Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki dahili davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp bir isabetsizlik bulunmaksızın karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise
Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 10.11.2020 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
- K A R Ş I O Y Y A Z I S I -
Dava, eser sözleşmesi niteliğindeki gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tapuya şerh edilmesi talebine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde, davanın kabulüne dair verilen kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nce istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiş, verilen karar davalı vekilince süresinde temyiz edilmiştir.
Dosya kapsamına göre, arsa sahibi olan davacılar ile davalı yüklenici ... İnş. Tur. Eml. Mob. Tic. ve San. Ltd. Şti. arasında ... 1. Noterliği’nin 25.05.2011 tarih ve 05294 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmiş, sözleşme konusu taşınmazlar ise 19.07.2011 tarihinde yükleniciye devredilmiştir. Dava konusu taşınmaz üzerine Asya Katılım Bankası A.Ş. lehine konulan ihtiyati haciz nedeniyle, ... 2. İcra Müdürlüğü’nün 2014/2679 Esas sayılı dosyasından satışa çıkarılmış, alacaklı Asya Katılım Bankası tarafından satın alınmıştır. Taşınmaz Asya Katılım Bankası A.Ş. tarafından davalı Yapı Teknolojileri A.Ş.’ye satılmış, bu şirket adına kayıtlıyken ... İcra Müdürlüğü’nün 2016/1045 talimat sayılı dosyasından 15.09.2017 tarihinde yapılan satışta davalı ... Beton Parke İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından satın alınmış ve halen bu şirket adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Dairemizin müstekar içtihatlarında da kabul edildiği üzere; arsa payı karşılığı inşaat
sözleşmelerinde arsa, sözleşmenin ifası amacıyla avans olarak yükleniciye devredilmekte, sözleşmenin yüklenici tarafından ifası gerçekleştiğinde ve ifa edilmiş sayıldığında avans olarak yapılan devrin ifa amacıyla devre dönüştüğü kabul edilmektedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa üzerine bir bina yapılması, bir inşai faaliyetin bulunması sözleşmenin ifa aşamasında olduğu yönündeki olguyu ortaya koymaktadır. Sözleşmeye konu taşınmazın tapu kaydında sözleşmeye ilişkin şerh bulunmasa da arsa üzerinde bir inşai faaliyetin bulunması nedeniyle, sözleşmenin ifası yönündeki faaliyetin herkes tarafından görülmesi, taşınmazın veya taşınmaz üzerindeki bağımsız bölümlerin devralınması sırasında basit bir gözlem ve araştırmayla buna vakıf olunması mümkündür. Bu durum dışında avans iddiasının sözleşmenin tarafları arasında ileri sürülmesi mümkün olsa dahi üçüncü kişilere karşı ileri sürülmesi mümükün değildir. Örneğin, bir ticari satım sözleşmesinde alıcının sözleşme konusu malı almadan çekle avans ödemesi yapması ve çekin bir başka kişiye ciro edilmesi halinde satım sözleşmesinin gerçekleşmediği ve çekin avans olarak üçüncü kişiye verildiği iddiası, kötü niyet ve ağır kusur durumu ispat edilemedikçe, dinlenemez. Bir taşınmaz satımında da satılan taşınmazın avans olarak verildiği iddiası üçüncü kişiye karşı dinlenmez.
Dava konusu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmaz yükleniciye devredilmiş, yüklenici üzerindeyken taşınmaz üzerine Asya Katılım Bankası lehine ihtiyati haciz konulmuş ve İcra Müdürlüğü’nde satışa çıkarıldığında da banka tarafından satın alınmıştır. Banka tarafından diğer davalı Yapı Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş’ye satılmış, onun borcu nedeniyle de yine cebri satışa çıkarılmış, bu sefer İcra Müdürlüğü’nün satış dosyasından davalı ... Beton Parke İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. satın almıştır. Taşınmaz üzerinde herhangi bir şerh bulunmamaktadır. Arsa üzerinde herhangi bir inşaat faaliyetinde bulunmamaktadır. Taşınmaz üzerinde herhangi bir inşaat faaliyeti olmadan üç defa el değiştirmiş sonuncu olarak da davalı ... Beton Parke İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. tarafından cebri icra yoluyla satın alınmıştır. Davalı ...’un, davacılar ile ilk yüklenici arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğuna dair hiçbir bilgi bulunmamaktadır. ...’un, şu hususta dikkatli davransaydı sözleşme olduğunu öğrenebilirdi, denebilecek hiçbir durumu bulunmamaktadır. Davalı ...’un satın aldığı işlemde, İcra Müdürlüğü tarafından yapılan cebri satışlar kamunun kontrolünde ve onun inisiyatifinde yapılan bir satışın öncesinin davalı ... Beton Parke İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. tarafından ne şekilde araştırılacağı ve hangi husus atladığından kötü niyetli kabul edildiğinin de bir izahı bulunmamaktadır.
Tüm bu hususlar dikkate alındığında ve satışın hiçbir inşai faaliyet bulunmayan arsanın cebri icra yönüyle satıldığı da dikkate alındığında, kat karşılığı inşaat sözleşmelerindeki Dairemizin yerleşik kabulü olan arsanın avans niteliğinde devri gereğince iyi niyetin dinlenemeyeceği ilkesinin bu satışa uygulanması mümkün olmadığından inşaatın tapuya şerh edilmesi yönündeki talebin reddine karar verilmesi gerektiği düşüncemle sayın çoğunluğun onama yönündeki görüşüne katılmamaktayım.