Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, hizmet ve sigorta başlangıcı tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulune karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekillince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 1.9.1983-31.12.1983 tarihleri arası 120 günlük hizmetinin tespiti ile 1.9.1983 tarihinin sigorta başlangıcı olarak tespitini talep etmiş, Mahkemece, davacının 10903.40 sicil sayılı iş yerinde 01/09/1983-31/12/1983 tarihleri arasında 120 gün olarak kuruma bildirim yapılan hizmetlerinin geçerli olduğunun, 120 günlük hizmetinin 2422 sayılı Yasa gereğince yaşlılık, malullük, ölüm sigortası yönünden prim ödeme gün sayısına eklenmesi gerektiğinin ve 01/09/1983 tarihli işe giriş bildirgesinin geçerli sayılarak davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 18 yaşını doldurduğu tarih olan 05/12/1987 olduğunun TESPİTİNE, karar verilmiştir.
Somut, olayda (10390)... unvanlı işyerinden 1.9.1983 tarihinde işe başladığına ilişkin işe giriş bildirgesinin 21.9.1983 tarihinde Kuruma intikal ettiği, dava dışı işyerinden talebe konu 1.9.1983-31.12.1983 tarihleri arası bildirimin bulunmadığı, işyerinin 13.5.1970-20.6.2002 tarihleri arasında kapsamda bulunduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, sigorta başlangıcının tespiti yönünden verilen karar doğru ise de işveren davaya dahil edilmeksizin, talebe konu dönemde bildirimli çalışması bulunmayan davacı yönünden 120 günlük hizmetinin 2422 sayılı Yasa gereğince yaşlılık, malullük, ölüm sigortası yönünden prim ödeme gün sayısına eklenmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesi hatalıdır.
Dava 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının
önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesinde “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve verilen kararın infazı açısından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır bu nedenle, sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular ışığında; Mahkemece, talep edilen çalışma dönemindeki gerçek işveren belirlenmeli, HMK. 124. maddesi dikkate alınmak suretiyle, gerçek işverenlere karşı husumet yönetilmeli, işverenin göstereceği bütün deliller toplanmalı, öncelikle, iddia edilen dönemde böyle bir işyerinin mevcut ve faal olup olmadığı yöntemince araştırılıp saptanmalı, tespite konu çalışmalara ilişkin olarak varsa işveren nezdindeki belgeler getirtilmeli, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılarak bu konuda yeterli ve gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekillinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 18.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.