Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/13116 Esas 2020/678 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 28/06/2002 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. ... vekili 17/05/2016 havale tarihli dilekçesiyle yargılamanın yenilenmesinin talebi üzerine dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda; talebinin reddine dair verilen 23/05/2016 günlü ek kararın Yargıtayca incelenmesi yargılamanın yenilenmesini talep eden ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Talepte bulanan ... vekili, Karşıyaka 2. Sulh Hukuk Mahkemisinin 2004/715 Esas- 2006/1512 Karar sayılı ortaklığın giderilmesi dosyasında 03.12.2010’da vefat eden murisi ...’a kayyım atandığını, tarafların murisin adresini bilmelerine rağmen bu konuda bilgi vermediğini belirterek yargılamanın iadesini talep etmiştir.
Mahkemece, yargılamanın iadesi istenilen davanın esas ve karar numarası üzerinden verilen 23.05.2016 tarihli ek kararla yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş, ek karar talepte bulanan ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 374 vd. maddelerinde düzenlenen yargılamanın iadesi talebi, ayrı bir dava olarak açılır ve incelenir. Mahkemenin dosya üzerinde inceleme yaparak yargılamanın iadesi talebini karara bağlaması caiz değildir (23/05/1956 gün ve 08/09 sayılı İBK).

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 10 uncu maddesi; "İadei muhakemenin kabulü üzerine cereyan edecek davalar, yeni davalar gibi harca tabidir. İadei muhakeme talebinde bulunan neticede haklı çıkarsa evvelce alınan harç mahsup edilir." hükmünü içermektedir. Açıklanan bu madde hükmüne göre, yargılamanın iadesi davalarından başvurma harcı ile (davanın konusunun belli bir değeri içerip içermemesine göre) peşin karar ve ilam harcı alınmalıdır.
Yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ve ilkeler çerçevesinde somut olay incelendiğinde; yargılamanın iadesini isteyen tarafından herhangi bir harç yatırılmadığı, ayrıca davanın ayrı bir dava olarak yeni esasa kaydedilmediği, mahkemece bu hususlar gözardı edilerek yargılamaya devam edildiği açıktır.
Öncelikle talepte bulunandan harcın alınması, sonrasında ise davanın yeni bir esasa kaydedilmesi yargılamanın iadesi talebi üzerine mahkeme, ön inceleme yapmak amacıyla tarafları davet edip dinledikten sonra, talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığını, yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hüküm kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığının ve ileri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığının kendiliğinden incelenmesi gerekir (m 379, 1). Açıklanan şekilde inceleme yapılması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yasal gereklilikler yerine getirilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, ek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle 23.05.2016 tarihli ek kararın BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 21.01.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.