MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki izinsiz çıkarılan maden bedelinden kaynaklanan tazminat davasından dolayı yerel mahkemece verilen gün ve sayısı yukarıda yazılı kararın; Dairemizin 14/06/2011 gün ve 2011/6890-2011/6886 sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmiştir. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla HUMK’nun 440-442. maddeleri uyarınca tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, izinsiz çıkarılan maden bedelinin ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar davacının temyizi üzerine dairece onanmıştır. Bu defa davacının karar düzeltme istemi üzerine dosya yeniden incelenmiştir.
Davacı hazine dava dilkeçesinde, ... ... Köyü sınırları dahilindeki dava dışı şirketin ruhsatlı mermer (kalker) sahasından davalının hiçbir yasal dayanağı olmadan kaçak faaliyette bulunduğunun ruhsat sahibi şirket tarafından Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı"na şikayet edilmesi üzerine görevlendirilen heyetin yaptığı inceleme üzerine 21/04/2002-21/08/2003 tarihleri arasında çıkarılan kaçak malzeme miktarının 68.100 metreküp olarak belirlendiğini bildirerek çıkarılan malzeme bedelinin ödetilmesini istemiştir.
Davalı cevabında, sözkonusu alanı 1998 yılında terkettiğini, kaldı ki çıkarılan malzemenin mermer olmayıp taşocağı (grovak) olduğunu, ruhsat sahibinin de buradan maden ruhsatı ile grovak çıkarıldığını, dava konusu imalatla ilgili herhangi bir el koyma ve tutanak bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, maden hakkının ruhsat sahibi ... Madencilik Paz. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti."ne ait olduğundan bu hakkın ihlali halinde dava açma hakkının da bu şirkete ait olduğu gerekçesiyle davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmiştir.
Maden Kanunu"nun 4.maddesi uyarınca "Madenler, devletin hüküm ve tasarrufu altındadır." Madenin mülkiyet hakkına devlet sahip olup, özel ve tüzel kişilere işletme ruhsatı veren de devlettir. Bu nedenle, hakkın asıl sahibinin haktan oluşan hak ve yetkileri kullanması, haktan tasarruf etmesi asıldır.
Nitekim, 3213 sayılı Yasa"nın o tarihte yürürlükte bulunan 12/son maddesi ile 5177 sayılı Yasa ile değiştirilen halinde de "Maden hakkı olmayan kişiler tarafından çıkarılan cevherlere geçici olarak el konularak bunlar hakkında 1.fıkra hükümleri uygulanır. Bu şekilde maden çıkarılması Devlet malına karşı işlenmiş fiil sayılır" Bu yasal düzenleme
karşısında, maden hakkı olmayan kişi tarafından cevherin çıkarılması devlete karşı işlenmiş fiil sayılacağından çıkarılan cevherin bedelini isteme konusunda dava açma hakkının da hazinede bulunduğunun kabulü gerekir. Mahkemenin bu yönü ve işin esasının incelenmesi gözetmeden verdiği kararın bozulması gerekirse de karar onanmış bulunduğundan davacının karar düzeltme isteği 1086 sayılı HUMK"nun 440-442. maddeleri uyarınca kabul edilmeli, onama kararı kaldırılmalı ve karar gösterilen nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacının karar düzeltme isteğinin kabulüne, onama ilamının kaldırılmasına ve kararın yukarıda yazılı olan nedenlerle BOZULMASINA 02/02/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.