Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2016/14384 Esas 2020/314 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/14384
Karar No: 2020/314
Karar Tarihi: 22.01.2020

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2016/14384 Esas 2020/314 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Mahkeme, dava konusu taşınmazın mirasbırakan tarafından mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak satışının tapu iptali ve tescil isteği ile dava edildiği, ancak davacının daha sonra feragat ettiği ve mahkemece davanın reddedildiği belirtilmiştir. Ancak, davacının feragat ettiği beyanının gerçeği yansıtmadığı iddiası varsa, bu durumun aynı dava içinde ya da ayrı bir dava olarak incelenmesi gerektiği ve mahkemece, feragatin iddia edilen hileye dayalı olduğu iddiasının hadise şeklinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 162. ve 163. maddeleri-önsorun) her türlü delille ispatının mümkün olduğu göz önünde bulundurularak, bu yöndeki taraf delillerinin toplanması ile hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle, hükmün bozulması gerektiği kararı verilmiş ve kanun maddeleri olarak HMK m.311 ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 162. ve 163. maddeleri-önsorun belirtilmiştir.

1. Hukuk Dairesi 2016/14384 E. , 2020/314 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakanı ...ün ... ada ... parsel sayılı taşınmazını davalılara satış suretiyle temlik ettiği, işlemin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek miras payı oranında tapu iptali ve tescil istemiş, aşamada davadan feragat etmiştir.
Davalılar, taşınmazı bedelini ödeyip satın aldıklarını, muvazaanın bulunmadığını belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Somut olayda davacı, 26.01.2016 tarihli dilekçesi ile davasından feragat etmiş, mahkemece feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, temyiz dilekçesinde feragatin özgür iradesini yansıtmadığını, hile ve edimler arasındaki aşırı oransızlık nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
Bilindiği üzere, davacının davasından feragat etmesi ile dava konusu uyuşmazlık sona erer, kesin hükmün hukuksal sonuçları doğar (HMK m.311). Bu nedenle mahkeme henüz feragat nedeniyle davanın reddine karar vermemiş olsa bile davacı feragatten dönemez (rücu edemez) başka bir ifadeyle davacı, feragat beyanı ile bağlıdır.
Ancak, feragatle ortaya çıkan sonucun iradeyi bozan bir halin nedenine dayandığı (HMK m.311) kanıtlanırsa, doğurduğu netice bakımından iradesi fesada uğrayan kimseye talep hakkı bahşedeceğinden kuşku yoktur.
Feragate ilişkin irade açıklanmasının gerçeği yansıtmadığının bildirilmesi halinde, bu halin ya aynı dava içerisinde HMK"nin 163.maddesine göre ön sorun (hadise) şeklinde ya da ayrı bir dava olarak incelenmesi olanaklı ve gereklidir.
Hâl böyle olunca; mahkemece, feragatin hileye dayalı olduğu iddiasının hadise şeklinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 162. ve 163. maddeleri-önsorun) aynı dava içerisinde her türlü delille ispatının mümkün olduğu gözetilerek, bu yöndeki taraf delillerinin toplanması ile hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi için hüküm bozulmalıdır.
Davacı tarafın bu yönlere değinen ve yerinde görülen temyiz itirazının kabulüyle hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.