Danıştay 13. Daire 2017/2468 Esas 2020/3635 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/2468
Karar No:2020/3635

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektrik Üretimi Akaryakıt İnşaat Turizm Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun Geçici 17. maddesinden yararlanmak istemiyle yapılan başvurunun, davacı şirketin lisans başvurusunun inceleme ve değerlendirme aşamasında kabul edilmediğinden bahisle reddine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) 17/09/2015 tarih ve 5787-29 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesi'nce, Dairemizin 16/12/2016 tarih ve E:2016/3594, K:2016/4119 sayılı usûle ilişkin bozma kararına uyularak verilen kararda; davacı şirketin … RES, … RES ve … RES, … RES projeleri için 11/07/2006 tarihinde lisans başvurusunda bulunduğu, 04/08/2002 tarihinde yayımlanan mülga Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 8. maddesi uyarınca anılan başvuruların davalı idarece inceleme ve değerlendirmeye alındığı, lisans başvurularına ilişkin uygun bağlantı görüşlerinin alındığı, mülga Lisans Yönetmeliği'nin geçici 32. maddesi uyarınca şirketten teminat mektubu sunmasının istenildiği, şirketin süresinde teminat mektubu sunmaması nedeniyle 17/12/2007 tarihli Kurul kararıyla lisans başvurularının mülga Lisans Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca reddedildiği, davacı şirket tarafından 28/08/2013 tarihli dilekçe ile "6446 sayılı Kanun'a eklenen geçici 17. maddede, yükümlülüklerini süresinde yerine getiremediğinden dolayı lisans başvurusu reddedilenlere ek süre imkânının getirildiği, başvurularının Kurum tarafından uygun bulunduğu ve lisans verilmesi uygun bulunanlardan istenilen teminatların kendilerinden talep edildiği, diğer taraftan 6495 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte "uygun bulma" kavramının mevzuatta yer almadığı, sonuç olarak geçici 17. madde ile getirilen düzenleme çerçevesinde, yerine getiremedikleri eksik yükümlülüklerin yerine getirilmesinden sonra taraflarına önlisans verilmesinin" talep edildiği, 18/12/2014 tarihli ve 5357-19 sayılı Kurul kararı ile, "TEİAŞ Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve … sayılı yazısıyla uygun bağlantı görüşünün devam ettiğinin tevsik edilmediği"nden bahisle davacı şirketin başvurunun reddedildiği, davacı şirketin 17/02/2015 tarihli itiraz başvurusu sonrasında davacının başvurusunun tekrar değerlendirmeye alınarak 17/09/2015 tarih ve 5787-29 sayılı Kurul kararıyla "şirketin 11/07/2006 tarihli lisans başvurusunun 17/12/2007 tarihli ve 1424/26 sayılı Kurul kararı ile inceleme ve değerlendirme aşamasında iken reddedilmiş olması dikkate alınarak davacı şirketin 28/08/2013 tarihli başvurusunun Kanun'un geçici 17. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden reddedilmesine" karar verildiği;
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun geçici 17. maddesindeki, "Rüzgar enerjisine dayalı üretim faaliyeti için yapılmış lisans başvurularından Kurul kararı ile lisans verilmesi uygun bulunmuş, ancak uygun bulma kararında belirtilen..." şeklindeki kuralda yer alan "uygun bulma" kavramının mülga 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nda yer almadığı, ancak bu kanuna istinaden çıkarılan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin bazı maddelerinde "uygun bulma" kavramına yer verildiği, bunun yanında, 6446 sayılı Kanun'da ve ilgili diğer mevzuatta "uygun bulma" kavramının tanımının yer almadığı; davacı şirketin lisans başvurusunda bulunduğu 11/07/2006 ve başvurusunun reddedildiği 17/12/2007 tarihi itibarıyla, lisans başvurusu aşamaları arasında "uygun bulma" aşamasının bulunmadığı, bu durumda, davacının başvurusunun 6446 sayılı Kanun'un geçici 17. maddesinin yürürlüğe konuluş amacı göz önünde tutularak ve oluşan hukukî durumun hak kaybına sebep olmayacak şekilde yorumlanmasının hakkaniyete uygun olacağı; bu durumda, 6446 sayılı Kanun'un geçici 17. maddesinden yararlanmak için maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma başvuran davacının başvurusunun, Kanun'un dar yorumuyla belirtilen gerekçeyle reddedilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı;
Davacının başvurusunun, 18/12/2014 tarihli ve 5357-19 sayılı Kurul kararı ile, "TEİAŞ Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve …sayılı yazısıyla uygun bağlantı görüşünün devam ettiğinin tevsik edilmediği" gerekçesiyle reddedilmesi açısından ise, davacının başvurusunun 28/08/2013 tarihli olduğu ve davalı idare tarafından geçici 17. maddeden yararlanmak isteyenler için 26/09/2013 tarihli yazı ile TEİAŞ'a başvurulduğu dikkate alındığında, davacının talebi ile ilgili olarak davalı idarece 05/09/2014 tarihinde tekrar TEİAŞ'a başvurulması, TEİAŞ tarafından talepler ile ilgili görüşlerin daha önce verilmesi ve "başvuru süreçleri kapsamında uygulamaya esas Kurum görüşünün TEİAŞ'a bildirilmesi talebine istinaden Kurumdan herhangi bir görüş iletilmemesinin" de (TEİAŞ'ın … tarih ve … sayılı yazısı) etkili olduğu anlaşıldığından, davacının kusuru olmaksızın yaşanan bu süreçteki gecikmelerden ve olumsuz görüşten dolayı talebin reddinin de hakkaniyete uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı şirketin yararlanmak istediği 6446 sayılı Kanun'un geçici 17. maddesinde, rüzgâr enerjisine dayalı üretim faaliyeti için yapılmış lisans başvurularından Kurul kararı ile lisans verilmesi uygun bulunmuş, ancak uygun bulma kararında belirtilen yükümlülüklerini yerine getiremediğinden dolayı lisans başvuruları reddedilmiş tüzel kişilerin bir ay içinde başvurmaları hâlinde ön lisans verileceğinin düzenlendiği, davacı şirketin lisans verilmesi uygun bulunmuş şirketler arasında olmadığı gibi, uygun bulma kararının alınması için kanunla öngörülen teminat sunma yükümlülüğünü dahi yerine getirmediği, davacı şirketin de aksi yönde bir iddiasının olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, mevzuatın ilgili hükümlerinin dar şekilde değil amaçsal şekilde yorumlanması gerektiği, bu gerekliliğin ilk derece mahkemesi tarafından da tereddütsüz şekilde kabul edildiği, davacının kusuru olmaksızın davalı idarenin neden olduğu gecikmenin hakkaniyete aykırı sonuçlar doğurduğu, bu nedenle davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket, … RES, … RES ve … RES, … RES projeleri için 11/07/2006 tarihinde lisans başvurusunda bulunmuş, 04/08/2002 tarihinde yayımlanan mülga Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin (Yönetmelik) 8. maddesi uyarınca başvuruları davalı idarece inceleme ve değerlendirmeye alınmıştır. Yönetmeliğin geçici 32. maddesi uyarınca şirketten teminat mektubu sunulmasının istenilmesi üzerine şirketin süresinde teminat mektubu sunmaması nedeniyle 17/12/2007 tarihli Kurul kararıyla davacı şirketin lisans başvuruları Yönetmeliğin 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca reddedilmiştir.
Daha sonra, davacı şirket tarafından, 28/08/2013 tarihli dilekçe ile "6446 sayılı Kanuna eklenen geçici 17. maddede, yükümlülüklerini süresinde yerine getiremediğinden dolayı lisans başvurusu reddedilenlere ek süre imkânının getirildiği, başvurularının Kurum tarafından uygun bulunduğu ve lisans verilmesi uygun bulunanlardan istenilen teminatların şirketlerinden talep edildiği, diğer taraftan 6495 sayılı Kanun yürürlüğe girdiği tarihte "uygun bulma" kavramının mevzuatta yer almadığı, sonuç olarak geçici 17. madde ile getirilen düzenleme çerçevesinde, yerine getiremedikleri eksik yükümlülüklerin yerine getirilmesinden sonra taraflarına önlisans verilmesi" talep edilmiştir. 18/12/2014 tarihli ve 5357-19 sayılı Kurul kararı ile, önce "TEİAŞ Genel Müdürlüğü'nün … tarihli ve …sayılı yazısıyla uygun bağlantı görüşünün devam ettiğinin tevsik edilmediği"nden bahisle davacı şirketin başvurusu reddedilmiş, davacı şirketin 17/02/2015 tarihli itirazı sonrasında davacının başvurusu tekrar değerlendirmeye alınarak 17/09/2015 tarih ve 5787-29 sayılı Kurul kararıyla "şirketin 11/07/2006 tarihli lisans başvurusunun 17/12/2007 tarihli ve 1424/26 sayılı Kurul kararı ile inceleme ve değerlendirme aşamasında iken reddedilmiş olması dikkate alınarak 28/08/2013 tarihli başvurusunun Kanun'un geçici 17. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden reddedilmesine" karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun "Tanımlar ve kısaltmalar başlıklı" 3. maddesinde, "Lisans", tüzel kişilere piyasada faaliyet gösterebilmeleri için bu Kanun uyarınca verilen izin; "Önlisans", üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişilere, üretim tesisi yatırımlarına başlamaları için gerekli onay, izin, ruhsat ve benzerlerinin alınabilmesi için belirli süreli verilen izin olarak tanımlanmış; ''Lisans esasları'' başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasında, lisansın, bu Kanun hükümleri uyarınca üzerinde kayıtlı piyasa faaliyetlerinin yapılabilmesi için tüzel kişilere verilen izin belgesi olduğu, 11. maddenin onuncu fıkrasında belirtilen piyasalara ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, lisanslara ilişkin olarak belirtilen hususların Kurum tarafından çıkarılan Yönetmelikle düzenleneceği kurala bağlanmış; Kanun'a 6495 sayılı Kanun'un 58. maddesiyle eklenen Geçici 17. maddesinde ise, "Rüzgar enerjisine dayalı üretim faaliyeti için yapılmış lisans başvurularında Kurul kararı ile lisans verilmesi uygun bulunmuş, ancak uygun bulma kararında belirtilen yükümlülüklerini yerine getiremediğinden dolayı, bu maddenin yürürlük tarihinden önce lisans başvurusu reddedilmiş tüzel kişilerin bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma başvurması ve TEİAŞ veya elektrik dağıtım şirketleri tarafından uygun bağlantı görüşlerinin devam ettiğinin tevsik edilmesi hâlinde bu kapsama giren tüzel kişilerin başvuruları önlisans başvurusu olarak kabul edilir ve bu Kanunda belirtilen yükümlülükleri tamamlamaları koşuluyla ilgili tüzel kişilere önlisans verilir. Bu madde kapsamında başvuran tüzel kişilerin daha önce irat kaydedilmiş olan teminatları iade edilmez." kuralına yer verilmiştir.
6446 sayılı Kanun'un 30. maddesiyle başlığı "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun" olarak değiştirilen 4628 sayılı Kanun'un ilk lisans başvurularının yapıldığı tarih itibarıyla yürürlükte olan 3. maddesinin (c) bendinde, üretim lisansı, "mevcut ve kurulacak olan üretim tesisleri için üretim şirketlerinin elektrik enerjisi üretimi ve üretilen elektriğin satışına yönelik olarak, her bir üretim tesisi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (Kurum) almak zorunda oldukları lisans" olarak tanımlanmış, üretim lisansı alınma usul ve esaslarının Yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır. Anılan maddeye 5627 sayılı Kanun'un 15. maddesi ile eklenen 4. fıkrada, Kurumun, mevcut üretim lisanslarında ve lisans başvurularında teminat isteyeceği, teminat alınması ve irat kaydedilmesine ilişkin hususların ilgili yönetmelikle düzenleneceği kuralı yer almıştır.
Davacı şirketin lisans başvurusu yaptığı tarihte yürürlükte bulunan mülga Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 7. maddesinde, tüzel kişilerin piyasada faaliyet göstermek üzere lisans almak için; Ek-1'de yer alan "Lisans Başvuru Dilekçesi" ve Ek-2'deki "Taahhütname" ile birlikte, Kurul kararıyla yürürlüğe konulan "Lisans Başvurusunda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi" uyarınca sunulması gereken belgeleri ibraz etmek suretiyle Kuruma başvuru yapacağı kurala bağlanmıştır.
Yönetmeliğin, "İnceleme ve değerlendirmenin sonuçlandırılması" başlıklı 10. maddesinde, "İnceleme ve değerlendirmeye alınan lisans başvuruları, ilgili mevzuat uyarınca diğer kurum ve/veya kuruluşlardan alınması gereken uygun bulma kararına esas teşkil edecek nihai görüşün, Kuruma geliş tarihinden itibaren kırkbeş gün içerisinde sonuçlandırılır. Gerektiğinde bu süre, Kurul kararıyla uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibi tüzel kişiye yazılı olarak bildirilir.
(2) Kurum tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme Kurula sunulur ve lisans başvurusu Kurul kararıyla sonuçlandırılır. Lisans başvurusunun Kurul kararıyla reddedilmesi durumunda, ret gerekçeleri başvuru sahibi tüzel kişiye Kurul kararını izleyen on iş günü içerisinde yazılı olarak bildirilir ve başvuru sırasında sunulan, Kuruma muhatap banka teminat mektubu başvuru sahibine iade edilir.
(3) İnceleme ve değerlendirme sonucu lisans alması Kurul kararıyla uygun bulunan başvuru sahibi tüzel kişiye;
a) Şirket ana sözleşmesinde gerekli değişiklikleri yapması,
b) Lisans alma bedelinin kalan tutarının Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgeyi ibraz etmesi,
c) Üretim faaliyetinde bulunmak üzere yapılan lisans başvuruları açısından; kaynak türü ve kurulu güç bazında Kurul kararı ile belirlenen oranlara karşılık gelen tutardan 7 nci madde uyarınca Kuruma sunulan banka teminat mektubunun tutarının düşülmesi ile bulunan ve Kurul kararıyla belirlenen üst sınırı geçmeyecek tutarda, Kuruma muhatap düzenlenmiş ve Kurul kararı ile belirlenen örneğe uygun banka teminat mektubu sunması,
d) Sisteme bağlantı hakkı TEİAŞ’ın yapacağı yarışma sonucunda elde edilen rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak için yapılmış lisans başvuruları için TEİAŞ ile imzalanmış RES Katkı Payı anlaşmasını ibraz etmesi,
e) Lisans başvurusuna konu üretim tesisi projesinin, 17/7/2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında olması halinde, söz konusu Yönetmelik kapsamında alınan kararı ibraz etmesi, durumunda lisans alabileceği ve bu yükümlülüklerin yapılan tebliğden itibaren doksan gün içerisinde yerine getirilmesi halinde lisansının verileceği yazılı olarak bildirilir. Bu fıkradaki diğer yükümlülüklerin doksan gün içerisinde yerine getirilmesi kaydıyla, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesine tabi projeler için alınan Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararının Kuruma sunulması için bu süre üçyüz gün olarak uygulanır. Lisans başvurusunda bulunan tüzel kişiler uygun bulma kararının kendilerine yapılan yazılı bildirimi izleyen otuz gün içerisinde, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği çerçevesinde ilgili kuruma başvurmak zorundadır. ...." kuralı yer almıştır.
Yönetmeliğin Geçici 32. maddesinde ise, üretim faaliyeti göstermek üzere Kuruma yapılan ve 28/09/2007 tarihi itibarıyla lisans almasına ilişkin uygun bulma kararı alınmamış başvurular için 01/10/2007 tarihi itibarıyla altmış gün içerisinde, 7. madde uyarınca belirlenen tutarda, Kuruma muhatap düzenlenmiş ve Kurul kararı ile belirlenen örneğe uygun banka teminat mektubunun Kuruma sunulacağı ve lisans başvurusu kapsamında Kuruma sunulan taahhütnamenin yenileneceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin lisans almak için yaptığı başvurunun incelemeye alındığı, Yönetmeliğin 32. maddesi gereği söz konusu başvurunun uygun bulunması için süresi içinde teminat mektubu sunulmasının istenildiği, ancak davacı şirketin söz konusu teminat mektubunu süresinde sunmadığı gibi, Yönetmelikte aranan mücbir sebepleri ortaya koyacak bir durum da ileri sürmediği ve Yönetmeliğin 10. maddesi gereği, inceleme ve değerlendirme maddesinde aranan şartların sağlanmadığı görülmektedir.
6446 sayılı Kanun'a 6495 sayılı Kanun'un 58. maddesiyle eklenen geçici 17. maddeden, lisans başvurusu uygun bulunan, ancak uygun bulma kararı çerçevesinde verilen yükümlülükleri yerine getiremediğinden dolayı başvurusu reddedilenlerin yararlanabileceği, davacı şirketin lisans başvurusunun ise inceleme ve değerlendirme aşamasında iken reddedildiği, söz konusu başvurunun Kurul tarafından uygun bulunduğuna dair dosyaya bir uygun bulma kararı sunulmadığı, davacı şirketin başvurusunun inceleme ve değerlendirme aşamasında kaldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacı şirketin 11/07/2006 tarihli lisans başvurunun 17/12/2007 tarihli Kurul kararı ile inceleme ve değerlendirme aşamasında iken reddedildiği dikkate alınarak, 28/08/2013 tarihli başvurusunun Kanun'un geçici 17. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi