Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, 2926 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun"un 4/1-b. maddesi kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti ile 6111 sayılı Kanunun yapılandırma hükümlerinden yararlandırılması istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, bozma üzerine, dava hakkında kısmen kesinleştiğinden karar verilmesine yer olmadığına, kısmen reddine, 6111 sayılı Kanundan yararlanma talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dairemizin 2012/ 20753-25116 ve 2014/ 23382 - 24099 sayılı bozma ilamlarına uyulması sonrasında yapılan yargılama sonunda, yazılı şekilde karar verilmiş ise de;
İkinci bozma sonrası davalı Kurumun tarafından davacı hakkında bu kez geriye dönük kesintili tescil işlemi yaptığı, sonucunda, 01.7.1994–31.12.1996, 01.7.1999 – 31.12.2000 tarihleri arasında davacıyı Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul ettiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen bozma ilamımlarımızın ilişkin olduğu ilk kararda 01.5.1995 - 14.01.2005 dönemleri hakkında tespit hükmü verildiği, ancak 1997,1998yılları ile 2001-2005 yılları arasına dair araştırmaya yönelik olarak hükmün bozulduğu gözetildiğinde, aslında bozma dışında kalıp kesinleştiğinden bahisle hakkında karar verilmesin yer olmadığına karar verilen 01.05.1995-31.12.1996 dönemi ile 01.01.1999-31.12.2000 tarihleri arasında kısmen Kurumca yapılan tescil işlemi sebebiyle konusuz kalan bir dönem bulunduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca, bozma kararı ile ilk hüküm hayatiyetini yitirdiğinden, hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılması bu kısımların bağımsız bir şekilde onandığını göstermez. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır.
2- Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma
zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 Esas, 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki KURU, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) ....
Bozma kararı ile ilk hüküm hayatiyetini yitirdiğinden, hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılması bu kısımların bağımsız bir şekilde onandığını göstermez ise de, hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır.
Bu hukuki kuralın ancak iki istisnası bulunmaktadır. Bunlardan biri, mahkemece Yargıtay bozma kararına uyulduktan sonra görülmekte olan davaya uygulama imkanı olan yeni bir İçtihadı Birleştirme Kararı çıkması; diğeri de, 04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında belirlendiği üzere, hükmüne uyulan bozma kararından sonra görevle ilgili yeni bir yasal düzenlemenin getirilmiş olmasıdır. Olayda; bozma kararına uyulmakla, meydana gelen usuli kazanılmış hakkın sonuç doğurmayacağı haller de söz konusu değildir.
Yukarıda da belirtildiği üzere, Kurumun en son davacının kesinleşmiş tarım bağ-kur sigortalılık sürelerini 01.7.1994–31.12.1996, 01.7.1999 – 31.12.2000 şeklinde bildirmiş olması karşısında, ilk karar hakkında bozmaya konu edilmeyen 14.01.2005-14.02.2011 dönemi yönünden davalı Kurum lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu dikkate alınmaksızın hüküm tesisi isabetsizdir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönlerini amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.01.2016 günü oybirliği ile karar verildi