Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2015/7495 Esas 2015/7962 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Sulh Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki sebepsiz zenginleşmeden doğan alacak davasında ... Sulh Hukuk ve ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, kira sözleşmesinden doğan sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir.
... Sulh Hukuk Mahkemesince, taraflar arasında kira sözleşmesi bulunduğu, sözleşmenin 28. maddesinde yetkili mahkemenin ... olduğunun belirlendiği gerekçesiyle HMK"nın 17. maddesi gereğince yetkisizlik kararı verilmiştir.
... Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise, alacak davalarında yetkinin kesin yetki kuralı olmayıp, tarafların süresinde ve usûlüne uygun yetki itirazında bulunmaları halinde mahkemece dikkate alınabileceği tarafların yetki itirazında da bulunmadığı dikkate alındığında ... Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda; davacı ... Sulh Hukuk Mahkemesine verdiği 28.11.2014 tarihli dilekçe ile; davaya konu işyerini 01/01/2010 tarihinde kiraladığını, davalı kooperatif tarafından kira borcu nedeniyle temerrüde düşürüldüğünü, bu nedenlerle ... İcra Hukuk Mahkemesine hakkında tahliye davası açıldığını, bu dava sırasında kendisinin işyerini tahliye sırasında işyerine zorunlu, faydalı ve zaruri olarak yaptırmış olduğu eklentilerini sökerek alınmasını davalı taraf kabul etmeyince kiralanandaki değer artışından doğan 29.405,25.-TL"den sökülüp götürülmesi mümkün olanlarının sökülerek, mümkün olmayanların imalat bedelleri ile kira değerindeki artış ve haksız zenginleşme bedellerini, yapım tarihlerinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi isteminden ibarettir.
Kiralanan taşınmazlardan kaynaklı açılan herhangi bir dava; taşınmaz üzerindeki bir ayni hakka ilişkin bulunmadığı için, bu davalar taşınmazın aynının bulunduğu yer mahkemesinde açılmak zorunda değildir. Yani, kesin yetkiyi düzenleyen HMK m. 12 hükmüne tâbi değildir. Fakat, kira sözleşmesine dayanan bu davaların diğer yetki kurallarına (m.6,8,10 vb hükümlerine) göre taşınmazın bulunduğu yerde açılması da mümkündür. Özellikle, taşınmazın bulunduğu yer kira sözleşmesinin ifa edileceği (yerine getirileceği, icra olunacağı) yerdir. Bu nedenle, kira sözleşmesine dayanan bir dava sözleşmenin ifa olunacağı yer olan taşınmazın bulunduğu yerde açılabilir (m. 10).
Bundan başka, taraflar kira sözleşmesine koyacakları bir yetki şartı ve ayrı bir yetki sözleşmesi (bkz. m. 17) ile başka bir yer mahkemesinin yetkili olduğunu kararlaştırabilirler. Ancak dikkat edilmesi gereken husus, 6100 sayılı Kanun ile getirilen bu yeni düzdenlenmede yetki sözleşmesinin sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılabilecek olmasıdır. Zira, 1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanununda yetki sözleşmesinin kimler arasında yapılacağı belirtilmediği için yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı hallerde taraflar istedikleri mahkemeyi yetki sözleşmesi ile yetkili kılabilmektedirler.
Olayda; ... Sulh Hukuk Mahkemesi; tarafların yetki ilk itirazı ileri sürmemelerine karşın re"sen yetkisizlik kararı vermiştir. Kiralanan taşınmaza ilişkin açılan davalarda, sözleşmede yetkili mahkeme belirlenmiş olsa dahi yetki itirazı, bir ilk itiraz olarak ileri sürülebilir; mahkeme yetkisizliğini kendiliğinden (re"sen) nazara alamaz. Bu durumda uyuşmazlığın, ... Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 30/09/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.