Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, arsa payı kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca, davacı arsa sahibine isabet ettiği halde davalı ... adına tescil edilen bağımsız bölüme ait tapu kaydının iptâl ve tescili ve bu davalı adına tescil edilmesi gerektiği halde davacı adına oluşturulan tapu kaydının davalı ... adına tescili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kabulü ile davalı ... adına olan bağımsız bölümün tapu kaydının iptâli ve davacı adına tesciline, davacı adına kayıtlı bölümün tapusunun ise talebi halinde davalı ... adına tesciline dair verilen karara karşı davalıların istinaf başvurusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nce esastan reddedilmiş, verilen bu karara karşı da davalılar vekilince temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp bir isabetsizlik bulunmaksızın karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Dava dilekçesinde değer gösterilmemiş, tevzi formunda dava değeri 10.000,00 TL yazılarak bu miktar üzerinden peşin nispi harç alınmış, davacı vekilinin 05.06.2017 tarihli
UYAP üzerinden gönderdiği dilekçesi ile bildirdiği daireler arasında şerefiye farkı 20.000,00 TL üzerinden, 180,00 TL tamamlama harcı 02.06.2017 tarihli sayman mutemet alındısı ile yatırılmıştır.
Mahallinde yapılan keşif sonrası düzenlenen 21.04.2017 tarihli bilirkişi raporunda dava edilen 6 nolu bağımsız bölümün keşif tarihi itibariyle emlak değeri 290.000,00 TL gösterilmiş, mahkemece dava tarihi itibariyle değer tespit ettirilmediği gibi değer yönünden noksan harç ikmali de yaptırılmamıştır.
492 Sayılı Harçlar Kanunun 15. maddesinde yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nisbi esas üzerinden, istemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı 16. maddesinde ise (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin, …… tapu iptâli ve tescil davalarında gayrimenkulün değerinin esas alınacağı düzenlenmiştir. Bu tarife gereğince konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda dava açılırken değerin gösterilip bu değer üzerinden tarifeye göre hesaplanacak nisbi ilam harcının 1/4’ünün peşin olarak ödenmesi zorunludur. Yargılama sırasında tespit olunan değerin dava dilekçesinde bildirilen ya da harca esas kabul edilen değerden fazla olduğunun anlaşılması halinde yalnız o oturum için yargılamaya devam olunacak, takip eden oturuma kadar değer üzerinden noksan peşin ilam ve karar harcı tamamlanıncaya kadar yargılamaya devam olunmayacaktır. Bu halde dava dosyası HMK’nın 150.maddesi uyarınca işlemden kaldırılacaktır. HMK’nun 150. maddesinde gösterilen süre içerisinde dosyanın yeniden işleme konulması noksan harcın ödenmesine bağlıdır (Harçlar Kanunu madde 30). Harçlar Kanunu’nun 32. maddesi gereğince yargı işlemlerinden alıncak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılması mümkün değildir. Harçla ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflarca ileri sürülmese dahi görevi gereği mahkemeler ve temyiz halinde Yargıtayca da kendiliğinden gözetilir.
Bu açıklamalar doğrultusunda somut olaya gelindiğinde davacının tapu iptâl ve tescil ile tapu tahsis talebinin esastan incelenebilmesi için, iptâl ve tashihi talep edilen bağımsız bölümün dava tarihindeki değerine göre peşin nisbi harcın yatırılması zorunludur. Yatırılması gerekli peşin harç yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece keşfe bağlı olarak rapor düzenleyen bilirkişi kurulundan davacının tapu iptâl ve tescil talebinde bulunduğu ... ... ... Mah. ... ada ... parsel sayılı taşınmazdaki 6 nolu bağımsız bölümün 30.10.2014 dava tarihi itibariyle mahalli piyasa rayiçleri ile bedeli konusunda ek rapor alınarak, saptanacak bu değer üzerinden eksik harcı tamamlaması için davacıya süre verilip süresi içerisinde harcın tamamlanmaması halinde HMK"nun 150. maddesi uyarınca işlemden kaldırılıp 3 aylık süresi içinde harcın tamamlanıp davanın yenilenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi, süresi içinde harcın ikmâl edilmesi halinde yargılamaya devam edilerek işin esası hakkında sonucuna uygun bir hüküm kurulması gerekirken, kamu düzeninden olan değere göre nisbi harç yatırılması gerektiği hususu gözden kaçırılarak davanın sonuçlandırılması doğru olmadığı gibi, davacı adına tescili gerekirken davalı ... adına oluşturulan tapu kaydının iptâline karar verildiğine göre davacı adına oluşturulan bağımsız bölümün tapu kaydının da iptâl edilerek davalı adına
tesciline karar verilmesi gerekirken bu bağımsız bölümün talebi halinde davalı adına tescili şeklinde hüküm kurulması da doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2.bent uyarınca kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesi hükmünün davalılar yararına BOZULMASINA, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 267,80 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalılara iadesine,
HMK’nın 373. maddesi gözetilerek dava dosyasının ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi"ne gönderilmesine, 16.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.