Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8268 Esas 2022/1505 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 01.10.2019 tarih ve 2018/186 E. - 2019/494 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı tasfiye memuru tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, Erzurum’da kurulan Doğu Anadolu Serbest Bölgesi’nde müvekkilinin bina yaptığını, daha sonra serbest bölgenin alanının daraltıldığını, bu şekilde müvekkilinin hem kâr etmekten mahrum kaldığını, hem de binanın atıl durumda kaldığını iddia ederek belirterek fabrika inşaatı için müvekkilinin yaptığı 605.000,00 TL’nin davalılardan müteselsilen ve müştereken tahsilini talep etmiştir.
Davalı şirket adına tasfiye memurları, dava konusu olaydan davalı şirketin sorumluluğunun olmadığını, davalı şirketin mal varlığında bu nedenle herhangi bir artış yaşanmadığını, davacı ile davalı şirket arasında her nekadar kira sözleşmesi akdedilmiş ise de davacı tarafın ileri sürdüğü zararın kaynağının kira sözleşmesinin uygulanması ya da yorumlanmasından kaynaklanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılamanın sonucunda, dava konusu taşınmazın Doğu Anadolu Serbest Bölge sahası olarak tahsis edilmesi sebebiyle davacı tarafından bu taşınmaza ilişkin faaliyet ruhsat belgesinin alındığı, gerekli izinlerin alınarak taşınmazın üzerine yapı inşa edildiği ve serbest bölgenin işletme hakkını alan davalı DASBAŞ ile kira sözleşmesinin imzalanarak faaliyete başlandığı, ancak Doğu Anadolu Serbest bölgesinin sınırlarının Bakanlar kurulunun 04/04/2006 tarih ve 26129 sayılı resmi gazetede yayınlanan 2006/10197 sayılı kararı ile yeniden belirlendiği ve davacı tarafından yapılan dava konusu binanın üzerinde yer aldığı taşınmazın tahsis edilen serbest bölge kapsamından çıkarıldığı, Serbest Bölgeler Kanunu uygulama yönetmeliğinin 8. Maddesinin 8. Fıkrası uyarınca mülkiyeti hazineye ait olan taşınmaz üzerindeki bina ve tesisin hazineye intikal ettiği, ancak yapı bedellerinin davacıya ödenmediği, bu nedenle alınan bilirkişi raporları uyarınca dava tarihi itibariyle dava konusu yapının toplam bedeli olan 569.037,56 TL nin davacıya verilmesinin gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 569.037,56 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Karar, davalı DASBAŞ tasfiye memurları tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı adına tasfiye heyetinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davacının inşa ettiği binanın ve diğer tüm muhdesatın yapıldığı arazinin mülkiyeti Hazineye aittir. Davacı ve davalının arasında ise, imzalanan Doğu Anadolu Serbest Bölgesi açık parsel kira sözleşmesine göre kira ilişkisi mevcuttur. Mahkemece, davacı tarafından yapılan bina ve tesisin Hazineye intikal ettiği, ancak yapı bedellerinin davacıya ödenmediği gerekçesiyle davalı Tasfiye Halindeki Doğu Anadolu Serbest Bölge İşleticisi'ne yönelik davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mülga 818 sayılı Borçlar Kanununun 249. Maddesine göre kiraya veren, kiralananı kira müddeti boyunca kullanıma uygun bir halde bulundurmak ile mükelleftir. Ancak, somut olayda, davacı tarafından inşa edilen tesisin bulunduğu ve kira sözleşmesine konu olan parsel, Bakanlar Kurulu'nun 04.04.2006 tarihli ve Resmi Gazetede yayınlanan 2006/10197 sayılı kararı ile serbest bölge hududunun dışında bırakılmıştır. Bu durum, davalıdan kaynaklanmayan, davalının dışında gelişen bir durum nedeniyle ifa imkansızlığına neden olmuştur. Her ne kadar, davacının inşa ettirdiği tesisin bedeli davacıya ödenmemişse de, Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği'nin 8. Maddesine göre tesisin bulunduğu arazinin Hazineye intikal etmesi ve taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesi hükümlerinde de arazinin Hazineye intikal etmesi sonucunda davalıya yüklenecek bir sorumluluğun belirtilmemiş olması nedeniyle davacının ileri sürdüğü hakkı davalıya dermeyan edemeyeceği gözetilmeden davanın kabulü kararı verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı adına tasfiye heyetinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı tasfiye memuruna iadesine, 03/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.