının kesilmesine ve borç tahakkukuna ilişkin Kurum işleminin iptali ile aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanmasını ve ödenmeyen aylıklarının yasal faizi ile ödenmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağı sosyal güvenlik destek primine ilişkin 5510 sayılı Kanunun 30/3-a ve geçiş hükümleri içeren geçici 14. maddesi ile zorunlu sigortalılık işlemleri ile ilgili 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Somut olayda; mahkemece, 2011/7-11. ayları arasında davalı ... adına bildirim yapılan ve İstanbul/Kadıköy’de tescilli olan ............ sicil nolu S......... İ........ Malz. Metal Hırdavat ve Havalandırma San. Tic. Ltd. Şti ile .......... sicil nolu ........ İnşaat Malzemeleri Metal Orman Ürünleri Taşımacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ticaret sicilinde kayıtlı adreslerine müzekkere yazılarak dava konusu çalışmaya ilişkin belgeler istenmiş, ancak şirketlerin adreslerinden taşınmış olmaları sebebiyle müzekkerelere yanıt alınamadığı anlaşılmış, mahkemece Simav İlçe Jandarma Komutanlığı aracılığıyla yapılan kolluk araştırması ve davalı ...’un dinlettiği tanık beyanları ile 2011/7-11. ayları arasında davalı ... adına bildirilen çalışmaların davalıya ait olmadığı bu sebeple de Kurum işleminin yerinde olmadığı yönünde karar verilmiş olup, , davalının 2011/7-11. ayları arasında İstanbul Kadıköy’de tescilli işyerlerinden bildirilen çalışmanın varlığı ve süresi konusunda yapılan araştırmanın yetersiz olduğu, dosyada yer alan bilgi ve belgelerin karar vermeye elverişli olmadığı anlaşılmaktadır. Bu bakımından 2011/7-11. ayları arasında bildirim yapılan işyerlerinin adresleri ilgili kolluk aracılığıyla yada kurum kayıtlarından yapılacak araştırma ile veya re"sen öngörülecek diğer yöntemlerle tespit edilerek davalı ...’un bildirimlerine istinaden tutulan tüm belge ve kayıtlar işverenlerden istenilmeli, uyuşmazlık konusu tarihleri içerir dönemsel sigorta primleri bordroları Kurumdan getirtilmeli, anılan bordrolarda bildirimleri yapılan sigortalıların hizmet cetvelleri getirtilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bordrolar düzenlenmediği veya tüm aramalara karşın sigortalılara ulaşılamadığı takdirde aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalışanlar yöntemince saptanarak tanık sıfatıyla dinlenilmeli, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, ilgili kolluk birimleri aracılığıyla davalının çalışmalarının gerçekliği araştırılıp tespit edilmeli, davalının 2011/7-11. ayları arasında bildirimlerinin yapıldığı bu işyerlerinde fiilen çalışıp çalışmadığı, çalışmamış ise bildirimlerin neye istinaden yapıldığı hususu ortaya konulmalı, Kurumun davalının aylığını kesmesine, yersiz ödemelerle ve sosyal güvenlik destek primi ile ilgili borç tahakkukuna ilişkin diğer işlemlerinin de yerinde olup olmadığı konusunda da elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı-birleşen dosya davalısı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.