Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : 8. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Asliye Ceza
Sayısı : 425-563

Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçundan sanık ..."in TCK"nın 170/1-c, 53/1-3, 54/1 ve 58/1-6. maddeleri uyarınca 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna, müsadereye ve cezasının mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ilişkin Zonguldak 2. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 09.01.2014 tarihli ve 532-6 sayılı hükmün, sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 8. Ceza Dairesince 17.09.2015 tarih ve 36858-21596 sayı ile;
"Yerinde görülmeyen sair itirazların reddine, ancak;
Hak ve nesafet kuralları ile orantılılık ölçütü gözetilmeden, TCK"nın 3 ve 61/1. maddelerine aykırı olarak temel hapis cezasının üst hadde yakın tayini" isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Zonguldak 2. Asliye Ceza Mahkemesi ise 03.12.2015 tarih ve 425-563 sayı ile;
"Mahkememizce yapılan yargılama süreci ve değerlendirmede; sanığın Çınartepe Mah. Bülent Ecevit Caddesi üzerinde işlettiği tekel bayisinin önünde kendisine ait av tüfeği ile havaya 7 kez ateş etmek suretiyle genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçunu işlediği, sanığın ikrara yönelik savunması, bilirkişi yemin ve inceleme tutanağı, olay yakalama-muhafaza altına alma ve C. savcısı ile görüşme tutanağı, olay yeri inceleme raporu ve formu, sanığın adli sicil-nüfus kayıtları ve tekmil dosya kapsamından anlaşılmıştır. Ayrıca sanığın savunmasında geçen dışarıda köpeklerin varlığı ve havlamaları kabul edilse bile; tanığın da belirttiği üzere sanık o esnada dükkan içinde tanığın haber vermesi ile gelip ateş etmekte, bir veya iki kez korkutmak için ateş etmesi yeterli olabilecekken daha çok sayıda ateş etmesi de savunmasının aksini ispatlamaktadır. Yine sanık ilk ateş etme eyleminin ardından beş dakika kadar sonra tekrar çıkıp ateş etmesi de suç iradesini ortaya koyup sübuta erdiğini göstermekte olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. Sanığın suçu işlediği yerin, şehrin nüfus hareketliliğinin ve konut sayısının en yoğun yerlerden olup çok sayıda tüfek ile ateş edip ciddi şekilde başka insanların hayatlarını tehlikeye atmış oluşu ve bu yöndeki ısrarlı ve yoğun kastı birlikte değerlendirildiğinde; bozma kararına konu hükmümüzün TCK"nın 3 ve 61. maddelerine aykırı olmadığı, diğer bir yönüyle en üst hadden ceza verilmediği gibi bu hadde 6 ay uzak ceza verildiği değerlendirilmiş ve bozma kararına konu Mahkememiz hükmünde ısrar etmek gerekmiştir." şeklindeki gerekçe ile bozmaya direnerek önceki hüküm gibi sanığın cezalandırılmasına karar vermiştir.
Direnme kararına konu bu hükmün de sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 23.02.2016 tarihli ve 50879 sayılı "Bozma" istekli tebliğnamesi ile Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca 07.12.2016 tarih ve 278-609 sayı ile; 6763 sayılı Kanun"un 38. maddesi ile 5320 sayılı Kanun"a eklenen geçici 10. madde uyarınca kararına direnilen daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 8. Ceza Dairesince 12.10.2017 tarih ve 406-11232 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; TCK’nın 170/1-c. maddesinde düzenlenen ve 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasını gerektiren genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçuna ilişkin olarak temel cezanın 2 yıl 6 ay hapis cezası olarak tayin edilmesinin isabetli olup olmadığının belirlenmesine ilişkindir.
İncelenen dosya içeriğinden;
Olay, yakalama, muhafaza altına alma ve Cumhuriyet savcısı görüşme tutanağında; 19.10.2013 tarihinde saat 02.20 sıralarında haber merkezi tarafından Çınartepe Mahallesi, ...sayılı yerde bulunan Özden Tekel Bayisinin önünde silahla ateş edildiğinin bildirmesi üzerine belirtilen adrese giden kolluk görevlilerinin söz konusu iş yerinin ışıklarının yanık ancak kapılarının kilitli olduğunu, zeminde boş av fişeği kartuşlarının bulunduğunu tespit ettikleri, bu sırada iş yerinin arka cephesinde bulunan kapısı olmayan ve tuvalet olarak kullanılan yerden çıkarak kendisini iş yeri sahibi olarak tanıtan sanık ... ile yapılan görüşmede; yanında bulunan arkadaşı ... ile birlikte iş yerini kapatıp dışarı çıkmak istediğinde bir grup sokak köpeğinin kendilerine doğru yaklaştığını taş atarak köpekleri uzaklaştırmak istediklerini ancak köpeklerin uzaklaşmayarak kendilerine doğru yaklaşmaya devam ettiklerini, bunun üzerine iş yerinin üst katında bulunan ofisinden ruhsatlı av tüfeğini alarak havaya 6-7 el ateş ettiğini beyan ettiği, söz konusu av tüfeğinin kolluk görevlilerince yapılan incelemesinde namlu içerisindeki atım yatağının ve şarjörün boş olduğunun görüldüğü bilgilerine yer verildiği,
19.10.2013 tarihli olay yeri inceleme tutanağına göre; olayın Zonguldak ili, Merkez ilçesi, Çınartepe Mahallesi, Bülent Ecevit Caddesi üzerinde bulunan Özden Tekel Büfe isimli iş yerinin arka kısmında yer alan açık alanda meydana geldiği, söz konusu iş yerinin iki ayrı giriş kapısının bulunduğu, yapılan ölçümler neticesinde iş yerinin arka kapısı sağ alt köşesine 230, 310, 332, 630, 645, 655 ve 675 cm mesafede bulunan toplam 7 adet av fişeği kartuşunun beton zemin üzerinden ele geçirildiği,
30.10.2013 tarihli bilirkişi yemin ve inceleme tutanağında; inceleme konusu tüfeğin CATUS marka, C-0196 seri numaralı, 36 kalibre, yarı otomatik, yivsiz ve şarjörlü bir av tüfeği olduğu, yapılan kontrolde tetiğe basıldığında namlu ucuna konulan kalemi fırlattığı, bu hâliyle tetik ve mekanizmasının çalışır vaziyette olduğu, 7 adet boş kartuşun ise 36 kalibrelik av fişeklerine ait olduğunun belirtildiği,
Sanık hakkında genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda Yerel Mahkemece atılı suçtan hüküm kurulurken “...sanığın geçmişinde birden fazla kasıtlı suçtan sabıkalı olup suç işleme hususundaki eğilim ve saikine, suçun işlendiği yere ve suçun işlediği saatin gece oluşuna” şeklindeki gerekçeyle temel cezanın, alt sınırdan uzaklaşılmak suretiyle 2 yıl 6 ay hapis cezası olarak belirlendiği,
Anlaşılmaktadır.
Tanık ... kollukta; 19.10.2013 tarihinde saat 02.20 sıralarında arkadaşı olan sanık ..."in işletmekte olduğu Özden Tekel Bayisini kapattıktan sonra bir süre iş yerinin üst katında bulunan ofiste oturduklarını, daha sonra evlerine gitmeden önce kendisinin alt katta bulunan tuvalete gittiğini, tuvaletten çıkınca 7-8 adet köpeğin sürü hâlinde gezip havladıklarını görünce korkarak ofiste bulunan sanık ...’e hitaben “Çıkmayın aşağıda köpekler var.” dediğini, sanık ...’ün de köpekleri korkutmak amacıyla, ruhsatlı av tüfeğiyle havaya 2-3 el ateş ettiğini, köpekler dağıldıktan sonra araçlarına binmek istedikleri sırada köpeklerin tekrar geldiğini, bunun üzerine Ergün’ün havaya 2-3 el daha ateş ettiğini,
Mahkemede; sanığın arkadaşı olduğunu, olay tarihinde sanık ...’e ait iş yerinin üst katında bulunan ofiste oturdukları sırada kendisinin ofisin dışında bulunan tuvalete gittiğini, dışarı çıktığında 5-6 adet köpeğin binanın önüne saldırgan bir hâlde geldiğini görünce “Ergün!” diye bağırdığını, sanık ...’ün de dışarı çıkıp av tüfeğiyle 3-4 el ateş ettiğini, köpeklerin bunun üzerine iş yerinin önünden ayrıldıklarını, daha sonra ofise çıktıklarını, yaklaşık 5 dakika sonra tekrar kontrol ettiklerinde köpekleri aynı yerde görmeleri üzerine sanık ...’ün 3-4 el daha havaya ateş ettiğini,
İfade etmiştir.
Sanık ... kollukta; 19.10.2013 tarihinde saat 02.20 sıralarında Çınartepe Mahallesi, Bülent Ecevit Caddesinde bulunan Özden Tekel Bayisini kapatarak söz konusu iş yerinin üst katında bulunan ofisinde bir süre oturduğunu, bu sırada arkadaşı olan tanık ...’ün de dışarıda bulunan tuvalette olduğunu, Okan’ın “Dışarı çıkma, burada sürü hâlinde, 7-8 adet köpek var!” diyerek bağırması üzerine köpekleri korkutmak ve kaçmalarını sağlamak amacıyla dükkanında bulunan ruhsatlı av tüfeğiyle havaya 3-4 el ateş ettiğini, daha sonra köpeklerin gittiğini düşünerek aracının bulunduğu yere doğru yürürken köpeklerin tekrar saldırmaları üzerine havaya doğru 1-2 el daha ateş ettiğini, kendilerini korumak amacıyla bu şekilde hareket ettiiklerini,
Mahkemede ise; söz konusu iş yerinin Bülent Ecevit Caddesi üzerinde yol kenarında bulunduğunu, bu iş yerine 100 metre mesafede evler olduğunu, ofisinden dışarı çıkınca yoğun bir şekilde yağmur yağdığını, dışarıda 7-8 adet köpek olduğunu, bu köpeklerin üzerlerine gelmeleri nedeniyle korkutmak için 3-4 el ateş ettiğini, daha sonra köpeklerin gittiğini düşünerek arabasına yöneldiğini, söz konusu köpekler tekrar üzerlerine saldırınca havaya 3-4 el daha ateş ettiğini,
Savunmuştur.
Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçu 5237 saylı TCK’nın 170. maddesinin birinci fıkrasında altı aydan üç yıla kadar hapis cezasını gerektirecek şekilde yaptırıma bağlanmıştır.
Temel cezanın belirlenmesine ilişkin ilkeler ise TCK"nın 61. maddesinin birinci fıkrasında;
“(1) Hâkim, somut olayda;
a) Suçun işleniş biçimini,
b) Suçun işlenmesinde kullanılan araçları,
c) Suçun işlendiği zaman ve yeri,
d) Suçun konusunun önem ve değerini,
e) Meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığını,
f) Failin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığını,
g) Failin güttüğü amaç ve saiki,
Göz önünde bulundurarak, işlenen suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında temel cezayı belirler.” şeklinde düzenlenmiştir.
5237 sayılı TCK’nın “Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesi” başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasındaki; “Suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur.” biçimindeki hüküm ile de işlenen fiil ile hükmolunan ceza ve güvenlik tedbirleri arasında “orantı” bulunması gerektiği vurgulanmıştır.
Kanun koyucu, cezaların kişiselleştirilmesinin sağlanması bakımından hâkime, olayın özelliği ve işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı bir şekilde gerekçesini göstererek iki sınır arasında temel cezayı belirleme yetki ve görevi yüklemiştir. Hâkimin temel cezayı belirlerken dayandığı gerekçe, TCK’nın 61. maddesinin 1. fıkrasına uygun olarak, suçun işleniş biçimi, işlenmesinde kullanılan araçlar, işlendiği zaman ve yer, suç konusunun önem ve değeri, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığı, failin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı, failin güttüğü amaç ve saiki ile ilgili, dosyaya yansıyan bilgi ve belgelerin isabetle değerlendirildiğini gösterir biçimde kanuni ve yeterli olmalıdır. Gerekçenin bu niteliği kararı aydınlatma, keyfiliği önleme ve tarafları tatmin etme özelliklerini taşımasının yanında, hâkimin, aşağı ve yukarı hadler arasında takdir yetkisini kullanırken TCK"nın 61. maddesinde düzenlenen kuralların dışına çıkıp çıkmadığının Yargıtayca denetleneceğini de göstermektedir.
Öte yandan, Ceza Genel Kurulunun 06.10.2009 tarihli, 124-224 ve 01.10.2013 tarihli, 1343-404 sayılı kararlarında da değinildiği üzere sanığın adli sicil kaydında geçmiş hükümlülüklerinin bulunması, TCK’nın 61. maddesinde sayılan temel cezanın belirlenmesi ölçütleri arasında bulunmadığından alt sınırdan uzaklaşma gerekçesi olarak kullanılamayacaktır.
Türk Ceza Kanunu"nda suçlar için çoğunlukla sabit cezalar öngörülmemiş, alt ve üst sınırlar gösterilerek, bu sınırlar arasından hâkime temel cezayı belirleme yetkisi verilmiştir. Basamaklı ceza öngören suçlarda, iki sınır arasında cezayı belirleme konusundaki takdir yetkisi her somut olayın özelliğine göre kanunun genel amacı ve felsefesi gözetilerek 5237 sayılı TCK"nın 61. maddesinde sıralanan ölçütlere göre kullanılır (Mahmut Koca-İlhan Üzülmez Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, s.530).
Hâkim; olayın oluşu, olayın mağdurda yarattığı etki derecesi, mağdurun olay nedeniyle uğradığı zararın miktarı, olayın meydana gelişinde sanık veya sanıkların sergiledikleri ustalık derecesi, mağdurun ekonomik ve sosyal durumu itibarıyla zararı daha derin bir şekilde hissetmesi, olayın meydana geldiği yer ve zaman dilimi, mağdurun yaşı ve ekonomik, sosyal ve kültürel seviyesi; suçun işlenmesi sırasında kastın yoğunluğu, sanıkların organize bir şekilde hareket etmeleri gibi ana unsurları dikkate almak ve fiilin haksızlık içeriğiyle ve dosya kapsamıyla uyumlu bir ceza belirlemek zorundadır. Bu şekilde ceza adaletinin sağlanması, işlenen suçun haksızlık derecesi ve suçun işleniş biçimi ile verilen ceza arasındaki orantının makul bir şekilde dengelenmesi amaçlanacak, bu çerçevede, aynı suçu işleyenlerin aynı cezayı alması, farklı nitelikte suç işleyenlerin de, olayın içerdiği farklılıklar kapsamında farklı cezaları alması amaçlanarak hedeflenen ceza adaleti sağlanacaktır.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
19.10.2013 tarihinde saat 02.20 sıralarında Zonguldak ili, Merkez ilçesi, Çınartepe Mahallesi, ...sayılı yerde bulunan Özden Tekel Bayisinin sahibi olan sanık ...’in ofisinde bulunduğu sırada, söz konusu tekel bayisinden dışarı çıkan ve sanığın arkadaşı olan tanık ...’ün iş yeri önünde sürü hâlinde gezen 7-8 adet köpeğin havladıklarını görmesi üzerine sanık ...’e “Dışarı çıkma aşağıda köpekler var!” şeklinde bağırdığı, daha sonra sanık ...’in çalışma ofisinde bulunan ve adına kayıtlı olan av tüfeğini alarak köpekleri korkutmak amacıyla havaya birkaç el ateş ettiği, köpeklerin dağılmaları üzerine tekrar çalışma ofisine çıkan tanık ... ile sanık ...’in köpeklerin uzaklaştıklarını düşünerek yaklaşık 5 dakika sonra tekrar dışarı çıktıklarında köpeklerin hâlen beklediklerini görmeleri üzerine sanık ...’in aynı av tüfeği ile birkaç el daha havaya ateş ettiği, ihbar üzerine olay yerine gelen kolluk görevlilerince iş yerinin arka kısmına bakan yerde zemin üzerinde toplam 7 adet av fişeği kartuşunun ele geçirildiği olayda; iş yerinin önünde toplanan köpeklerin dağılmalarını sağlamak amacıyla havaya 7 el ateş eden sanığın eyleminde başka suretle korunma olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlike mevcut olmadığından TCK’nın 25. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen zorunluluk hâlinin bulunmadığı anlaşılmakla; Yerel Mahkemece sanık hakkında hüküm kurulurken “...sanığın geçmişinde birden fazla kasıtlı suçtan sabıkalı olup suç işleme hususundaki eğilim ve saikine, suçun işlendiği yere ve suçun işlediği saatin gece oluşuna,” şeklinde gerekçe gösterilerek temel ceza alt sınırdan uzaklaşılmak suretiyle 2 yıl 6 ay hapis cezası olarak belirlenmiş ise de sanığın adli sicil kaydında geçmiş hükümlülüklerinin bulunmasının TCK’nın 61. maddesinde sayılan temel cezanın belirlenmesine ilişkin ölçütler arasında düzenlenmediği ve suçun işlendiği yerin somut olayda bir özellik arzetmediği ancak suçun gece vakti işlenmesi ve iş yerinin önünde toplanan köpeklerin dağılmasını sağlamak amacıyla gerekmediği hâlde sanığın 5 dakika ara ile toplamda 7 el havaya ateş etmesinin suçun işleniş biçimi ve işlendiği zaman kriterleri dikkate alındığında sanık hakkında alt sınırdan makul ölçüde uzaklaşılmak suretiyle bir ceza tayin edilmesini gerektirdiği gözetilmeden temel cezanın TCK’nın 3. maddesinde düzenlenmiş “orantılılık” ilkesi ihlal edilerek üst sınıra yakın belirlenmesinde isabet bulunmamaktadır.
Bu itibarla Yerel Mahkemenin direnme kararına konu hükmünün, TCK’nın 170. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca alt sınırdan makul ölçüde uzaklaşılmak suretiyle bir ceza tayin edilmesi gerekirken temel cezanın üst sınıra yakın bir şekilde 2 yıl 6 ay hapis cezası olarak belirlenmesi suretiyle fazla ceza tayini isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmelidir.
Çoğunluk görüşüne katılmayan dört Ceza Genel Kurulu Üyesi; direnme gerekçesinin isabetli olduğu düşüncesiyle karşı oy kullanmıştır.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Zonguldak 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 03.12.2015 tarihli ve 425-563 sayılı direnme kararına konu hükmünün, sanık hakkında TCK’nın 170. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca alt sınırdan makul ölçüde uzaklaşılmak suretiyle bir ceza tayin edilmesi gerekirken temel cezanın üst sınıra yakın bir şekilde 2 yıl 6 ay hapis cezası olarak belirlenmesi suretiyle faza ceza tayini isabetsizliğinden BOZULMASINA,
2- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 03.12.2019 tarihinde yapılan müzakerede oy çokluğuyla karar verildi.