Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : Alacak

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalı işyerinde 10.12.2002-01.06.2013 tarihleri arasında terzi ustası olarak çalıştığını, iş akdinin davalı tarafından işyeri düzenini bozduğu gerekçesi ile haksız ve geçersiz şekilde feshedildiğini bildirerek kıdem tazminatı ile bazı işçilik alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne verilmiştir.
Taraflar arasında işçiye ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununda 32 nci maddenin ilk fıkrasında, genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmıştır.
Ücret kural olarak dönemsel (periyodik) bir ödemedir. Kanunun kabul ettiği sınırlar içinde tarafların sözleşme ile tespit ettiği belirli ve sabit aralıklı zaman dilimlerine, dönemlere uyularak ödenmelidir. Yukarıda değinilen Yasa maddesinde bu süre en çok bir ay olarak belirtilmiştir.
İş sözleşmesinin tarafları, asgarî ücretin altında kalmamak kaydıyla sözleşme özgürlüğü çerçevesinde ücretin miktarını serbestçe kararlaştırabilirler. İş sözleşmesinde ücretin miktarının açıkça belirtilmemiş olması, taraflar arasında iş sözleşmesinin bulunmadığı anlamına gelmez. Böyle bir durumda dahi ücret, Borçlar Kanunun 323 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre tespit olunmalıdır. İş sözleşmesinde ücretin kararlaştırılmadığı hallerde ücretin miktarı, işçinin kişisel özellikleri, işyerindeki ya da meslekteki kıdemi, meslek unvanı, yapılan işin niteliği, iş sözleşmesinin türü, işyerinin özellikleri, emsal işçilere o işyerinde ya da başka işyerlerinde ödenen ücretler, örf ve adetler göz önünde tutularak belirlenir.
Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta primi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Somut olayda davacı net 1.200,00 TL ücret aldığını iddia etmiş davalı ise davacının asgari ücretle çalıştığını savunmuş, mahkemece davacının ücretinin dosyada bulunan bordroya göre brüt 1.200,00 TL olduğu kabul edilmiştir. Ücret konusunda uyuşmazlık bulunması durumunda yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde emsal ücret araştırması yapılarak çıkacak sonuca göre karar vermek gerekmektedir. Mahkemece bu husus gözetilmeksizin davacının ücretinin eksik inceleme ile belirlenmiş olması hatalı olup bozma nedenidir.
3-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut olayda davacının tanık beyanlarına göre haftalık 15 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Oysa birbiriyle uyumlu davacı tanık beyanları incelendiğinde davacının haftada 5 gün 08.00-18.00 saatleri arasında, 1 gün ise 08.00-15.00 saatlari arasında çalıştığı, bu çalışmadan günlük 1 saat ara dinlenme mahsup edildiğinde haftalık toplam 51 saatlik çalışması bulunduğu, buna göre haftalık 45 saati aşan fazla çalışma miktarının 6 saat olduğu açıktır. O halde yapılacak iş dosya yeniden bilirkişiye tevdi edilerek fazla mesai ücreti yeniden hesaplanmalıdır. Mahkemece bu hususa dikkat edilmeden fazla mesai ücretinin hatalı şekilde hesaplanması isabetsiz olup bozma nedenidir.
4-Taraflar arasında davacının son aya ait ücret ve asgari geçim indirimi alacaklarının ödenip ödenmediği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda davacı son aya ait ücret ve asgari geçim indirimi alacaklarının ödenmediğini iddia etmiş, mahkemece; bilirkişi tarafından bu alacakların ödendiği ispat edilemediğinden bahisle yapılan hesaplama hüküm altına alınmıştır. Oysa dosyada davacının imzasını taşıyan ve “hesap pusulasının bir suretini elden ve ücretimi bankadan aldım” şeklinde ibare bulunan bir bordro bulunduğu anlaşılmaktadır. Yapılacak iş; davacının ücretinin yattığı banka hesap özetleri ilgili bankadan getirtilerek söz konusu ücret ve asgari geçim indirimi alacaklarının ödenip ödenmediği belirlenip çıkacak sonuca göre bir karar vermektir. Mahkemece bu hususa dikkat edilmeden eksik inceleme ile karar verilmiş olması doğru olmayıp bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının taraflara iadesine, 16.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.