5. Hukuk Dairesi 2019/7121 E. , 2019/17058 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava ve birleştirilen dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki ... mahallesi 107 ada 72 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur. Ancak;
1-Kamulaştırma Kanunu"nun kıymet takdir esaslarını belirten 11.maddesinin 1.fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması ve dava konusu taşınmaz ile emsalin zaruret olmadıkça yakın bölgelerde ve benzer yüzölçümlü olması ve değerlendirme tarihine yakın satışların emsal alınması gerekir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu yönteme uyulmadan emsal alınan ... Mahallesi 186 ada 1 parsel sayılı taşınmazın satış akıt tablosunun incelenmesinden, serbest satış olmadığı, anonim şirketin anonim şirkete satışı olup, bu satışın tarafları ve taşınmazların nitelikleri dikkate alındığında ticari amaçlı bir satış olduğu ve taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığı izlenimini uyandırdı anlaşıldığından bu rapora göre hüküm kurulması doğru olmadığı gibi dava konusu taşınmaza çok yakın konumda bulunan Zafer mahallesi 405 ada 20 parsel sayılı taşınmaz için ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/462E.-2013/78K. sayılı dosyasında 24.07.2011 değerlendirme tarihi itibariyle 43,59 TL/m2, yine dava konusu
taşınmaza çok yakın konumda bulunan 405 ada 7 parsel sayılı taşınmaz için ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/475E.-2013/76K. sayılı dosyasında 24.07.2011 değerlendirme tarihi itibariyle 44,92 TL/m2, birim fiyatı takdir olunmuş bu rakamlar üzerinden verilen kararlar Dairemiz denetiminden geçerek onandığı belirtilen dosyalarda tespit edilen bedeller güçlü delil niteliğinde olduğundan, mahkemece söz konusu dosyalar getirtilerek sözü edilen taşınmazların konumları ile dava konusu taşınmazlar karşılaştırılarak belirlenen birim fiyatından ayrılma nedenleri açıklanıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken gerekli inceleme ve araştırmalar yapılıp deliller toplanmadan denetime elverişli olmayan ve soyut şekilde düzenlenen bilirkişi kurulu raporu esas alınarak hüküm kurulması mümkün değildir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2-El atma tarihinin 1983 yılı öncesi olduğu dikkate alınarak maktu harç ve maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği gibi kamulaştırmasız el atmaya dayanan asıl ve birleşen davalar aynı sebebe dayandığından asıl ve birleşen davalar yönünden davacı lehine tek bir vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi harca ve ayrı ayrı nispi vekalet ücretine hükmedilmesi,
3-Davanın kısmen kabulüne karar verildiğinden, davalı idare lehine reddedilen miktar üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi ve yargılama giderlerinin ret kabul oranında davalı idareye yükletilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 23/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.