Danıştay 13. Daire 2018/834 Esas 2020/3595 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/834
Karar No:2020/3595

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Kurulu
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av. … - Aynı adreste

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Radyo ve Televizyon İletişim Reklam Yayıncılık A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E: …, K: .. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait "…" logosuyla yayın yapan televizyon kanalının, yayın lisans türü genel yayın lisansı olmasına rağmen, 15/01/2015-17/01/2015 tarihleri arasındaki yayınlarının tamamını ticarî iletişim yayınlarına ayırmak suretiyle 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 14. maddesinin ikinci fıkrasının ihlâl edildiğinden bahisle, anılan Kanun'un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca 04/02/2015 tarih ve 2015/06-58 sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Kurul) kararının, davacı şirketin lisans türüne uygun yayın yapması ya da lisans türünü değiştirmesi gerektiği hususunda uyarılmasına ve bu hususa yönelik gereğinin yapılması için 30 gün süre verilmesine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararda; dava konusu işlem, 6112 sayılı Kanun'un 14. ve 32. maddesinin altıncı fıkrasında düzenlenen "yayın lisansı verilmesi için bu Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi" hâli kapsamında değerlendirilerek tesis edilmiş ise de uyuşmazlık konusu olayda "yayın lisansı verilmesi için bu Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi" hâli değil, "lisansa uygun yayın yapma yükümlülüğüne aykırılık" hâlinin bulunduğu; her ne kadar 6112 sayılı Kanun'da, yayın lisansı verilmesi için aranan şartlar açıkça sayılmamış olsa da anılan Kanun'un 14. maddesinde, lisans belgesinde belirtilen türe uygun yayın yapmayan kuruluşun lisans şartlarını ihlâl etmiş sayılacağının düzenlendiği, 32. maddesinin ikinci fıkrasında da bu Kanunda belirlenen ilke ve yükümlülüklere uyulmaması hâlinde uygulanacak yaptırımın, yayın kuruluşunun uyarılmasından sonra idarî para cezası uygulanması olarak gösterildiği, Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar İle Platform ve Altyapı İşletmecilerinin Uymaları Gereken İdari ve Mali Şartlar Hakkında Yönetmeliğin 17. maddesinde ise, mevzuatta öngörülen yükümlülüğe uymadığı sonradan tespit edilenlerin yayın lisanslarının iptal edileceğinin kurala bağlandığı; bu durumda, lisansa uygun yayın yapma yükümlülüğünün ihlâlinden dolayı davacının durumunun değerlendirilerek işlem tesis edilmesi gerekirken, lisans verme koşulları 6112 sayılı Kanun'da düzenlenmediği hâlde, lisansa uygun yayın yapmamanın koşul kaybı olarak nitelendirilmek suretiyle tesis edilen dava konusu işlemin, davacı şirketin lisans türüne uygun yayın yapması ya da lisans türünü değiştirmesi gerektiği hususunda uyarılmasına ve bu hususa yönelik gereğinin yapılması için 30 gün süre verilmesine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yayın lisansı şartlarının ihlâli hâli ile yayın lisansı verilmesi için 6112 sayılı Kanun’da aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâlinin aynı yaptırıma tâbi olduğu, genel yayın türünde yayın yapılmadığından dolayı yayın lisans şartlarının ihlâl edildiği, bu durumun yayın lisansı verilmesi için aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâli olarak kabul edilmesi gerektiği, söz konusu fiil karşılığında uyarı ve idarî para cezası uygulanması hâlinde yayın türü ihlâli devam edeceğinden yayın türünün ancak Kurul izniyle yapılabileceği şeklindeki kuralın hiçbir işlevinin kalmayacağı, tematik türündeki yayın kategorisinde tele-alışveriş içerikli yayınlara göre lisans bedeli ödeyerek yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar açısından bu durumun haksız rekabete yol açacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin genel yayın lisansı olmasına rağmen, 15/01/2015-17/01/2015 tarihleri arasındaki yayınlarının %90'ını …’a ait ürünlerin ticarî iletişim yayınlarına ayırdığının, yayınlarının %70’inden fazlasını tek bir konuda yaptığının tespit edildiği ve bu durumun lisans şartlarına aykırı olduğundan bahisle, şirketin lisans türüne uygun yayın yapması ya da lisans türünü değiştirmesi gerektiği hususunda uyarılmasına ve bu hususa yönelik gereğinin yapılması için 30 gün süre verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının tesis edildiği ve işlemin bu kısmının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasının (y) bendinde, tematik yayının, günlük yayın süresinin en az yüzde yetmişini haber, belgesel, eğitim, ekonomi, kültür, tarih, spor, müzik, sinema, dizi film, pazarlama veya benzeri konularda olmak üzere sadece belli bir türe veya genel izleyici kitlesi dışında belli bir izleyici kesimini hedef alan programlara ayıran yayını ifade ettiği; 14. maddesinin birinci fıkrasında, yayın hizmetlerinde, genel veya tematik içerikli yayın yapılabileceği, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayın lisansı başvurusu sırasında yayınlarının türünü Üst Kurula yazılı olarak bildireceği, Üst Kurul tarafından bu kuruluşlara verilecek yayın lisans belgesinde yayının türünün açıkça belirtileceği; ikinci fıkrasında, yayın hizmetlerinin Üst Kurula bildirilen türde ve seçilen dilde yapılmasının zorunlu olduğu, yayın türünün talep üzerine Üst Kurulun izniyle değiştirilebileceği, yayın türünün değiştirilmesine ilişkin şartların Üst Kurulca belirleneceği, lisans belgesinde belirtilen türe uygun yayın yapmayan kuruluşun yayın lisansı şartlarını ihlâl etmiş sayılacağı; işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükteki hâliyle, 32. maddesinin altıncı fıkrasında, yayın lisansı verilmesi için bu Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâlinde, ilgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşa bu şartı yerine getirmesi için otuz günlük süre verileceği, verilen süreye rağmen şartı yerine getirmeyen kuruluşun yayınlarının üç ay süreyle durdurulacağı, bu süre zarfında şartın yerine getirilmemesi hâlinde ise, ilgili kuruluşun yayın lisansı iptal edilerek kanal ve frekans kullanımına son verileceği; 37. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayın lisansı talebinde bulunabilmeleri için gerekli idarî, malî ve teknik şartları belirlemenin ve bu kuruluşlardan şartları sağlayanlara yayın lisansı vermenin, denetlemenin ve gerektiğinde iptal etmenin Kurul'un görev ve yetkileri arasında olduğu kurala bağlanmıştır.
Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar İle Platform ve Altyapı İşletmecilerinin Uymaları Gereken İdari ve Mali Şartlar Hakkında Yönetmeliğin "Gerekli koşulların yitirilmesi, lisans iptali, idarî ve adlî müeyyideler" başlıklı 17. maddesinin birinci fıkrasında, "Yayın lisansı verilmesi için Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâlinde, ilgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşa bu şartı yerine getirmesi için otuz günlük süre verilir. Verilen süreye rağmen şartı yerine getirmeyen kuruluşun yayınları üç ay süreyle durdurulur. Bu süre zarfında şartın yerine getirilmemesi hâlinde ise, ilgili kuruluşun yayın lisansı iptal edilerek yayınlarına son verilir."; ikinci fıkrasında, "Mevzuatta öngörülen yükümlüklere uymadıkları sonradan tespit edilen veya uygunluklarını sonradan kaybeden ve Üst Kurulca verilen süre içerisinde durumlarını uygun hâle getirmeyen kuruluşlar ile yayın lisansının verilmesi için gerekli şartlara uygunluğunu hile ile elde ettiği tespit edilen kuruluşun yayın lisansı iptal edilir." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6112 sayılı Kanun’un gerekçesinde, 14. maddeye ilişkin olarak, "Madde ile yayın hizmetlerinin içeriği düzenlenmektedir. Yayın hizmetleri genel ve tematik olmak üzere iki türlüdür. Maddede, yayın yapacak kuruluşların yayın türleri konusundaki yapacakları iş ve işlemlerle ilgili düzenlemelere yer verilmektedir. Genel veya tematik içerikli yayın yapmak isteyen radyo ve televizyon kuruluşları, yayın lisansı başvurusu sırasında bu hususu Üst Kurula yazılı olarak bildirmek zorundadırlar. Yayın türü değişiklikleri Üst Kurulun iznine bağlıdır. (...)"; 32. maddeye ilişkin ise "(...) Yayın ihlâli niteliğinde olmayan, daha ziyade yayıncı niteliğini kazanma ve sürdürme ile ilgili ihlâller için yayın ihlâllerinden farklı bir müeyyide sistemi öngörülmektedir. Buna göre yayın lisansı verilmesi için Üst Kurulca öngörülen şartlardan birini ihlâl eden veya kaybeden medya hizmet sağlayıcı kuruluşa, gerekli şartları tamamlaması için otuz gün süre verilecektir. Verilen süre içinde de gereken şartları yerine getirmeyen kuruluşun yayınları, üç ay süreyle geçici olarak durdurulacak, bu süre içinde de gerekli şartları yerine getirmeyen kuruluşun yayın lisansı iptal edilerek, kanal ve frekans kullanımına son verilecektir. (...)" açıklamalarına yer verilmiştir.
Davacının yayınlarının tamamına yakınını ticarî iletişim yayınlarına ayırdığı ve yayın türü değişikliğinin ancak Kurul izniyle yapılabileceği göz önünde bulundurulduğunda, belli bir türde yapılmış olan söz konusu yayınların, günlük yayın süresinin yüzde yetmişinden fazlasını aştığından tematik yayın niteliğinde olduğu, dolayısıyla davacının lisans başvurusu sırasında Kurul’a bildirdiği ve lisans belgesi verilmesinin ön şartı olan "Genel Yayın" türünde yayın yapma yükümlülüğünü ihlâl ettiği anlaşılmaktadır.
Bu bakımdan, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların lisans başvurusu esnasında yayın türüne ilişkin yapacakları bildirimin, Kurul tarafından verilecek yayın lisansı belgesi için bir ön şart olarak belirlendiği, yayın hizmetlerinin Kurul'a bildirilen türde yapılmasının zorunlu olduğu, yayın türü değişikliği için de taleplerin Kurul’a iletilmesi gerektiği, lisans belgesinde belirtilen türe aykırı yayın yapan kuruluşların lisans şartlarını ihlâl etmiş sayılacağı açıktır.
6112 sayılı Kanun'un gerekçesinde de vurgulandığı üzere, lisans şartlarının ihlâl edilmesinin, lisans şartlarının sonradan kaybedilmesi sonucunu doğurduğu, bu durum karşısında Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen yaptırımın uygulanması gerektiği sonucuna varıldığından, Kanun'da düzenlenen zorunluluklara aykırı olarak ve lisans şartlarını ihlâl etmek suretiyle yayın yapan davacı şirketin, lisans türüne uygun yayın yapması ya da lisans türünü değiştirmesi gerektiği hususunda uyarılmasında ve bu hususa yönelik gereğinin yapılması için 30 gün süre verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usûlü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 09/12/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.