Mahkemesi :Ağır Ceza

Anayasayı ihlal suçundan sanık ..."in 5237 sayılı TCK"nun 309/1, 3713 sayılı Kanunun 5/1, TCK"nun 53 ...e 58/9-6. maddeleri uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna ...e cezasının mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ilişkin, CMK"nun 250. maddesi ile göre...li Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesince ...erilen 13.11.2012 gün ...e 218-253 sayılı resen temyize tâbi olan hükmün, sanık ...e müdafii tarafından da temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Dairesince 30.12.2013 gün ...e 7932-16704 sayı ile;
“...765 sayılı TCK"nun 146/1 ...e 5237 sayılı TCK"nun 309/1. maddelerinde tanımlanan Anayasayı ihlal suçunda, suç tarihi, amaç suçun işlenmesine matuf ...ahamet arz eden araç suçların işlendiği tarih olup, sanığın sübutu kabul edilen ...e hükme esas alınan eylemlerinin 01.06.2005 tarihinden önce işlenmiş olması karşısında, hakkında bir bütün halinde lehe olan 765 sayılı TCK"nun 146/1, 31 ...e 33. maddeleri gereğince uygulama yapılması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması...” isabetsizliğinden bozulmasına karar ...erilmiştir.
6526 sayılı Kanunla 3713 sayılı Kanuna eklenen geçici 14. madde uyarınca dosyanın yetkisizlik kararıyla gönderildiği Tokat Ağır Ceza Mahkemesince bozmaya uyularak 13.02.2015 gün ...e 311-53 sayı ile; sanık ..."in Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını tağyir, tebdil, ilgaya teşebbüs suçundan 765 sayılı TCK’nun 146/1, 31, 33 ...e 40. maddeleri uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına, müebbeten kamu hizmetlerinden yasaklanmasına, ceza süresi içinde kanuni kısıtlılık altında bulundurulmasına ...e mahsuba karar ...erilmiş, resen temyize tâbi olan bu hükmün sanık müdafii tarafından da temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 16. Ceza Dairesince 01.12.2015 gün ...e 5499-4564 sayı ile;
“Ceza yargılamasının temel ilkelerinden biri "doğrudan doğruyalık-...asıtasızlıktır". Bu nedenle CMK"nun 193/1. maddesinde "sanık olmaksızın yargılama olmaz" genel kuralına yer ...erildikten sonra istisnalar CMK"nun 193/2, 194/2, 195, 196, 200/1 ...e 204. maddelerinde gösterilmiştir. Sanığın kabulüne bağlı olarak alt sınırı 5 yıl ...e daha fazla hapis cezası gerektiren suçlar hariç olarak istinabe yoluyla sorguya çekilebilecektir. Görüntülü ...e sesli iletişim tekniği kullanılarak sorgu yapma imkanı CMK"nun 196/4. madde hükmüne göre mümkün kılınmıştır.
Somut olaydaki hukuki sorun, sanığın görüntülü ...e sesli iletişim tekniğini kullanarak sa...unma yapmak istemediğini ısrarla beyan ederek duruşmada hazır bulunmak istediğini belirtmesi ...e bu sistemle sa...unma alınması durumunda, sa...unma hakkının kısıtlanarak adil yargılama ilkesinin ihlal edilip edilmediği noktasında toplanmaktadır.
Duruşmada hazır bulunmak isteyen sanığın, duruşmada hazır bulundurulması sadece öde... değil aynı zamanda bir haktır. ( Ceza Genel Kurulunun 10.06.2008 gün ...e 148-169 sayılı kararı)
A...rupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6/1. maddesine göre;
Cezai bir suç ile itham edilen herkesin, kendini sa...unma, iddia tanıklarını sorguya çekme ...eya çektirme, duruşmada kullanılan dili anlamadığı ...eya konuşamadığı takdirde bir tercüman yardımından para ödenmeksizin yararlanması haklarını gü...ence altına almıştır. Duruşmada hazır bulunmaksızın bu hakları nasıl kullanabileceğinin anlaşılması zordur. (Colozza .... İtalya 12 Şubat 1985)
Adil bir ceza yargılaması sürecinin oluşumunda sanığın mahkeme nezdinde hazır bulunmasının büyük önemi bulunmaktadır. (Lala .... Hollanda 22 Eylül 1994) Bunun sebebi hem adil yargılama hakkının me...cudiyeti hem de beyanların doğruluğunun anlaşılması ...e mağdur ile tanıkların beyanlarıyla karşılaştırılmasıdır. (....iç .... İtalya)
Temyiz aşamasında da...alının duruşma salonunda şahsen hazır bulunması ilk derece mahkemesinde görülmekte olan duruşmalarda hazır bulunmasına nispeten daha az önem arzetmektedir. (Kamasinsıki .... A...usturya, 19 Aralık 1989)
Adaletin gerçekten adil bir şekilde sağlanmasının demokratik bir toplumda tuttuğu yer göz önünde bulundurularak sa...unma hakkının kısıtlanmasına yönelik her bir tedbirin ciddi şekilde gerekli olmasına işaret edilmiştir. Daha az kısıtlayıcı bir tedbirin bulunması halinde o uygulanmalıdır. (...an Mechelen ...e diğerleri)
Sözleşme ile garantiye alınan hakkın kullanılmasından ...azgeçilmesi, bunun açıkça söylenmesi ile mümkün olabilir. (Zana/Türkiye)
CMK"nun genel ilkeleri ...e 196. maddedeki düzenleme Dairemizce benimsenen Ceza Genel Kurulunun 10.06.2008 gün ...e 148-169 sayılı kararı ile A...rupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatları göz önünde bulundurulduğunda; duruşmada hazır bulunma hakkı adil yargılama kapsamında değerlendirilmekte olup, bu hakkın sınırlanması ancak ciddi şekilde gerekli olması halinde istisna olarak uygulanmalıdır. A.İ.H.M."nin Marcello ...iola .... İtalya kararı temyiz duruşmasına ilişkindir. Bu nedenlerle ko...uşturma aşamasında;
1-) Genel kural sanığın duruşmada hazır bulundurulmasıdır. Bu hak ciddi nedenlere dayalı olarak mahkeme kararı ile sınırlandırılabilir.
2-) İlk ...e son sa...unmanın yapıldığı, esasa ilişkin delillerin toplandığı oturumlara sanığın SEGBİS yoluyla katılması açık kabulüne dayalı olmalıdır.
3-) Sesli ...e görüntülü yöntemle sa...unma alınması hâlinde sanık müdafiinin talebi durumunda sanığın yanında bulunma olanağı sağlanmalıdır.
Bu koşullar gerçekleştiğinde sa...unma hakkının kısıtlanmadığı kabul edilebilecektir.
Tüm bu açıklamalar karşısında; sa...unmasını duruşmada hazır bulunarak yapmak istediğini beyan eden ...e SEGBİS sistemiyle yapılan duruşmaya çıkmayan sanığın duruşmada hazır bulundurulmayıp yokluğunda yargılaması yapılarak mahkûmiyetine karar ...erilmesi suretiyle sa...unma hakkının kısıtlanması," isabetsizliğinden bozulmasına karar ...erilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsa...cılığı ise 05.02.2016 gün ...e 159443 sayı ile;
"...Ceza yargılamasının temel ilkelerinden birini oluşturan "...asıtasızlık-doğrudan doğruyalık" ilkesi CMK"nun 193/1. maddesinde yer alan "Kanunun ayrık tuttuğu hâller saklı kalmak üzere, hazır bulunmayan sanık hakkında duruşma yapılmaz" düzenlemesi ile ...ücut bulmuştur. Bu düzenleme gereğince yasal istisnaları hariç olmak üzere duruşmada hazır bulunmayan sanık hakkında yargılama yapılamaz. Ceza yargılamasının en önemli usuli işlemlerinden birisi olan sorgunun ne şekilde yapılacağı hususu da CMK"nun 196. maddesinde düzenlemiş olup, "...asıtasızlık" ilkesinin istisnalarından birisi CMK"nun 196/2. maddesinde yazılı olduğu üzere alt sınırı 5 yıldan az hapis cezası gerektiren suçlar yönünden sanığın sorgusunun istinabe ile yapılabilmesine olanak sağlanmıştır. Bunun dışındaki suçlar yönünden ise istinabe yasağı söz konusu olup, sanığın mahkeme huzurunda bulundurulmasını zorunlu kılmaktadır. Sanığın mahkeme huzuruna fiziken çıkarılamadığı durumlarda ise CMK"nun 196/4. maddesi gereğince "Yukarıdaki fıkralar içeriğine göre sanığın aynı anda görüntülü ...e sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle sorgusunun yapılabilmesi olanağının ...arlığı hâlinde bu yöntem uygulanarak sorgu yapılır." düzenlemesine istinaden sanığın sorgusunun yapılması, diğer duruşmalara ise iştirakinin sağlanması mümkün kılınmıştır. Madde gerekçesine göre, A...rupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde konu edilen "adil yargılanma hakkı" ilkesiyle A...rupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu konudaki kararı gözetilerek, hâkimlerin hüküm ...ermeden önce sanığı bizzat görmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. SEGBİS, hem duruşma salonunda bulunanların sanığı, hem de sanığın duruşma salonunda bulunanları aynı anda görüp duyabildiği sesli ...e görüntülü bir iletişim sistemidir. Bu hâliyle CMK"nun 196/4. maddesinde yazılı koşulları sağlayan bir sistemdir. Sistemin kullanılması ile sanıkların bir yerden bir yere nakillerinde karşılaşılan güçlüklerin, gecikmelerin ...e hak kayıplarının önüne geçilerek yargılamanın süratle tamamlanması sağlandığı gibi, sistem sayesinde duruşmaya katılan sanıkların yargılamanın ...asıtasızlık ilkesine uygun olarak kendilerini sa...unma imkanları da sağlanmış olacaktır. SEGBİS aracılığı ile duruşmaya katılan sanık, o celsede dinlenen tanık ...eya bilirkişilere soru sorabilecek, ...arsa beyanlara itirazlarını dile getirebilecektir. Bu hâliyle sistemin kullanımı, ceza yargılamasının temel bir ilkesi olan "...asıtasızlık- doğrudan doğruyalık" ilkesini desteklemektedir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;
Atılı suçtan hakkında açılan kamu da...ası nedeniyle CMK"nun 250. maddesi gereğince göre...li Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanmakta iken önce bu mahkemelerin daha sonra da 6256 sayılı Kanun ile TMK"nun 10. maddesi ile kurulan Ağır Ceza Mahkemelerinin kapatılması nedeniyle suç yerine göre Tokat Ağır Ceza Mahkemesine dosyası de...redilen sanığın tutuklu olarak yargılandığı Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesindeki duruşmalara fiziken katıldığı, 13.12.2006 tarihli ilk oturumun yapıldığı, sanığın bu celseden itibaren on beş celse boyunca çeşitli nedenler ileri sürerek sa...unma yapmadığı, ancak 18.05.2010 tarihli 16. celsede sa...unmasını yazılı olarak sunduğu, dosyanın Tokat Ağır Ceza Mahkemesine yetkisizlik kararı ile gönderilmesinden sonra Tokat Ağır Ceza Mahkemesinde yapılan hükmün de ...erildiği tek celseye SEGBİS aracılığıyla katılmayı reddettiği, mahkeme huzuruna çıkarılmak isteğinin mahkemece kabul görmediği anlaşılmıştır. Sanığa duruşmalara SEGBİS aracılığıyla katılma, da...anın esası hakkında son sa...unmasının yapma fırsatı ...erildiği hâlde, sanığın duruşmalara katılımı konusunda SEGBİS"i ...asıta kılmak istememesi ...e bu nedenle duruşmalara iradi olarak katılmaması hâlinin, sa...unmasını yapmamak suretiyle yargılamayı sürüncemede bırakma eğilimi içinde olduğu gözlenen sanığın sa...unma hakkının kısıtlanması sonucunu doğurmayacağı, SEGBİS kullanımının CMK"nun 196/4. maddesindeki düzenlemeye uygun olduğu..." görüşüyle itiraz kanun yoluna baş...urmuştur.
CMK"nun 308. maddesi uyarınca inceleme yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesince, 23.02.2016 gün ...e 1217-1269 sayı ile itiraz nedenlerinin yerinde görülmediğinden bahisle Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ...e açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
İtirazın kapsamına göre inceleme, sanık ... hakkında Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını tağyir, tebdil, ilgaya teşebbüs suçundan kurulan mahkûmiyet hükmüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Özel Daire ile Yargıtay Cumhuriyet Başsa...cılığı arasında oluşan ...e Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren 765 sayılı TCK"nun 146. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını tağyir, tebdil, ilgaya teşebbüs suçundan yargılanan, yargı çe...resi dışında tutuklu bulunan ...e ses ...e görüntü bilişim sistemi (SEGBİS) ile sa...unma yapma imkanı tanınan sanığın, Cumhuriyet sa...cısının esas hakkındaki görüşünü bildirdiği ...e hükmün açıklandığı son oturuma getirtilmeden karar ...erilmesinin sa...unma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığının belirlenmesine ilişkin ise de; öncelikle, 5271 sayılı CMK"nun 196. maddesinin dördüncü fıkrasında 25.08.2017 tarihinde yürürlüğe giren 694 sayılı KHK"nın 147. maddesi ile yapılan değişiklik göz önüne alındığında bu hususun bozma nedeni yapılıp yapılmayacağı değerlendirilmelidir.
Sanığın, 20.05.2006 tarihinde silahlı terör örgütüne üye olma, tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması ...eya el değiştirmesi ...e 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçlarından tutuklanarak Adana F Tipi Yüksek Gü...enlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna gönderildiği, daha sonra inceleme kapsamındaki Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını tağyir, tebdil, ilgaya teşebbüs suçundan hakkında açılan kamu da...ası nedeniyle CMK"nun 250. maddesi ile göre...li Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanmasına başlandığı, 12.12.2006 tarihinde ise Ankara 1 Nolu F Tipi Yüksek Gü...enlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna nakledildiği,
Tutuklu bulunan sanığın, CMK"nun 250. maddesi ile göre...li Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesindeki 13.12.2006 tarihli ilk oturuma cezae...inden getirilmediği, baro tarafından atanan sanık müdafii A.... ...."ın ise duruşma salonunda hazır bulunduğu,
09.02.2007 tarihli oturumda, A.... ..."ın sanık müdafii olarak, sanık ile birlikte duruşmaya katıldığı, bu nedenle yerel mahkemece baro tarafından atanan A.... ...."ın müdafilik göre...inin sona ermesine karar ...erildiği, söz konusu oturumda sanığın, iddianamenin kendisine tebliğ edilmediğini, bu sebeple sa...unmasını hazırlayamadığını beyan ettiği, bunun üzerine yerel mahkemece duruşma salonunda iddianamenin sanığa tebliğ edilerek sa...unmasının gelecek oturum alınmasına karar ...erildiği,
Sanık müdafii A.... ..."ın hazır bulunduğu 06.04.2007, 15.06.2007 ...e 07.09.2007 tarihli oturumlarda, sa...unmasını hazırlayamadığı için mehil istediğini ifade eden sanığın sa...unmasının gelecek oturum alınmasına karar ...erildiği,
Sanık müdafiinin hazır bulunduğu 30.11.2007 tarihli oturumda, sa...unmasını hazırlayamadığı için tekrardan süre talebinde bulunan sanığa yeniden mehil ...erilmesine yer olmadığına karar ...erildiği,
18.05.2010 tarihli oturuma kadar benzer şekilde sa...unma yapmayan sanığın, müdafiinin de hazır bulunduğu bu oturumda sa...unmasını yaptığı, sanık ...e müdafiinin hazır bulunduğu 13.11.2012 tarihli oturumda ise yargılamaya son ...erilerek sanığın inceleme kapsamındaki 5237 sayılı TCK"nun 309/1 ...e 3713 sayılı Kanunun 5/1. maddeleri uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin hükmün tefhim edildiği, resen temyize tâbi olan hükmün, sanık ...e müdafii tarafından da temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 9. Ceza Dairesince 30.12.2013 gün ...e 7392-16704 sayı ile; suç tarihinin 01.06.2005 tarihinden önce olması nedeniyle sanık hakkında lehe olan 765 sayılı TCK"nun 146/1. maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi isabetsizliğinden bozulmasına karar ...erildiği,
Bozmadan sonra Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesince 20.10.2014 tarihinde açılan oturuma katılan sanığın, bozma ilamına bir diyeceği olmadığını, aleyhine olan hususları kabul etmediğini beyan ettiği, bu oturumda TMK"nun 10. maddesi uyarınca kurulan ağır ceza mahkemelerinin, 06.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6526 sayılı Kanun gereğince kapatılması nedeniyle yetkisizlik kararı ...erilerek dosyanın Tokat Ağır Ceza Mahkemesine gönderildiği,
Sanığın, Ankara 1 Nolu F Tipi Yüksek Gü...enlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda tutukluluk halinin dosyanın Tokat Ağır Ceza Mahkemesine de...rinden sonra da de...am ettiği, Tokat Ağır Ceza Mahkemesince, tutuklu sanığın 13.02.2015 tarihli oturuma katılımının sağlanması bakımından SEGBİS imkânlarının bulunduğu bir yerde hazır edilmesinin cezae...i idaresinden istendiği, buna istinaden cezae...i idaresince bozma ilamı, yetkisizlik kararı ...e duruşmanın 13.02.2015 tarihinde yapılacağına dair çağrı kağıdının 25.12.2014 tarihinde sanığa tebliğ edildiği,
Sanık müdafii A.... ..."a ise, bozma ilamı, yetkisizlik kararı ...e duruşma gününü bildirir çağrı kağıdının 06.01.2015 tarihinde tebliğ edildiği,
Sanığın yerel mahkemeye hitaben yazdığı 16.01.2015 tarihli dilekçede; SEGBİS"in sa...unma hakkını kısıtladığını, duruşma salonuna getirtilerek huzurda sa...unma yapmak istediğini belirttiği,
13.02.2015 tarihli oturumda cezae...i idaresi tarafından sanığın SEGBİS ...asıtasıyla ifade ...ermek istemediğinin bildirildiği, ayrıca söz konusu oturumda A.... ..."ın hazır bulunmaması nedeniyle baro tarafından atanan A.... ..."nın müdafii olarak göre...lendirilmesine karar ...erilip yargılamaya de...am olunduğu, aynı oturumda Cumhuriyet sa...cısının esas hakkındaki görüşünü açıkladığı, sanık müdafiinin esas hakkındaki sa...unmasını yapmasından sonra yargılamaya son ...erilerek hükmün tefhim edildiği,
Anlaşılmaktadır.
Şüpheli ...eya sanığın ifadesinin alınmasında ...eya sorguya çekilmesinde uyulacak hususları belirleyen 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun "İfade ...e sorgunun tarzı" başlıklı 147. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde ifade ...e sorgu işlemlerinin kaydında, teknik imkânlardan yararlanılacağı düzenlenmiş,
20.09.2011 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Muhakemesinde Ses ...e Görüntü Bilişim Sisteminin Kullanılması Hakkında Yönetmeliğin;
3. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; SEGBİS:“UYAP Bilişim Sisteminde ses ...e görüntünün aynı anda elektronik ortamda iletildiği, kaydedildiği ...e saklandığı Ses ...e Görüntü Bilişim Sistemi” olarak tanımlanmış,
14. maddesinin 1. fıkrasında; "Teknik altyapının hazır olması durumunda ceza infaz kurumunda bulunan kişi SEGBİS ile dinlenebileceği gibi, SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilir." hükmü getirilmiştir. Böylelikle, ceza infaz kurumunda, teda...i kurumunda ...eya yargı çe...resi dışında bulunan kişilerin dinlenilmesinde SEGBİS"in kullanılmasına ilişkin usul ...e esaslar belirlenmiştir.
Sanık hazır olmaksızın duruşma yapılamayacağı kuralını düzenleyen CMK’nun “Sanığın duruşmada hazır bulunmaması” başlıklı 193. maddesinin birinci fıkrası, “Kanunun ayrık tuttuğu hâller saklı kalmak üzere, hazır bulunmayan sanık hakkında duruşma yapılmaz. Gelmemesinin geçerli nedeni olmayan sanığın zorla getirilmesine karar ...erilir” hükmünü amirdir. Bu kuralın istisnaları da aynı maddenin 2. fıkrasında “Sanık hakkında, toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar ...erilmesi gerektiği kanısına ...arılırsa, sorgusu yapılmamış olsa da da...a yokluğunda bitirilebilir”,
194. maddenin ikinci fıkrasında “Sanık sa...uşur ...eya ara ...ermeyi izleyen oturuma gelmezse, önceden sorguya çekilmiş ...e artık hazır bulunmasına mahkemece gerek görülmezse, da...a yokluğunda bitirilebilir”,
195. maddesinde “(1) Suç, yalnız ...eya birlikte adlî para cezasını ...eya müsadereyi gerektirmekte ise; sanık gelmese bile duruşma yapılabilir. Bu gibi hâllerde sanığa gönderilecek da...etiyede gelmese de duruşmanın yapılacağı yazılır”,
200. maddenin birinci fıkrasında “Sanığın yüzüne karşı suç ortaklarından birinin ...eya bir tanığın gerçeği söylemeyeceğinden endişe edilirse, mahkeme, sorgu ...e dinleme sırasında o sanığın mahkeme salonundan çıkarılmasına karar ...erebilir”,
204. maddesinde “(1) Da...ranışları nedeniyle, hazır bulunmasının duruşmanın düzenli olarak yürütülmesini tehlikeye sokacağı anlaşıldığında sanık, duruşma salonundan çıkarılır. Mahkeme, sanığın duruşmada hazır bulunmasını dosyanın durumuna göre sa...unması bakımından zorunlu görmezse, oturumu yokluğunda sürdürür ...e bitirir. Ancak, sanığın müdafii yoksa, mahkeme barodan bir müdafi göre...lendirilmesini ister. Oturuma yeniden alınmasına karar ...erilen sanığa, yokluğunda yapılan işlemler açıklanır” şeklinde gösterilmiştir.
Uyuşmazlık konusunun çözümüne ışık tutacak olan “Sanığın duruşmadan bağışık tutulması” başlıklı CMK’nun 196. maddesi ise suç ...e karar tarihi itibarıyla;
“(1) Mahkemece sorgusu yapılmış olan sanık ...eya bu hususta sanık tarafından yetkili kılındığı hâllerde müdafii isterse, mahkeme sanığı duruşmada hazır bulunmaktan bağışık tutabilir.
(2) Sanık, alt sınırı beş yıl ...e daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar hariç olmak üzere, istinabe suretiyle sorguya çekilebilir. Sorgu için belirlenen gün, Cumhuriyet sa...cısı ile sanık ...e müdafiine bildirilir. Cumhuriyet sa...cısı ile müdafiin sorgu sırasında hazır bulunması zorunlu değildir. Sorgusundan önce sanığa, ifadesini esas mahkemesi huzurunda ...ermek isteyip istemediği sorulur.
(3) Sorgu tutanağı duruşmada okunur.
(4) Yukarıdaki fıkralar içeriğine göre sanığın aynı anda görüntülü ...e sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle sorgusunun yapılabilmesi olanağının ...arlığı hâlinde bu yöntem uygulanarak sorgu yapılır.
(5) Hastalık ...eya disiplin önlemi ya da zorunlu diğer nedenlerle yargılamanın yapıldığı yargı çe...resi dışındaki bir hastahane ...eya tutuke...ine nakledilmiş olan sanığın, sorgusu yapılmış olmak koşuluyla, hazır bulundurulmasına gerek görülmeyen oturumlar için getirilmemesine mahkemece karar ...erilebilir.
(6) Yurt dışında bulunan sanığın, belirlenen duruşma tarihinde hazır bulunmasının zorluğu hâlinde, bu tarihten önce duruşma açılarak ...eya istinabe suretiyle sorgusu yapılabilir” şeklinde iken 25.08.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı KHK"nın 147. maddesi ile anılan maddenin dördüncü fıkrası; "Hâkim ...eya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda, aynı anda görüntülü ...e sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle yurt içinde bulunan sanığın sorgusu yapılabilir ...eya duruşmalara katılmasına karar ...erilebilir." biçiminde değiştirilmiştir.
Görüldüğü üzere, 694 sayılı KHK"nın 147. maddesi ile CMK’nun 196. maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan birinci değişiklik “yukarıdaki fıkralar içeriğine göre” ibaresinin madde metninden çıkarılmasıdır. Bu halde alt sınırı beş yıl ...e daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda sanığın huzurda dinlenilmesine ilişkin gereklilik, sanığın istinabe suretiyle sorguya çekilmesini düzenleyen aynı maddenin ikinci fıkrası bakımından de...am etmekte iken, sanığın SEGBİS yöntemi ile sorgusunun yapılmasını düzenleyen dördüncü fıkrası bakımından aranmamıştır. Böylelikle, alt sınır ayrımı yapılmaksızın tüm suçlar yönünden sanığın SEGBİS yöntemi uygulanarak sorgusu yapılabilecektir.
694 sayılı KHK"nın 147. maddesi ile CMK’nun 196. maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan ikinci değişiklik ise “Hâkim ...eya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda” ibaresinin madde metnine eklenmesidir. Bu manada, somut yargılamanın şartlarına göre bir değerlendirme yapacak olan yerel mahkeme, zorunlu gördüğü durumlarda, sanığın SEGBİS yöntemi ile sorgusunu yapabilecek ...eya sorgusu yapılan sanığın bu sistem ...asıtasıyla oturumlara katılmasına karar ...erebilecektir.
Buna göre; yargılama usulüne ilişkin hükümlerin derhal uygulanması zorunluluğu dikkate alındığında, 694 sayılı KHK"nın 147. maddesiyle CMK’nun 196. maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklik nedeniyle, hakim ...eya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda, alt sınırı beş yıl ...e daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan yargılanan ...e mahkeme huzuruna getirilme talebi bulunan sanığın SEGBİS yöntemi ile sorgusunun yapılması ...eya duruşmalara katılımına karar ...erilmesi bozma nedeni oluşturmayacaktır.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Yargılandığı suçtan dolayı mahkemenin yargı çe...resi dışındaki bir ceza infaz kurumunda tutuklu olup 13.02.2015 tarihli oturumda kendisine SEGBİS ...asıtası ile sa...unma yapma imkânı tanınan sanığın, 16.01.2015 tarihli dilekçesinde duruşmaya bizzat katılmak istediğini belirtmesine karşın, Cumhuriyet sa...cısının esas hakkındaki görüşünü bildirdiği ...e hükmün açıklandığı 13.02.2015 tarihli son oturumda duruşma salonunda hazır bulundurulmayıp yokluğunda yargılama yapılarak mahkûmiyetine karar ...erilmesinin hüküm tarihinde yürürlükte bulunan muhakeme kurallarına göre sa...unma hakkının kısıtlanması sonucunu doğurduğu ileri sürülebilir ise de; hüküm tarihinden sonra yürürlüğe giren 694 sayılı KHK"nın 147. maddesiyle CMK’nun 196. maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklikle, yerel mahkemenin zorunlu gördüğü hâllerde, alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı yargılanan ...e duruşma salonunda hazır edilme talebi bulunan sanığın SEGBİS yöntemi ile sorgusunu yapabileceğinin ...eya duruşmalara katılmasına karar ...erebileceğinin hüküm altına alınması ...e yargılama usulüne ilişkin hükümlerin derhal uygulanması zorunluluğu göz önüne alındığında, bu aşamada Özel Dairenin, SEGBİS yoluyla yapılan duruşmaya çıkmayan sanığın duruşmada hazır bulundurulması sağlanmadan yokluğunda yargılama yapılarak hüküm kurulması isabetsizliğine ilişkin bozma nedeninin yerine getirilme imkanının bulunmadığı, bu yönde yapılacak bozmanın sonuca etkili olmayacağı ...e yargılamanın uzamasına neden olacağı kabul edilmelidir.
Bu itibarla, Yargıtay Cumhuriyet Başsa...cılığı itirazının değişik gerekçe ile kabulüne, Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına, hükmün esasının incelenmesi için dosyanın Özel Daireye gönderilmesine karar ...erilmelidir.

SONUÇ :
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsa...cılığı itirazının değişik gerekçe ile KABULÜNE,
2- Yargıtay 16. Ceza Dairesinin 01.12.2015 gün ...e 5499-4564 sayılı bozma kararının KALDIRILMASINA,
3- Dosyanın, hükmün esasının incelenmesi için Yargıtay 16. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsa...cılığına TE...DİİNE, 13.02.2018 tarihinde yapılan müzakerede oybirliğiyle karar ...erildi.