Danıştay 13. Daire 2019/3220 Esas 2020/3616 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/3220
Karar No:2020/3616

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. (…)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından 2012-2016 yılları arası perakende satış tarifesinin belirlenmesine yönelik Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) 22/01/2015 tarih ve 5435 sayılı kararının 1. maddesinin, 3. maddesinin (a) ve (b) bentlerinin, ekinde yer alan Parametreler Tablosunun, söz konusu maddeler ile Kurul kararının ekinin iptal edilmesi hâlinde diğer maddelerin de uygulanma olanağı kalmayacağından kararın tamamının ve bu Kurul kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin 16/04/2015 tarih ve 5562-2 sayılı Kurul kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlığın çözümü teknik bilgiyi gerektirdiğinden bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmesi üzerine düzenlenen 02/01/2018 tarihli bilirkişi raporunda, "Davacı dağıtım şirketinin ihale şartnamesi çerçevesinde yapmakta olduğu yatırım faaliyetini dışarıdan hizmet alımı şeklinde yapabileceği gibi, kendisine ait personel vasıtası ile de yapabileceği, sözleşmenin kendisine bu imkânı verdiği görülmektedir. Bu nedenle, şirketin dışarıdan hizmet alımı şeklinde yapılan yatırım faaliyetlerinin varlık tabanına ilave edilmesi talep etme hakkının bulunduğu görülmektedir. Davacıya ait olan bu hakkın, davacıya ait personelin yatırım hizmetlerindeki maliyetinin belirlenmesindeki zorluklar nedeniyle varlık tabanına ilave edilmemesi doğru bir yaklaşım değildir. Ayrıca kontrol ve denetim hizmeti veren kontrol şirketleri yatırım safhasında gerekli denetimleri yapmaktadır. Yapılan işlemlerin niteliği ve büyüklüğü göz önüne alındığında, davacıya ait personelin yatırım faaliyetleri ile ilgili harcamalarının belirlenmesi mümkündür. (...) Sonuç olarak, davacı dağıtım firmasının tarife hesaplamasında davacıya ait personelin gerçekleştirmiş olduğu yatırım giderlerinin yatırım baz varlık tabanına ilave edilerek hesaplanmasının gerektiği (...)" yönünde kanaate varıldığı; bu durumda, dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, davacı doğal gaz dağıtım şirketinin tarife hesaplamasında davacıya ait personelin gerçekleştirmiş olduğu yatırım giderlerinin yatırım baz varlık tabanına ilave edilerek hesaplanmasının gerektiği anlaşıldığından, personelin gerçekleştirmiş olduğu giderlerin işletme giderleri kapsamında değerlendirilmesine yönelik dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka aykırı bulunarak işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; doğal gaz dağıtım lisansı sahiplerinin tarife önerilerini süresi içerisinde Kurum'a bildirmelerinin mevzuat gereği bir zorunluluk olduğu, sonradan geriye dönük olarak yatırım harcamaları ve işletme giderlerinin ayrıştırılmasının mümkün olmadığı, kaldı ki dağıtım şirketlerinin yatırım faaliyeti içerisinde yapmış olduğu istisnaî personel giderlerinin (örneğin, münhasıran dağıtım şebekesi yatırım faaliyetinde çalışmak üzere personel temin edilmesi hâlinde söz konusu personele yönelik yapılan harcamalar, proje çizimine ilişkin akademik bir personelden yararlanılması hâlinde söz konusu personele yönelik yapılan harcamalar gibi) yatırım harcamaları içerisinde değerlendirilerek baz varlık tabanı hesaplamalarında yer aldığı, aksi takdirde yapılan tüm personel harcamaları ile anılan personelin kullanmış olduğu demirbaşlar, kullanmakta olduğu taşıt araçlarına ait yakıt, sigorta, bakım-onarım gibi giderlerin kategorik olarak ayrım yapılmadığı için hem yatırım harcamaları hem de işletme giderleri içerisinde yer alacağı, bu durumun ise davacı şirketin perakende satış tarifesinde bu giderler yönünden mükerrer hesaplamaya yol açarak daha fazla gelir elde etmesine neden olacağı;
Bununla birlikte, davacı şirket tarafından, ihale dokümanının eki olan Temel Teknik Kriterlerin 1. maddesinde, "Dağıtım şebekesi ile ilgili hizmeti, yapım ve hizmet sertifikalı bir şirketten alması hâlinde belirtilen özelliklere sahip personel sertifika sahibi şirketin bünyesinde bulunur." şeklindeki kural uyarınca, saha yapım çalışmaları için gerekli personelin bir kısmının müşavir firma üzerinden kendi norm kadrolarına ek olarak istihdam edildiği ve dolayısıyla yapılan bu giderlerin yatırım harcamaları içerisinde değerlendirilmesine imkân verildiği ileri sürülmüş ise de, 04/04/2019 tarihli ara kararıyla, davacı şirket vekilinden, doğal gaz dağıtım lisansı kapsamında, … bölgesinde yürütülen doğal gaz dağıtım faaliyetine ilişkin olarak istihdam edilen yatırım personelinin şirket bünyesi dışından temin edilip edilmediğinin sorularak, şayet şirket bünyesi dışında müşavir firma üzerinden veya herhangi bir firmadan temin edilmiş ise bu konuda gerçekleşen maliyetlere ilişkin olarak açıklayıcı bilgi ve belgelerin istenilmesine karşın bu konuda herhangi bir bilgi ve belgenin sunulmadığı;
Bu itibarla, davacı şirketin perakende satış tarifesinin belirlenmesine yönelik baz varlık tabanının hesaplanmasında dikkate alınan yatırım harcamaları içerisinde özel olarak yapılan personel giderlerine yer verildiği, bu giderlere ek olarak yatırım ve işletme aşamalarında görev almış olan tüm personel giderlerinin yatırım harcamaları içerisinde değerlendirilmesinin mükerrer hesaplamaya yol açacağı gerekçesiyle, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık, işlemlerin iptali yolundaki Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmadığı anlaşıldığından, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, yatırım personeli giderlerinin baz varlık tabanına eklenmesiyle birlikte aynı personelin işletme giderleri hesaplamasından çıkarılması talebinin net olarak ortaya konulduğu, kontrol şirketi aracılığıyla her türlü bilgiye ulaşılabileceği gibi söz konusu bilgilerin doğruluğunun da teyit edilebileceği, başka bir uyuşmazlıkta belgelerin doğruluğu ve güvenilirliği için mali kayıtların yeminli mali müşavir onaylı olmasının yeterli görüldüğü, bu güvenilirliğin sağlanmasının ardından teknik analiz aşamasına geçildiği, ayrıca sunulan bilgilerin doğruluğunun da teyit edilebileceğinin belirtildiği, yapılan harcamaların işletme gideri mi yoksa yatırım harcaması mı olduğunun 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca tutulması zorunlu kayıtlardan net bir şekilde anlaşıldığı, üçüncü bir firmadan hizmet alınması hâlinde bu firmanın belirlediği ve fatura ettiği maliyetler doğrudan yatırım baz varlık tabanına eklenirken, aynı işin dağıtım şirketinin bu amaçla istihdam ettiği yatırım personeli ile yapılması hâlinde ise maliyetin işletme giderlerine eklendiği, kontrol şirketi maliyetleri yatırım baz varlık tabanında yer aldığından aynı sahada çalışan şirket yatırım personeli maliyetlerinin de yatırım baz varlık tabanında yer alması gerektiği, 3939 sayılı Kurul kararının 1. maddesi doğrultusunda ... Bölgesinin zemin yapısından doğan maliyet farklılıklarının tarifede dikkate alınmadığı, anılan Kurul kararında yer alan kabul sınırı üzerinde kaldığından bahisle bu maliyetlerin yapılmamış gibi değerlendirildiği, yarım standart sapmanın, ilgili bölgenin koşullarına göre halihazırda bilinen ve süregelen zemin ve coğrafi koşulları nedeniyle ortaya çıkan maliyet farklılıkları için kullanılamayacağı, Danıştay'ın İletim Varlıklarının Geri Ödenmesine İlişkin Metodolojiye yönelik iptal kararı da dikkate alındığında, genel bir kabul sınırı ile … ilinde diğer dağıtım bölgelerinden farklı olarak her metrekarede kalıtsal hâle gelmiş zemin yapısı nedeniyle gerçekleşen yatırım maliyetinin tarifeye yansıtılması gerektiği, zemin yapısı birbirine benzeyen diğer 73 doğal gaz dağıtım bölgesine … Bölgesi de ilave edilerek bulunan ortalama inşaat birim maliyeti üzerinde, … Bölgesinin farklılaşan maliyetinin etkisinin neredeyse sıfır olduğu ve bu nedenle ortalama birim maliyetlerin ... Bölgesinin gerçek maliyetlerini temsil etmediği; … Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.'ye ilişkin 7766 sayılı Kurul kararı ile istinaf mahkemesi kararında ayrıştırılması mümkün olmadığı belirtilen kalemlerin kolaylıkla ayrıştırıldığı, yatırım personeli giderleri baz varlık tabanına ilave edilirken aynı personel giderlerinin işletme giderlerinden düşüldüğü, tarife metodolojisinin bu tür mükerrerliklere izin vermeyen ve bu konuda gerekli önlemleri içinde barındıran bir hesap yöntemi olduğu, tarife görüşmelerinin ilk gününden itibaren 2006-2013 dönemine ait yatırım personeli ve işletme giderlerinin ayrıştırıldığının davalı idarenin bilgisi dâhilinde olduğu, 2006-2013 dönemi için … TL olan yatırım personeli giderinin yalnızca …’lik kısmının varlık tabanına eklendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ve davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın …. İdare Mahkemesine gönderilmesine, 10/12/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.