MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın asıl, birleşen ve karşı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı-karşı davalı ... İnş.Turz..San. Tic. A.Ş vekilince duruşmalı ve davalı-karşı davacı kooperatif vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı-karşı davalı vekili Av.... ile davalı karşı davacı kooperatif vekili Av. ... ve ... vekili Av. ..."ın gelmiş, diğer taraflardan gelen olmadığından onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı, davalı kooperatif ile 30.01.1997 ve 30.10.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerini imzaladıklarını, diğer davalıların da sözleşmede müşterek ve müteselsil kefil sıfatıyla yer aldıklarını, buna göre, dava konusu taşınmaza 3 bloktan ibaret inşaat yapılacağı ve en geç 30.08.2000 tarihinde bağımsız bölümlerin teslim edileceğinin kararlaştırıldığını, ancak kooperatifin edimlerini yerine getirmediğini, bunun üzerine çekilen ihtar ile davalının temerrüde düşürüldüğünü ve inşaat seviyesini mahkemeye başvurarak tespit ettirdiklerini, sonrasında da Vakıflar Genel Müdürlüğüne karşı taahütte bulundukları için inşaatı tamamlamak zorunda kaldıklarını, yaptıkları işin bedelinin 429.244,17 TL olduğunun mahkemece tespit edildiğini, sözleşme gereği, gecikme nedeniyle ilk 6 ay daire başı aylık 200 DM"den toplam 90.000 DM (bugün itibariyle 74.450,00 TL) alacaklı olduklarını, paylarına düşen 75 daire için davaya kadar kalan 19 ay bakımından 285.000 DM daha kira alacaklarının doğduğunu, yine ödenmesi gereken 13.137,00 TL elektrik abonelik ücreti, 3.977,00 TL su abonelik ücreti, 20.000,00 TL yol katılım ücreti ile davalıların işi geciktirmeleri sebebiyle Vakıflar Genel Müdürlüğü"ne ödenen 10.000,00 TL gecikme cezası ile 10.000,00 TL kat irtifakı emek ve masrafları için olmak üzere toplam 57.114,00 TL daha alacaklı olduklarını, tüm alacaklarının ödenmesi için davalılara çektikleri 24.09.2002 tarihli ihtarın da sonuçsuz kaldığını ileri sürerek, 796.571,88 TL asıl alacak ve şimdilik 1.000,00 TL faiz alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davacı, birleşen 2008/834-691 E. sayılı davasında; bağımsız bölümlerle ilgili tüm harcamalarını ayrıntılı olarak belirterek toplam 304.365,55 TL masrafın harcama tarihlerinden yürütülecek reeskont faiziyle davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı kooperatif, sözleşme gereği kendi paylarına düşen bağımsız bölümlerin tapusunun verilmediğini savunarak, öncelikle davanın reddini, karşı dava olarak da; dava konusu 2429 ada 7 parsel nolu taşınmazdaki A,B,C bloklardan, B Blok 3-13 dahil daireler dışındaki daireler ile A ve C blokların tamamının kendi adlarına tescilini talep etmiş, aynı davada ... Vakıflar Genel Müdürlüğü ve ..."a da husumet yöneltilmiştir.
Davalı ... Yürekçi davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; karşı davacının karşı davasında tapu iptali ve tescil talebinde bulunduğu bağımsız bölümlerin davacı ... A.Ş. adına kayıtlı olduğu, diğer davalılar Vakıflar Genel Müdürlüğü, ... ve ... İnş. Ltd. Şti"nin adına tapulu bağımsız bölüm olmadığı için, bu davalıların karşı davalı sıfatlarının bulunmadığının anlaşıldığını, bu nedenle karşı davalılar hakkındaki davanın reddi gerektiğini, davacı ... A.Ş"nin 429.244,17 TL harcama yaparak inşaatları tamamladığının anlaşıldığını, davalılarca ödenmesi gerekirken davacının ödediği 57.114,00 TL ve dairelerin geç teslimi sebebiyle 263.788,36 TL kira tazminatı olmak üzere toplam 750.146,53 TL"nin 02.12.2008 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle davalılardan tahsiline, fazla taleplerin reddine, karşı davada; taşınmazdaki A Blok 1-29 (1 ve 29 dahil) no"lu bağımsız bölümler, B Blok 14-29 (14 ve 29 dahil), C Blok 1-8, 12-20, 24-26, 28 ve 30-32 no"lu bağımsız bölümlerin davalı kooperatif adına tesciline, taşınmazın tapu kaydındaki "davalıdır" şerhinin kaldırılmasına karar verilmiş, birleşen davada ise, 7.594,93 TL"nin dava tarihi olan 02.12.2008"den itibaren değişen reeskont faiziyle davalılardan tahsiline, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı-karşı davalı ... İnş. ve davalı-karşı davacı kooperatif vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl ve birleşen davada davacı ... A.Ş ile asıl davada davalı ve karşı davada davacı, birleşen davada davalı... Yapı Kooperatifi vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Asıl davada davacı-karşı davalı ve birleşen davada davacı ... A.Ş"nin temyiz itirazları yönünde yapılan incelemede;
... A.Ş. tarafından 2008/834 E. sayılı davada, kooperatif ile kefilleri aleyhine açılan alacak davasında mücerret kooperatifin kabulüne dayalı olarak kısmen tahsil kararı verilmiştir. Oysa dosyadaki belgelere ve alınan bilirkişi raporlarına göre, davacı yanca davalı kooperatif yerine davalılardan Ayşad Ltd. Şti. adına ödenen prim tutarı 150.885,59 TL, vakıflar için belediyeye ödenen 750,00 TL, tapu harçları için ödenen 2.389,95 TL ve A ve B Bloklar yol katılım harcı bedeli 12.250,00 TL ile vakıflara ödenen gecikme tazminat tutarı 22.260,00 TL olarak saptanmış bulunmaktadır. Bunun yanında yine birleşen davada, alınan bilirkişi raporlarına göre, davacı yanca ödendiği ileri sürülen muhtelif tapu harçları ile vakıflarca ödenen usulsüzlük cezasının dava konusu sözleşmelerle ilgisinin tespiti için bir takım belgelere ihtiyaç olduğu ve yazışmalar yapılması gerektiği
belirtilmesine, ayrıca davacı yanca yapıldığı ileri sürülen yangın merdivenin yerinde mevcut olup olmadığı, imal edilmişse hangi tarafça yapıldığının tespiti gerekmesine rağmen, belirtilen hususlar incelenmeksizin sonuca varılmıştır. Bu durumda, yukarıda belirtilen alacak kalemleri yönünden, kooperatifin gerek asıl, gerekse de birleşen davadaki isteklere yönelik kısmi kabul beyanı da dikkate alınarak yapılacak yazışma ve yaptırılacak bilirkişi incelemesi sonucuna göre bir neticeye varılmalıdır.
Bunun yanında, asıl davaya karşı açılan karşı davada toplam 74 adet bağımsız bölümün tescili istenmiş ve 70 adet bağımsız bölümün tesciline karar verilmek suretiyle tescil istekleri kısmen kabul edilmiş olduğu halde, reddedilen dava bölümü yönünden, ... A.Ş. yararına vekalet ücretine hükmedilmemesi de usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Keza, karşı davada kooperatife ait olduğu belirlenen tüm bölümlerin tesciline karar verildiği, oysa asıl ve birleşen dava kapsamlarına göre kooperatifin ... A.Ş."ye borçlarının bulunduğu nazara alındığında ve bu bölümlerin ... A.Ş"nin teminatını teşkil ettiği gözönünde tutularak, asıl ve birleşen davalardaki borçların ödenmesi koşuluyla, birlikte ifa suretiyle tescile karar verilmesinin düşünülmemesi de doğru olmamıştır.
3-Asıl davada, davalı ve karşı davacı ve birleşen davada davalı kooperatif vekilinin temyiz itirazlarına gelince; taşınmazlar üzerine arsa payı karşılığı inşaat yapımı konusunda Kayseri Vakıflar Bölge Müdürülüğü ile ... A.Ş. arasında 13.06.1995 tarihinde sözleşme yapıldıktan sonra, bu sefer ... A.Ş. ile.... .kooperatifi arasında 30.01.1997 ve 30.10.1997 tarihlerinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri yapıldığı, bu sözleşmelere göre toplam 5 blokta 148 adet daire yapılacağı, bu dairelerden 74 adedin kooperatife, yine 74 adedinin ise ... A.Ş"ye ait olacağı, ... A.Ş"nin de alacağı 74 adet bağımsız bölümden 69 adedini Vakıflar Bölge Müdürlüğü"ne devredeceği kararlaştırılmış, yine aynı sözleşmelerde 4 adet bağımsız bölümün de kooperatif tarafından ... A.Ş"ye satıldığı ifade edilmiştir. Yanlar arasındaki bu sözleşmede kooperatifin ... A.Ş"ye bağımsız bölümleri 30.08.2000"e kadar teslim edeceği aksi takdirde 6 ay için bağımsız bölüm başına aylık 200 DM maktu tazminat ödeyeceği belirtilmiştir. ... A.Ş. asıl davada 30.08.2000 ila 30.09.2002 tarihleri arasındaki 25 aylık gecikme süresi için tazminat talebinde bulunmuş, mahkemece de 74 adet bağımsız bölüm üzerinden ilk 6 ay için maktu 200 DM"den, takip eden dönem için de rayiç kira bedeli olarak gecikme tazminatına hükmedilmiştir. Bilindiği üzere gecikme tazminatı talep edilebilmesi için gecikme nedeniyle bir zarara uğranılması gerekmektedir. Oysa yukarıda değinildiği üzere 74 adet bağımsız bölümden 69 adedi Vakıflar İdaresine ait olup, gecikmeden dolayı Vakıflar İdaresine ... A.Ş. tarafından bedel ödenmiş ve bu bedel de birleşen davaya konu yapılmıştır. Şu halde ... A.Ş."nin kooperatifin gecikmesi nedeniyle zarara uğrama ihtimali bulunan bağımsız bölüm sayısı, sözleşmeyle kendisine bırakılan 5 adet bağımsız bölüm yönünden sözkonusu edilebilir. Şu halde, asıl davadaki gecikme tazminatı hesabının buna göre yapılması gerekirken, anılan husus nazara alınmaksızın aksi yönde rapor veren bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulması yanlış olmuştur.
Asıl davadaki istek kalemlerinden olan eksik işlerin giderilme bedeli olarak 429.244,17 TL talep edilmiş, bu talep aynen hüküm altına alınmıştır. Ne var ki; bu bedelin hesabında taraflar arasında bayındırlık birim fiyatlarının uygulanacağına dair bir anlaşma bulunmadığı halde, serbest piyasa-mahalli piyasa rayiçleri üzerinden hesap yapılması yerine anılan birim fiyatlarla hükme varılması doğru olmadığı gibi, ... A.Ş"nin sözleşmeler gereği
kendisine düşecek ve satın aldığı tüm bölümler ile ortak alanlardan payına düşen kısım için talepte bulunabileceği de nazara alınmadan hatalı bilirkişi raporuna itibar edilerek, yazılı şekilde karar verilmesi de yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı-karşı davalı ... İnş. Turz. San. Tic. A.Ş ve davalı-karşı davacı ... Konut Yapı Kooperatifi vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı-karşı davalı ... İnş. Turz. San.Tic. A.Ş ve davalı-karşı davacı ... Konut Yapı Kooperatifi yararına BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde iadesine, 900,00 TL duruşma vekalet ücretinin asıl ve birleşen davada davacı-karşı davada davacı ile asıl ve birleşen davada davalı-karşı davada davacılardan karşılıklı alınarak birbirlerine ödenmesine, 900,00 TL duruşma vekalet ücretinin asıl ve birleşen davada davalı-karşı davada davacıdan alınıp karşı davalı ..."ne ödenmesine, kararın tebliğinten itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.