BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/676 Esas 2019/969 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2017/676
Karar No: 2019/969
Karar Tarihi: 05.11.2019
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/676 Esas 2019/969 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/676 Esas
KARAR NO : 2019/969
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 26/07/2017
KARAR TARİHİ : 05/11/2019
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; müvekkili şirket ile takip borçlusu arasında 24/03/2010 tarihinde Acentelik Sözleşmesi akdedildiğini, davalı tarafından 08/09/2015 tarihli, ... nolu ve 5.000,00.-TL tutarlı teminat mektubu verildiğini, söz konusu teminat mektubunun geçerlilik süresinin 07/09/2016 tarihi itibari ile sona erdiğini ve davalı acenteye yeni teminat mektubu için talepte bulunulduğunu, ancak davalı acente tarafından teminat tesis edilmediğini, bunun üzerine davalı acenteye ... 16. Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye nolu ihtarnamesi keşide edilerek teminat mektubunun süresinin dolduğunu, şirket lehine yeniden teminat tesis edilmesi gerektiği ve 31/10/2016 tarihi itibari ile cari hesaptan kaynaklı olarak müvekkili şirkete 13.881,24.-TL borcun ödenmesi hususlarının ihtar edildiğini, cari hesap borcunun ödenmemesi üzerine acentelik sözleşmesinin tek taraflı olarak fesih edildiğini, müvekkili şirketin cari hesap uyarınca davalıdan 13.387,36.-TL alacağının bulunduğunu, acenteye işinin gereklerini yerine getirebilmesi için verilen Ipad ve akıllı kalemin 1.944,00.-TL olduğunu, netice itibariyle davalının donanım ve cari hesap borcu olarak toplam 14.273,84.-TL borcu bulunduğunu beyanla neticeten itirazın iptali ile takibin devamına, alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve duruşmadaki beyanında özetle; yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, acentelik sözleşmesi için damga vergisi ödenmemiş olduğunu, taraflar arasında cari hesap sözleşmesinin mevcut olmadığını, bu nedenle herhangi bir borcun da bulunmadığını, cari hesap borcu iddia edilen borcun 2015 senesinde akdedilen "Yuda Tastasa" sözleşmesi ile ilgili olduğunu, davacı şirketin 01/01/2016 tarihinde yürürlüğe giren 435 sayılı sirküleri geriye yürüterek borç yaratmaya çalıştığını, müvekkili tarafından ... Bankası A.Ş. ne kesin teminat mektubu için başvuruda bulunulduğunu, 05/12/2017 tarihine kadar geçerli olacak şekilde 5.000.TL lik mektubun hazır edildiğini, ancak davacı tarafından teminat mektubunun miktarının 5.000. USD ye yükseltildiğini ve acentelik sözleşmesinin haksız olarak fesih edildiğini beyanla neticeten yetki ve usul yönünden davanın reddine, taraflar arasında yazılı bir cari hesap sözleşmesi bulunmaması ve borcun gerçek bir borç olmaması nedeniyle davanın reddine, taleplerinin kabul görmemesi durumunda müvekkili davacıda bulunan portföyünün acente muhasebesinden anlayan bir bilirkişi eli ile tespit edilmesi ve hak ettiği portföy tazminatının hesap edilmesi ile 6098 sayılı TBK md. 139 gereğince takas ve mahsubuna, müvekkili lehine %20 kötü niyet tazminatına, masraf ve ücreti vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davaya konu ... 25. İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı icra dosyası getirtilip dosya arasına konulmuştur,incelendiğinde;davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 16/01/2017 tarihinde cari hesap alacağından kaynaklı 14.273,84 TL asıl alacak, 13,69 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 14.287,53 TL'lik ilamsız takipte bulunulduğu, ödeme emrinin borçluya 19/01/2017 tarihinde tebliğ olduğu,davalı borçlu 25/01/2017 tarihli dilekçesi ile borca itiraz etmesi üzerine takibin durduğu ve süresi içerisinde itirazın iptali davası açıldığı görülmüştür.
Mahkememizin 02/10/2018 tarihli ara kararı gereğince dosya rapor hazırlanmak üzere mali müşavir ve sigorta hukukçusu bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 20/12/2018 teslim tarihli raporda özetle; Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucu, her türlü delilin takdiri ve nihai karar Sayın Mahkemeye ait olmak üzere;
1- Davalı acentenin 2016 yılında 30/06/2016 itibarıyla net tahsilatının 400.819.-TL olduğu ve buna göre 5 adet ödül hak etmiş olduğu anlaşılmaktadır. Buna tekabül eden tutar 5.000.-TL üzerinden ( 5 adet ödül x 5.000.-TL = ) 25.000.-TL acenteye alacak kaydedilmiştir.
2- Bu ödülün belirlenmesinde hesaba katılan ... nolu poliçenin 04/08/2016 tarihinde iptal edildiği ve 30/09/2016 itibarıyla davalı acentenin net tahsilatının bu sefer 167.822.-TL.ye düştüğü tespit edilmiştir. Bu net tahsilat tutarına göre ise davalının hak ettiği ödül de ( 167.822 / 75.000 = ) 2 adete düşmektedir. Ancak 2016 yılında davacı davalıya 5 adet ödül üzerinden 25.000.-TL ödeme yaptığından, bu sefer fazladan ödenmiş duruma düşen 3 adet ödül tutarı olan ( 3 x 5.000 = ) 15.000.-TL.yi davalı acente hesabına borç kaydettiği ve alacağın da buradan doğduğu anlaşılmaktadır. Davacının sebepsiz duruma düşen bu ödül tutarının iadesini talepte haklı olduğu kanaatindeyiz. Poliçenin başlangıç tarihinin 2015 yılı olmasının da sonuca etkili olmadığı, neticede söz konusu poliçe tahsilatının ödül belirlenmesinde etkili olması sebebiyle, poliçe iptal edildiği için ona karşılık gelen ödül tutarının iadesinin gerektiği kanaatindeyiz.
3- Davacının, ödediği fazla ödül tutarından, davalı acentenin diğer işlerden hak ettiği üç poliçenin komisyon tutarını tenzil ederek ( 15.000 – 557,38 – 561,38 – 493,88 = ) 13.387,36.-TL’lik komisyon ödemesi ile 886,48.-TL’lik Ipad ve akıllı kalem bedelini davalıdan talep etmekte haklı olduğu ve talep edebileceği toplam tutarın 14.273,84.-TL olabileceği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
4- Mahkemenizce davacı iddialarına itibar edilmemesi yani sözleşmenin haksız yere feshedildiğine itibar edilmesi durumunda ise, davacı talepleri yerinde olamayacaktır.
5- Taraflar arasında, teminat konusunda da bir uyuşmazlık olduğu ancak verilen teminatın tutarının belirli olduğu anlaşılmaktadır. Uyuşmazlık konusunun teminat tutarının arttırılması ve döviz cinsine dönüştürülmesi talebiyle ortaya çıktığı ancak mevcut durumda tutar konusunda uyuşmazlık olmadığı için mali veya hukuki yönden sonuca etkili olmadığı kanaatindeyiz.
IV.) SONUÇ
Yukarıda arz ve izah etmeye çalıştığımız sebeplerle, davacının, ödediği fazla ödül tutarı ile 886,48.-TL’lik Ipad ve akıllı kalem bedelini davalıdan talep etmekte haklı olduğu ve davalı acentenin diğer işlerden hak ettiği üç poliçenin komisyon tutarı tenzil edildiğinde davacının talep edebileceği toplam tutarın 14.273,84.-TL olabileceği yönünde görüş ve kanaatte bulunmuşlardır.
Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalı vekiline HMK 281 ve 186 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edilmiştir.
Mahkememizin 25/01/2019 tarihli duruşmasının ara kararı ile davalı vekilinin beyan dilekçesindeki itirazları karşılar nitelikte ve Mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık noktaları da gözetilerek ek rapor alınmak üzere dosya bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 31/05/2019 teslim tarihli ek raporda özetle; a.) Kök rapordaki kanaatimizde herhangi bir değişikliğe gidilmediği, b.)Mahkemenizce davalı iddialarına itibar edilmesi ve takas mahsup talebinin yerinde olduğuna hükmedilmesi durumunda, davacı verileri esas alınmak suretiyle davalı açısından portföy tazminatı tutarının 40.557,15.-TL olarak hesaplandığı yönünde görüş ve kanaatte bulunmuşlardır.
TÜM DOSYA KAPSAMINDAN:Davanın cari hesap alacağından kaynaklı itirazın iptali davası olduğu,
Buna göre, taraflar arasında 24/03/2010 tarihli acentelik sözleşmesi olduğu, davalı acentenin yapmış olduğu net tahsilat miktarına göre 2016 yılında 25.000,00 TL ödül hakedişi aldığı, ancak bu ödülü almaya esas poliçelerden birinin iptal edilmesi nedeniyle tahsilatın düşmesinden kaynaklı olarak davacının diğer bir takım işlerden hakettiği komisyonlar düşülmek suretiyle haketmiş olduğu ödülün 10.000,00 TL 'ye tekabül etmesi de gözetilerek 13.387,36 TL ile 1.944,00 TL acenteye işlemini yerine getirebilmesi için verilen Ipad ve akıllı kalem bedeli olan 1.944,00 TL'yi talep ettiği ve süresi dolan teminat mektubunun yenilenmediğinden bahisle sözleşmeyi feshettiği, alacağın tahsili için yapılan takibe davalının itiraz ettiği ve borçlu olmadığını savunduğu ve takas definde bulunduğu, alınan bilirkişi raporuna göre donanım bedelinin 886,48 TL olduğu, davalının ödüle esas poliçelerden birinin iptali nedeniyle davacı şirketin ödemiş olduğu ödül hakedişinin fazlasını iade de haklı olduğu, bu borcun ödenmemesi ve acentelik sözleşmesinin 11.maddesine göre yine davacı şirketin davalı tarafından gösterilen teminatın arttırılmasını isteyebileceeği, yine borcun teminatı aşması halinde veya istenen ek teminatın gösterilmemesi halinde davacının sözleşmeyi feshetme hakkı olduğu, davalının istenen teminat miktarını da göstermeyerek sözleşmeye aykırı davrandığı, bu haliyle davacının asıl alacak yönünden davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği, temerrüt hasıl olmadığından faiz alacağının reddi gerektiği anlaşılmıştır.
Davalı taraf TBK 139. madde uyarınca hakettiği portföy tazminatının talep edilen alacakla takas talebinde bulunmasada, yukarıda belirtildiği şekilde davacı şirketin davalı ile aralarında olan sözleşmeyi haklı sebeple feshettiği anlaşıldığından davalının tazminat hakkı olmayacağı anlaşıldığından bilirkişice hesap edilen 40.557,15 TL tazminatın alacak ile takası ve mahsubu yoluna gidilmemiş, buna yönelik aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Açıklanan gerekçeye göre;
1-Davacının davasının kısmen kabul, kısmen reddine davalının ... 25 İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın asıl alacak miktarı olan 14.273,84 TL üzeriden devamına, buna yönelik itirazın iptaline, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-İtirazın kötüniyetli olduğu ispatlanmadığından tazminat talebinin reddine,
3-Karar tarihine göre alınması gereken 975,04 TL harçtan peşin alınan 244,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 731,04 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 244,00 TL peşin harç masrafının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı duruşmalarda kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar yönünden hesaplanan 2.725,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini duruşmalarda vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince ret edilen miktar yönünden hesaplanan 13,69 TL ( AAÜT. 13/2 maddesi gereği ) vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Davacının yapmış olduğu toplam 1.667,40 TL yargılama giderinin davanın red/kabul oranına göre 1.665,80 TL'sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,geri kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davacı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
9-Davalı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalıya iadesine,
10-Karar kesinleştiğinde Mahkeme kasasındaki belge aslının iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliyesi ( İstinaf Mahkemesi ) nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usülen anlatıldı. 05/11/2019
Katip ...
(e-imza)
Hakim ...
(e-imza)
MASRAF BEYANI
31,40 TL Harç Masrafı
1.400,00 TL Bilirkişi Ücreti
236,00 TL tebligat ve müzekkere gideri
TOPLAM : 1.667,40 TL
