MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Cezai Şartın Tahsili-Kiralananın teslimi

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı cezai şartın tahsili-kiralananın teslimi davasına dair karar, davacı ve davalılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kiralananın teslimi ve sözleşmede karalaştırılan cezai şartın tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece kiralananın teslimine ilişkin talebin reddine, cezai şart olarak belirlenen 50.000 TL nin tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı ve davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı dava dilekçesinde, davalıların murisi ile kira sözleşmesi imzaladıklarını, kiralayan öldükten sonra mirasçıları olan davalıların kiralananı teslim etmediklerini belirterek kira sözleşmesinden kaynaklanan kira hakkına yönelik tecavüzün önlenmesini ve sözleşmenin 11. Maddesi gereğince 50 000 TL cezai şart bedelinin tahsilini istemiştir. Davalılar savunmalarında davacının bahsettiği sözleşmeden yeni haberlerinin olduğunu, muris hayatta iken de kiralananın davacı tarafından kullanılmadığını, davacının taşınmazla ilgili murislerine yapılmış bir ödeme bulunmadığını, muris öldükten sonra dava açılmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Kira sözleşmesinin iki taraflı sözleşmelerden olduğunda kuşku yoktur. İki taraflı sözleşmelerde borçlunun temerrüdü durumunda, alacaklıya BK 106.maddesinde bir takım seçimlik haklar tanınmıştır. Buna göre alacaklı edimin aynen yerine getirilmesini ve gecikmeden ötürü uğradığı zararın giderimini isteyebilir ya da edimin aynen yerine getirilmesini reddederek, uğradığı olumlu (müspet) zararın giderimini isteyebilir yahut edimin aynen yerine getirilmesini reddederek sözleşmeden dönmek suretiyle olumsuz (menfi) zararın giderilmesini isteyebilir. Vurgulanması gereken bir diğer husus da kiraya verenin Borçlar Kanunu"nun 249 ve 250.maddelerinde belirtilen teslim borcuna aykırı davranması halinde Borçlar Kanunu"nun 106.maddesinin burada da uygulama alanı bulacağıdır. (Bkz Prof. Dr. Haluk Tandoğan Özel Borç İlişkileri C.1 yıl 1974 sh 354) Borçlar Kanunu"nun 106.maddesinde belirtilen seçimlik haklardan edimin aynen yerine getirilmesini reddederek sözleşmeden dönme durumu sözleşmenin geçmişe etkili olarak feshedilmesi başka bir anlatımla akitten rücu olarak tanımlanmaktadır. Ne var ki Borçlar Kanununun 249 ve 250.maddelerinde kiracı yararına tanınmış sözleşmeden dönme yetkisi sürekli bir sözleşme ilişkisi niteliği taşıyan kira sözleşmelerinde ifa sürecine geçilene dek söz konusu olabilir. Buna karşılık ifa sürecinde ortaya çıkan bozuklukta kiracı artık sözleşmeden dönmek
yerine ancak sözleşmeyi ileriye dönük feshedebilir. Kiralananın teslim alınmasından ve kullanılmaya başlanmasından sonra ortaya çıkan bozukluklardan ötürü fesih dönmenin tersine geriye değil ileriye etkili olur. Bu durum 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanununun 126.maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Anılan madde hükmüne göre ifasına başlanmış sürekli edimli sözleşmelerde borçlunun temerrüdü halinde alacaklının sözleşmeyi feshederek sözleşmenin süresinden önce sona ermesi yüzünden uğradığı zararların giderilmesini isteyebileceği belirtilmiştir.
Somut olaya gelince davacı ile davalıların murisi arasında düzenlenen 1/4/2003 tarihli kira sözleşmesi konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin özel şartlar 11. maddesinde taraflardan birisi haksız bir şekilde sözleşmeden vazgeçerse diğer tarafa 50 000 TL cezai şart ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinin fesh edildiği kanıtlanamadığına göre sözleşme halen ayaktadır. Bu arada belirtilmeli ki kiracının talebi ile kira sözleşmesinin tapuya şerhinden sonra terkin ettirilmesi sözleşmenin fesih edildiği anlamına gelmemektedir. Davacı kiracı 03.05.2006 tarihli ihtarı ile kiralananı kendisine teslimini istemiştir. Dava dilekçesinde de kiralananın teslimi istemektedir. Bu durumda davacı kiracı BK 106.maddesi ( TBK 125. Mad.) gereğince teslim borcunda temerrüde düşen davalılardan aynen ifasını istemektedir. Davacı aynen ifa istediğine göre aynen ifaya bağlı cezai şart bedelini isteyemez. Mahkemece, sözleşmenin aynen ifasına, cezai şart isteminin ise reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde tam tersine hüküm kurulması doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarda açıklanan nedenle davalı ve davacının temyiz itirazlarnın kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 12.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.