10. Hukuk Dairesi 2015/21413 E. , 2016/384 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamda belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı talep dönemi itibariyle 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar, kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Somut olayda davacının 23/07/2008 -31/07/2010 tarihleri arasında sürekli ve kesintisiz olarak Kıyıgören muhtarlığında köy bekçisi olarak çalıştığının tespitini istediği davada, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de ,yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Mahkemece yukarıda değinilen bilgiler dahilinde, davacının gösterdiği delillerle yetinilmeyip, kendiliğinden araştırma yapılarak davacının çalışmasının gerçekliği, işin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla öncelikle, hükme esas alındığı anlaşılan yerel mahkemenin 2010/291 Esas sayılı aynı taraflar arasında görülen davacının 06/06/2005 ile 22/07/2008 tarihleri arasında çalıştığının tespiti istemine yönelik davada, hangi sebeplerle davacının talep sonunu 22.07.2008 tarihi ile sınırlı tuttuğu davacıya usulünce sorulup açıklığa kavuşturulmalı, zira davacının anılan dosyanın yargılamasının devamı sırasında çalışmayı kesintisiz sürdürdüğüne yönelik iş bu dosya arasında bulunan beyanı göz ardı edilmemeli, bu hususun fiili ve gerçek çalışma yönünde ortaya koyduğu tereddüt titizlikle
irdelenmeli, bu amaçla mahkemenin konu 2010/291 Esas sayılı dosyası incelenmek üzere fiziken iş bu dosya arasına alınmalı; yine mevcut ise re"sen seçilecek dönem bordro tanıkları ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ilgili kolluk ve kurumdan sorulmak suretiyle saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bunların bulunmaması halinde komşu evlerde, işyerinde yaşayanlar yine kolluk araştırması ile tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı; davacının çalıştığını iddia ettiği dönemde olduğu gibi öncesinde görev alan muhtarlar ve azalar dinlenmeli; köy karar defteri ile davacıya yapıldığı iddia olunan ödeme belgeleri varsa celp edilerek sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu ile davacıya ödemelerin nasıl yapıldığı, çalışma gün ve saatleri gereğince yeterince araştırılmalı; dinlenen tanık beyanları arasında çelişki bulunması halinde bu çelişki giderilmeli; böylece gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki esaslar göz önünde tutulmadan eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde; davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Belediyesi Başkanlığı"na iadesine,19.01.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.