10. Hukuk Dairesi 2015/22875 E. , 2016/143 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : İş Mahkemesi
Tarihi : 28.01.2015
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum ve O.. K.. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 01.11.1984-01.09.2012 tarihleri arasında davalılara ait çiftlik işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davacının davalılar O.. K.., İ.. K.., A.K., E.. K.. murisi A. A.K."ya ait işyerinde 01/11/1984-07/01/1996 tarihleri arasında; davalı O.. K.."ya ait işyerinde 08/01/1996-01/09/2012 tarihleri arasında hizmet akdiyle asgari ücretle sürekli ve aralıksız olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Kanun’un 86. maddesi ile 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki dava dosyasına konu olayda; mahkemece, yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Bu halde, çalışmanın geçtiği çiftlik işyerinin niteliği, kapasitesi (kaç hayvana bakıldığı), davacının bekçilik yapıp yapmadığı araştırılmalı, böylelikle yapılan işin süresi, davacının sürekli çalışıp çalışmadığı belirlenmeli, davacının nüfus ve seçim kayıtları getirtilerek ne zamandan beri köyde ikamet ettiği araştırılmalı, 28.01.2013 tarihli denetmen raporunda davacı ve eşinin 01.01.2000 tarihinden itibaren çiftlikte çalıştıkları yönündeki beyanları karşısında kurum raporunun aksinin ispat edilip edilmediği değerlendirilerek, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan kurum ve O.. K.. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalı O.. K.."ya iadesine, 18.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
