18. Hukuk Dairesi 2015/21703 E. , 2016/959 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, davalı derneğin 12.01.2014 tarihli genel kurulunun iptali ve derneğe kayyım atanması istenilmiştir. Mahkemece davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı derneğin üyesi olduğunu, derneğin 20.04.2011 tarihinde yaptığı olağan genel kurul toplantısı ve bu toplantıda alınan kararların ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/243 Esas sayılı dosyasında verilen kararla iptal edildiğini, genel kurul toplantısı çağrısında bulunmak üzere ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/163 D.İş sayılı kararı ile kayyım atandığını, kayyım tarafından yapılan çağrı sonucu derneğin 12.01.2014 tarihinde genel kurul toplantısı yaptığını, genel kurul toplantısı üye hazirun cetvelinde dernek tüzüğünün 6. maddesinde belirtilen şartlara haiz olmayan kişilere yer verildiğini ve bunların da katılımı ile genel kurul yapıldığını belirterek usul ve yasaya aykırı yapılan davalı derneğin 12.01.2014 tarihli genel kurulunun iptali ve derneğe kayyım atanması istenilmiştir. Mahkemece davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 83. maddesinde, toplantıda hazır bulunan ve kanun veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan üyenin, karar tarihinden başlayarak bir ay, toplantıda hazır bulunmayan üyenin kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay ve her halde karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebileceği, diğer organların kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davasının açılamayacağı, genel kurul kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz sayıldığı durumların saklı olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanunun 75/2. maddesinde ise, “Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine, sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.” biçiminde düzenlemeye yer verilmiştir.
5253 sayılı Dernekler Kanununun 32. maddesinin (b) bendinde; genel kurul toplantılarını kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak veya dernek merkezinin bulunduğu veya tüzüğünde belirtilen yer dışında yapan dernek yöneticilerinin idari para cezası ile cezalandırılacağı, mahkemece, kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak yapılan genel kurul toplantılarının iptaline de karar verilebileceği düzenlenmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun görevin belirlenmesi ve niteliği başlıklı 1. maddesinde, mahkemelerin görevinin ancak kanunla düzenleneceği ve göreve ilişkin kuralların kamu düzeninden olduğu belirlendiğinden bu husus mahkemelerce yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının, davalı derneğin üyesi olduğu, derneğin 20.04.2011 tarihinde yaptığı olağan genel kurul toplantısı ve bu toplantıda alınan kararların ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/243 Esas sayılı dosyasında verilen kararla iptal edildiği, dernek genel kurul toplantısı çağrısında bulunmak üzere ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 02.12.2013 tarih ve 2013/163 D.İş sayılı kararı ile üye görevlendirilmesi yapıldığı (kayyım atandığı), kayyım tarafından yapılan çağrı sonucu derneğin 12.01.2014 tarihinde olağanüstü genel kurul toplantısı yaptığı, bu toplantıda 20.04.2011 tarihli iptal edilen genel kurul toplantısındaki yönetim kurulu faaliyet raporu ile denetim raporu görüşülüp yönetimin ibra edildiği, derneğin 2011-2013 tahmini bütçesinin kabul edildiği, dernek üyesi..."ın üyelikten ihracına ilişkin yapılan itirazın reddedildiği ve yeni yönetimin seçildiği, davacının usul ve yasaya aykırı yapılan derneğin 12.01.2014 tarihli genel kurulunun iptali ve derneğe kayyım atanması istemiyle 11.02.2014 tarihinde eldeki bu davayı açtığı, yargılama devam ederken 27.04.2014 tarihinde derneğin yeni bir genel kurul toplantısının yapıldığı, bu toplantıda ise; 12.01.2014 ila 27.04.2014 tarihleri arası dönemi kapsar şekilde faaliyet raporu görüşülüp derneğin 2014-2016 tahmini bütçesinin kabul edildiği, dernek üyeliğinden ihraç edilenlerle ilgili yapılan itirazların karara bağlandığı ve yeni yönetimin seçildiği, mahkemece iptali istenen genel kuruldan sonra yeni bir genel kurul yapıldığından eldeki davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle davada karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, derneğin 12.01.2014 ile 27.04.2014 tarihlerinde yapılan genel kurul toplantılarında görüşülen gündem maddelerinin aynı olmadığı, dava dilekçesinde yer alan kayyım atama talebi hakkında mahkemece bir karar verilmediği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler ve yapılan açıklamalar gözönüne alındığında; iptali istenen derneğin 12.01.2014 tarihli genel kurul toplantısı ile sonradan yapılan 27.04.2014 tarihli genel kurul toplantısında görüşülen gündem maddelerinin aynı olmadığı, dolayısıyla eldeki iptal davasının konusuz kalma durumunun gerçekleşmediğinden işin esasının incelenmesi ve kayyım atama (üye görevlendirme) talebi yönünden ise sulh hukuk mahkemesi görevli olduğundan asliye hukuk mahkemesince kayyım atama davasına bakma görevinin kendisine ait olmadığı kabul edilerek dava dosyasının tefrik edilip ayrı bir esas numarası üzerinden dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerekir. Mahkemece yukarıda açıklanan nedenler gözönünde tutulmaksızın yerinde olmayan gerekçe ile davada karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.