16. Hukuk Dairesi 2015/3753 E. , 2015/2556 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “hakimin ihtimallere göre karar veremeyeceği, maddi olaya uygun hukuk normunu bulup uygulamak zorunda olduğu açıklanarak, somut olayda, 3083 Sayılı Kanun"un uygulanması ihtimalinden ziyade, TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kanun"un 14 ve 17. maddelerinin değerlendirilmesi gerektiği, hal böyle olunca iddia ve savunma doğrultusunda tüm taraf delillerinin toplanması, değerlendirilmesi, ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle yeniden keşif yapılarak 1963 yılından sonra dava tarihine göre 20-30 yıl öncesine ait (1980-1990 yılları arası) stereoskopik hava fotoğraflarından yararlanılması, şahit ve bilirkişi sözlerinin ilmi esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlendikten sonra iddia ve savunma çerçevesinde değerlendirilme yapılarak karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 30.11.2012 tarihli raporda (A) harfi ile gösterilen 2.195,45 m2"lik tarla niteliğindeki taşınmazın davacı ... mirasçılarının ........ Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/815-829 Esas ve Karar sayılı veraset ilamındaki miras payları oranında adlarına tapuya tesciline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 30.11.2012 tarihli raporda (A) harfi ile gösterilen bölüm üzerinde davacı taraf yararına zilyetlik koşulları oluştuğu gerekçesi ile bu bölüm yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararda yazılı gerektirici nedenlere göre Hazine vekilinin hükmün bu bölümüne yönelik yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
Davacı vekilinin, bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen raporda (B) harfi le gösterilen bölüm hakkındaki temyiz itirazlarına gelince, mahkemece, bu bölüm yönünden davacı taraf yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zaruridir. Hükmüne uyulan bozma ilamında "1963 yılından sonra dava tarihine göre 20-30 yıl öncesine ait (1980-1990 yılları arası) stereoskopik hava fotoğraflarından yararlanılması” gereklerine işaret edildiği halde, hükmüne uyulan bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiş, 1985 ve 1999 tarihli hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılmıştır. Bilirkişi raporuna ekli 1985 tarihli hava fotoğrafında talebe konu taşınmaz bölümü görülmemektedir. Ancak imar-ihyanın bu tarihten sonra tamamlanmış olması halinde bile dava tarihine kadar geçen sürenin 20 yıldan fazla olduğu göz önüne alındığında zilyetlik ile edinme koşullarının oluşup oluşmadığının usulünce araştırılması zorunludur. Hal böyle olunca; mahkemece doğru sonuca ulaşılabilmesi için; dava tarihi olan 2010 yılından önceki zilyetlik durumunun tespiti amacıyla bu tarihten 15-20-25 yıl öncesine ilişkin hava fotoğraflarını Harita Genel Komutanlığından getirtildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, 3 kişiden oluşan ziraat mühendisi, fotogrametri ve harita mühendisi bilirkişiden oluşacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden çekişmeli taşınmaz başında keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, çekişme konusu taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı, dava konusu edilen bu yerin 2010 tarihinden 20 yıl önceki ve hali hazırdaki niteliği, konumunu, bitki örtüsü, zirai amaçlı zilyetliğin hangi tarihte başladığı, ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğin var olup olmadığı var ise ne zaman başlayıp ne zamandır devam ettiğinin belirlenmesine çalışılmalı, fotogrametri uzmanına belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafı üzerinde stereskop aleti ile inceleme yaptırılmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri de bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara iadesine, 23.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.