Danıştay 4. Daire 2016/15482 Esas 2020/5620 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/15482
Karar No : 2020/5620

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ..
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, adına düzenlenen vergi inceleme raporlarına istinaden tarh edilecek vergi ve cezalar hakkında tarhiyat öncesi uzlaşma sağlandıktan sonra kaldırılması istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ile ödenen vergi ve cezaların yasal faiziyle birlikte iadesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; davacının gayrimenkul alımı yaptığı ya da miras yoluyla intikal eden gayrimenkuller dışında başka bir satışının olduğu yolunda herhangi bir tespit bulunmadığı, davacının devamlı olarak gayrimenkul alım - satımı işiyle uğraştığının kabulünün mümkün olmadığı, bu nedenle, davacının devamlı olarak gayrimenkul alım - satım işiyle uğraştığı ve ticari kazanç elde ettiğinden bahisle adına mükellefiyet tesis edilmesi işleminin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun vergilendirme hataları başlıklı 118/2. maddesi uyarınca mükellefiyette hata kapsamında olduğunun kabulü gerektiği, böylece hatalı mükellefiyete bağlı olarak davacı adına yapılan tarhiyatlarda hukuka uyarlık bulunmadığı, vergi hatası kapsamı dışındaki durumlar için öngörülen Ek 11. maddenin sözü edilen kuralına dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde ve davacı tarafından yapılan ödemelerde hukuka uyarlık bulunmadığı, Anayasa'nın 125. maddesinin son fıkrasında yer verilen "İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür." hükmü uyarınca, yukarıda açıklanan gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlem nedeniyle davacı tarafından haksız yere ödenen vergilere, ödeme tarihinden itibaren yasal faiz hesaplanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu olayda, vergi hatasının bulunmadığı, uzlaşmanın vaki olması hallerinde mükelleflerin üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava açmaları ve herhangi bir mercie şikayette bulunmalarının mümkün olmadığı, bu nedenle uzlaşılan vergi ve cezalar için iade yapılamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Yapılan işlemlerin hukuka aykırı olduğu ve açık bir vergi hatası bulunduğu, satılan gayrimenkullerin miras yoluyla intikal ettiğinin vergi inceleme raporuyla da kabul edildiği ileri sürülerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 116 ila 126. maddelerinde düzeltme ve şikayet müessesesi düzenlenerek 116. maddede, vergi hatası; vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak tanımlanmış, 118. maddesinde vergilendirme hataları sayılarak bu maddenin 3 nolu bendinde mevzuda hatanın açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir , servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınması olduğu açıklanmış, 124. maddesinde; vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun'un Ek 11. maddesinde "Maliye Bakanlığı, vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergilerle kesilecek cezalarda (344 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi ziyaı cezası kesilecek tarhiyata ilişkin vergi ve ceza hariç) tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir. Tarhiyattan önce uzlaşmaya varılması halinde tutanakla tespit edilen bu husus hakkında dava açılamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunulamaz. " hükmü getirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, kayıtdışı gayrımenkul alış satışı yaptığı gerekçesiyle davacı adına yapılan vergi incelemesi üzerine düzenlenen vergi inceleme raporları üzerine 2009, 2010 ve 2011 takvim yıllarına ait özel usulsüzlük cezası, gelir vergisi, katma değer vergisi ve vergi ziyaı cezalarının tarhının önerildiği söz konusu vergi ve cezalar ile ilgili olarak 21/11/2014 ve 12/12/2/14 tarihli tutanaklar ile tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldığı, 2009, 2010 ve 2011 yıllarında davacı tarafından satılan ve davalı idarece kazancı ticari kabul edilen taşınmazların, davacıya veraseten intikal eden taşınmazların kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile değerlendirilmesi suretiyle edinildiği ileri sürülerek, 31/03/2015 tarihinde düzeltme şikayet kapsamında ilgili vergi dairesine terkini talebiyle başvurulduğu, bu talebin reddi üzerine ise 08/06/2015 tarihinde … Başkanlığına söz konusu vegi ve cezaların terkin edilmesi talebiyle şikayet yoluna gidildiği, yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; davacının, tarhiyat öncesi uzlaşma talebi üzerine yapılan toplantıda uzlaşmaya varıldığı anlaşıldığından; tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılan hususlarla ilgili olarak düzeltme ve şikâyet başvurusunda bulunulamayacağı ve bu hükme rağmen düzeltme ve şikâyet başvurusunda bulunularak 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun Ek 11. maddesinde düzenlenen "tarhiyattan önce uzlaşmaya varılması halinde tutanakla tespit edilen bu husus hakkında dava açılamayacağı" düzenlemesini etkisiz kılacak bir yönteme başvurumayacağı sonucuna varılmıştır.
Buna göre, tarhiyattan önce uzlaşmaya varıldığı, bu hususun usulüne uygun olarak düzenlenmiş tutanakla kayıt altına alındığı ve Kanun'un amir hükmü gereği uzlaşılan husus hakkında dava açılamayacağı ve hiçbir mercie şikayette bulunulamayacağı açık olduğundan, Vergi Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 14/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.