Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2011/563 Esas 2011/283 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayet davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı şikayetin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde şikayetçi vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-K A R A R-
Şikayetçi vekili, Hisar Veraset ve Harçlar Müdürlüğünün harç tahsil müzekkeresine dayalı 10.270,81 TL alacağın iflas dairesince sıra cetvelinin 4. sırasına kaydedildiğini, oysa alacağın mahkeme harcı olup, devlet alacağı olması nedeniyle 3. sıraya kaydının gerektiğini ileri sürerek, sıra cetvelinin düzeltilmesini talep etmiştir.
Şikayet olunan, özel borç ilişkisinden kaynaklanan, tahakkuku tahsile bağlı harç tahsil müzekkeresine dayalı alacak isteminin vergi niteliği taşımadığından 4. sıraya kaydının yapıldığını belirtmiştir.
İcra Mahkemesince, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davacının alacağının dayanağının harç tahsil müzekkeresi olduğu, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 28/a maddesinin ( ... Karar ve ilam harcı ödenmedikçe ilgiliye ilam verilmez..) tümcesinin Anayasa"ya aykırı bulunarak iptal edildiği, Anayasa Mahkemesi iptal kararı dikkate alındığında ilam harcının taraflarca ödenmesinde ilamın uygulanması bakımından bir zorunluluk kalmadığı, özel borç ilişkisinden kaynaklanan tahakkuku tahsile bağlı harç tahsil müzekkeresine dayalı alacak isteminin vergi niteliğini taşımadığı ve sıra cetvelinin 4. Sıraya alınmasında bir usulsüzlük bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararı, şikayetçi vekili temyiz etmiştir.
Şikayet, iflas idaresince düzenlenen sıra cetveline itiraz istemine ilişkindir.
Şikayetçi idarenin harç tahsil müzekkeresine dayalı harç alacağı iflas idaresince sıra cetvelinin 4. sırasına kaydedilmiş, idare, alacağın imtiyazlı alacak olması nedeniyle 3. sıraya kaydedilmesi gerektiği iddiası ile eldeki davayı açmıştır.
Uyuşmazlık “harç” alacağının İİK 206. maddesinin 3.sırasına yazılması gereken “imtiyazlı alacak”olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
6183 sayılı Kanun"un 21/3. maddesi, amme alacağının imtiyazlı alacak olduğunu, aynı Kanun"un 1. maddesi ise harcın amme alacağı olduğunu düzenlemektedir.
Harcın doktrinde çeşitli tarifleri bulunmakla birlikte “idarenin ifa ettiği bazı hizmetler veya bu hizmetlerin idareye yüklediği masraflar dolayısıyla alınan özel nitelikli vergi” olduğunda birleşilmektedir.
Anayasa Mahkemesi çeşitli kararlarında harcı tanımlarken “harç idarece yapılan bir hizmetten yararlananlardan bu hizmet dolayısıyla alınan para,diğer bir deyimle verginin özel ve ayrık bir türü” ifadesini kullanmıştır. (Anayasa Mahkemesi"nin 17.12.1968 gün ve 1968/12 E ve 1968/65 K sayılı ilamı ile 14.01.2010 gün ve 2009/27E ve 2010/9K sayılı ilamı bu yöndedir)
Yargı kararları ve doktrin görüşü nazara alındığında harç, bir tür vergi olarak kabul edilmektedir. Bu olgu nazara alınarak harç alacağının imtiyazlı alacak olarak nitelendirilip, İİK’nun 206. maddesinde belirtilen 3.sıraya alınması gerekirken, aksi gerekçelerle şikayetin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün şikayetçi yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 13.09.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.