KARAR
Görevli memura hakaret suçundan sanık ..."ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 125/1-3-a (3 kez) maddesi uyarınca 3 defa 1 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, sanığın anılan Kanun"un 53/1-c maddesinde sayılı haklan şartla tahliye tarihine kadar, 53/1. maddesindeki haklardan ise infaz tarihine kadar mahrum bırakılmasına dair Bodrum 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 22/01/2009 tarihli ve 2005/835 esas, 2009/23 sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 06.04.2015 tarih ve 116361 sayılı istem yazısıyla dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında “Dosya kapsamına göre,
1-5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 53/2. maddesinde yer alan "Kişi, işlemiş bulunduğu suç dolayısıyla mahkûm olduğu hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar bu hakları kullanamaz."" ve 3. fıkrasındaki "Mahkûm olduğu hapis cezası ertelenen veya koşullu salıverilen hükümlünün kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkileri açısından yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz." şeklindeki düzenlemeler karşısında, anılan maddenin 1-c bendinde yer alan hak yoksunluğunun sadece kendi alt soyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkileri açısından koşullu salıvermeden sonra uygulanamayacağı, kendi alt soyu dışındaki kişiler bakımından vesayet ve kayyımlıkla ilgili hak yoksunluğu ile anılan maddenin 1. fıkrası a, b, d ve e bentlerinde yazılı hak yoksunluklarının ise cezanın infazının tamamlanmasına kadar devam edeceği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde,
2-Sanığın müştekiler Hüsnü Apak ve Erhan Yurt"a yönelik hakaret suçunu tek bir fiil ile işlediğinin anlaşılması karşısında, 5237 sayılı Kanun"un 43/2. maddesinde yer alan "Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da. birinci fıkra hükmü uygulanır" hükmüne aykırı olarak, sanık hakkında müştekilere yönelik eylemi nedeni ile ayrı ayrı iki kez cezalandırılmasına karar verilmesinde, isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
a- TCK"nın 43. maddesinin uygulanması gerektiğine ilişkin olarak yapılan incelemede:
5237 sayılı TCK’nın “Zincirleme Suç” başlıklı 43. maddesinin 1. fıkrasında; “Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. Mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır” şeklinde zincirleme suç tanımlanmış, ikinci fıkrasında ise; “Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra hükmü uygulanır” denilmek suretiyle zincirleme suçtan farklı bir müessese olan, aynı nev’iden fikri içtima kuralı düzenlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu sistematiğinde, kural olarak yasadaki suç tanımına uygun her bir netice ayrı bir suç oluşturmasına karşın, bu kuralın istisnaları olarak, TCK’nın “suçların içtimaı” bölümünde, 42, 43 ve 44. maddelerine yer verilmiştir. Aynı nev’iden fikri içtima halinde, fiil yani hareket hukuksal anlamda tektir ve bu fiille aynı suç birden fazla kişiye karşı işlenmektedir. Bu durumda hareket tek olduğu için, fail hakkında tek bir ceza verilecek, ancak bu ceza mağdur sayısı fazla olduğu için, TCK’nın 43/1. maddesine göre artırılacaktır.
İnceleme konusu somut olayda; daha önce zabıta görevlileri tarafından, hakkında tombalacılık yaptığı için işlem yapılan sanığın zabıta amirliğine gittiği, burada, “şerefsizler, siz beni yaktınız o.. çocukları” diye hakarette bulunduğu, bu sözlerin müşteki Mehmet Gül tarafından duyulduğu ve yine müşteki Mehmet tarafından sanığın zabıta amirliğinden dışarı çıkarılması sırasında , diğer müştekiler Hüsnü Apak ve Erhan Yurt"un zabıta amirliğine doğru geldiği, sanığın bu müştekileri görmesi üzerine de “ beni bu şerefsizler yaktı, namussuzlar, o.. çocukları” şeklinde hakaret ettiği olayda, sanığın müşteki zabıta memurlarına yönelik hareketlerinin aynı yer ve zamanda, aynı suç işleme kararıyla, birbirini takip eden söz ve davranışlarla gerçekleşmesi nazara alındığında, hukuken bir bütün halinde tek bir hakaret fiilini oluşturduğu anlaşılmakla, tek fiille birden çok müştekiye karşı hakaret suçunu işleyen sanık hakkında TCK’nın 43/2. maddesinde düzenlenmiş bulunan aynı nev’iden fikri içtima hükümleri uyarınca tek ceza verilip, bu cezanın aynı Kanun"un 43/1. maddesi uyarınca arttırılması gerekirken, sanığın her üç müştekiye yönelik eylemlerinin ayrı, bağımsız hakaret suçlarını oluşturduğu kabul edilerek ayrı ayrı üç cezaya hükmedilmesi hukuka uygun bulunmamıştır.
b- TCK"nın 53/2. maddesinin hatalı uygulanmasına ilişkin olarak yapılan incelemede ise;
5237 sayılı TCK"nın 53/3. maddesinde "Mahkum olduğu hapis cezası ertelenen veya koşullu salıverilen hükümlünün kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkileri açısından yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz" hükmü yer almaktadır.
İnceleme konusu somut olayda; mahkemece hakaret suçundan hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilen sanık hakkında, 5237 sayılı TCY"nın 53. maddesinin 3. fıkrası hükmü gözetilmeden, aynı Kanun maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (d) ve (e) bendindeki haklardan hapis cezasının infazı tamamlanıncaya, (c) bendinde belirtilen haklardan ise koşullu salıverilme tarihine kadar yoksun bırakılmasına karar verildiği görülmektedir. Ancak mahkemenin TCK"nın 53/1-c maddesindeki hak yoksunluğuyla ilgili, aynı Kanun maddesinin 3. fıkrasındaki sınırlandırıcı hükmün yalnızca “kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkileri açısından”uygulanmayacağının gözetilmemesinin hukuka aykırı olduğu anlaşılmaktadır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın, düzenlediği tebliğnamedeki düşünceler yerinde görüldüğünden,
1- Hakaret suçundan sanık ... hakkında, Bodrum 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 22/01/2009 tarihli ve 2005/835 esas, 2009/23 sayılı kararının, 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Karardaki hukuka aykırılık aynı Kanun maddesinin 4-d fıkrasına göre, sanığa daha hafif bir cezanın verilmesini gerektirmekle, TCK’nın 125/3-a maddesi uyarınca, mahkemece hapis cezasının tercih edilmiş olduğu da gözetilerek, sanığın 1 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına,
3- Sanığın hakaret suçunu birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlemesi nedeniyle cezasının TCK’nın 43/2. maddesi uyarınca takdiren 1/4 oranında arttırılarak, 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, infazın bu miktar üzerinden yapılmasına,
4- Anayasa Mahkemesi’nin hükümden sonra 24/11/2015 gün ve 29542 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 08/10/2015 gün ve 2014/140 esas, 2015/85 sayılı kararı da gözetilerek, TCK’nın 53. maddesinin uygulanmasına ilişkin kısımdan “seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan” ibareleri çıkartılmak ve aynı Kanun’un 53/1-c maddesi uyarınca hükmedilip koşullu salıverilme tarihine kadar süreceği belirtilen hak yoksunluğunun başına, "kendi altsoyu üzerindekilerle sınırlı olmak üzere" ibaresinin eklenmesine,
5- Kararın diğer yönlerinin olduğu gibi bırakılmasına, 01.02.2016 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.