MAHKEMESİ:İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, 18.05.2008 tarihinde Kuruma başvurarak aylıklarının durdurulmasını istediğini beyanla 01.02.2007-25.11.2008 tarihleri arasında yersiz ödeme adı altında borç çıkaran Kurum işleminin iptaliyle geç ödenen aylıkların tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
... "da çalışmakta iken yurda kesin dönüş yaparak yurt dışı borçlanması sonucunda 01/02/2007 tarihi itibari ile aylık almaya başlayan davacı, sağlık sorunları nedeniyle tekrar yurt dışına dönmesi sonucu 18/05/2008 tarihinde Kuruma başvurarak aylıklarının durdurulmasını istemesine rağmen 01/02/2007-25/11/2008 tarihleri için yersiz ödeme adı altında 17.220,34 TL borç çıkartıldığını, 01/01/2011 tarihinde yeniden ödenmeye başlanması gereken aylıkların 01/01/2012 tarihinde ödenmeye başlandığını belirterek yersiz ödeme miktarı olan 17.220,34 TL ile ödenmesi gereken aylık miktarı olan 16.450,32 TL’nin 01/01/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.Mahkemece, Dairemizin 03/05/2016 tarih, 2015/15540 Esas ve 2016/7833 Karar sayılı bozma ilamı üzerine, davanın kısmen kabulü ile davacının 01/02/2007-18/05/2008 tarihleri arasında emekli aylığı kesintisi olan 11.537,90 TL tutarın 01/01/2011 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmek suretiyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.Dosyadaki kayıt ve belgelerden, ... "da çalışmakta iken yurda kesin dönüş yaparak yurt dışı borçlanması sonucunda 01/02/2007 tarihi itibari davacıya yaşlılık aylığı bağlandığı, davacının sağlık sorunları nedeniyle tekrar yurt dışına dönmesi sonucu 18/05/2008 tarihinde Kurum’a başvurarak aylıklarının durdurulmasını istediği, Kurumca aylıkların 26/11/2008 tarihi itibariyle durdurulduğu, davacıya ait yurt dışı hizmet cetvelinden davacının 01/01/2007-10/03/2008 tarihleri arasında işsizlik sigortasına tabii olmasına rağmen sosyal yardım almadığı (işsizlik ödeneği almadığı), 01/05/2008-31/07/2012 tarihleri arasında ise işsizlik ödeneği aldığı, Kurumca 01/02/2007-25/11/2008 (aylığı durdurduğu tarih) tarihleri için yersiz ödeme adı altında 17.220,34 TL borç çıkarıldığı, 01/01/2012 tarihi itibariyle davacıya yeniden aylık bağlandığı, 26/09/2013 tarihinde yeniden bağlanan aylığı için geriye dönük olarak toplu ödeme yapıldığı ve bu toplu ödemeden davacıya borç çıkartılan yersiz aylık miktarı olan 17.220,34 TL’nin mahsup edilerek geriye kalan miktarın davacıya ödendiği, bozmadan sonra Kurum tarafından 01/05/2008-25/11/2008 tarihleri arasındaki maaş miktarının 5.682,44 TL olduğunun bildirildiği anlaşılmaktadır.Yersiz ödemelerin iadesine ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Kanunun "Yersiz ve yanlış ödemelerin tahsili"ni düzenleyen 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Kanun içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. 5510 sayılı Kanunun 96. maddesi ile 506 sayılı Kanunda yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin kasıtlı kusurlu davranıştan veya Kurumun hatalı işleminden kaynaklanmasına bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Kanunun geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.Belirtilen nedenlerle; 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gerekmektedir.5510 sayılı Kanunun 96. maddesinde “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır. Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır.” denilmekle kurumca yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir.
Somut olayda, davacının işsizlik ödeneği almaya başladığı 01/05/2008 tarihinden aylığın durdurulduğu 26/11/2008 tarihine kadar olan kısmı (5.682,44 TL) için Kuruma borçlu olduğunun ve davacıya yapılan yersiz ödemenin davacının Kuruma yaptığı başvuruya rağmen Kurumun süresinde işlem yapmaması nedeniyle kendi hatasından kaynaklandığının kabul edilmesi doğru ise de yukarıda yer alan 5510 sayılı Yasanın 96/1-(b) bendinde açıklandığı üzere Kurum işleminin ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte geri alınması gerektiğinden davacının Kuruma geri vermekle sorumlu olduğu yersiz ödeme miktarı olan 5.682,44 TL bakımından faiz borcunun bulunup bulunmadığı yönünde bir değerlendirme yapılmadan ve davacıya iade edilmesi gereken miktar bakımından Kurumun yersiz ödemeye ilişkin olarak çıkarttığı borcu 26/09/2013 tarihinde yaptığı mahsup işlemi ile geri alması sebebiyle bu tarihten itibaren faize hükmedilmesi gerektiği dikkate alınmadan soruca gidilmesi hatalı olmuştur.Yapılacak iş, davacının Kuruma geri vermekle sorumlu olduğu yersiz ödeme miktarı olan 5.682,44 TL bakımından 5510 sayılı Yasanın 96/1-(b) bendinde belirtildiği şekilde faiz borcunun da bulunup bulunmadığını belirlemek, faiz borcunun da bulunduğunun anlaşılması halinde 5.682,44 TL ile birlikte bu miktarı Kurumun 26/09/2013 tarihinde mahsup ettiği 17.220,34 TL’den düşürmek suretiyle davacıya iade edilmesi gereken miktarı tespit etmek ve Kurumun yersiz ödemeye ilişkin olarak çıkarttığı borcu 26/09/2013 tarihinde yaptığı mahsup işlemi ile geri alması sebebiyle belirlenen bu miktarın 26/09/2013 tarihinden itibaren faiziyle birlikte davacıya iadesine karar vermekten ibarettir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 04/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.